Tesla (jedinica)

Tesla (simbol: T), izvedena jedinica SI za jakost magnetskog polja.

Sa razvojem nauke javila se potreba da se uvedu mjerne veličine za kvantitativno označavanje prirodnih pojava . Tokom raznih perioda različiti naučnici su koristili različite jedinice za označavanje iste veličine , što je dovelo do praktičnih problema pri razmjeni informacija i međusobnom pretvaranju raznih mjernih jedinica . Sve to je doprinijelo potrebi da se uvede jedinstveni sistem mjernih jedinica i etalona po kojima će se upravljati . SI sistem jedinica (Système International d'Unités), koji danas koristimo, usvojen je 1960. godine na XI Generalnoj Konferenciji za Tegove i Mjere, koja je okupila 34 države potpisnice Metarske Konvencije.

Postoji sedam osnovnih Si jedinica , od kojih se dalje mogu izvoditi ostale tj. složene jedinice . Sedam osnovnih jedinica su :

• Kilogram , kg - jedinica za masu .
• Sekund , s - jedinica za vrijeme .
• Metar , m - jedinica za dužinu .
• Amper , A - jedinica za jačinu struje .
• Kelvin , K - jedinica za termodinamičku temeperaturu .
• Mol , mol - jedinica za količinu supstance .
• Kandela , cd - jedinica za jačinu svjetlosti .

Tesla , T , je jedinica za jačinu magnetnog polja i data je u čast naučnika Nikole Tesle .

${\displaystyle T={\frac {{\mbox{V}}\cdot {\mbox{s}}}{{\mbox{m}}^{2}}}={\frac {\mbox{Wb}}{{\mbox{m}}^{2}}}}$

Prema definiciji datoj u Međunarodnom elektrotehničkom rječniku (izraz 05-25-035) do magnetske indukcije se dođe na osnovu sile ${\displaystyle F\,}$ kojoj je izložen provodnik dužine ${\displaystyle l\,}$, kroz koji teče struja ${\displaystyle I\,}$ u magnetnom polju ${\displaystyle B\,}$. Ova definicija vodi izražavanju jedinice indukcije u Đorđijevom sistemu sa

${\displaystyle T={\frac {\mbox{N}}{{\mbox{A}}\cdot {\mbox{m}}}}}$

a može se predstaviti i osnovnim SI jedinica

${\displaystyle T={\frac {\mbox{kg}}{{\mbox{s}}^{2}\cdot {\mbox{A}}}}}$

što se izuzetno rijetko koristi .

Magnetna indkcija se definiše kao broj linija magnetnog polja po jedinici površine . Svojstvo magneta da mijenjaju okolinu u kojoj se nalaze je nazvano magnetno polje . Dogovoreno je da se magnetno polje predstavlja linijama koje imaju smjer od sjevernog ka južnom polu magneta. Što je magnetno polje jače linije polja su gušće. Jedinica za jačinu magnetnog polja je Veber [Wb]. Na primjer ako se magneta koji je postavljen na vodoravnu površinu raspu sitni komadici metala , a zatim izazovu blage vibracije površine na kojoj se nalati magnet . Komadići metala će se postaviti u pravcu linija magnetnog polja i vizuelno predstaviti magnetno polje magneta .

U uobičajnom primjenama u tehnici koriste se jačine magnetne indukcije do 3-4 T. Najveća ikada ostvarena magnetna indukcija na Zemlji proizvedena je kontrolisanom eksplozijom u gradu Sarov u Rusiji. Tada je ostvarena magnetna indukcija intenziteta 2800 T. Ove jačina magnetne indukcije su jako male kada se uporede sa jačinama magnetne idukcije koje postoje u svemiru. Pulsar stvara magnetnu indukciju od deset milijardi T, dok neutronska zvezda stvara magnetnu indukciju od deset biliona T.

Osim Tesle, i drugi naučnici su dobili jedinicu mjere u njihovu čast, kao što su amper, herc, om, volt, kelvin itd.

Predlog za uvođenje jedinice tesla potekao je od profesora Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu, Pavla Miljanića i Aleksandra Damjanovića. Razmatranje predloga trajalo je od 1950. godine, kada je predlog podnijet, do 1960. godine kada je usvojen na XI Generalnoj Konferenciji za Tegove i Mjere.