Tara (rijeka)
Koordinate: 43° 20' 54" SG Š, 18° 50' 22" IGD
Za ostale upotrebe, v. Tara.| Tara | |
|---|---|
 Kanjon Tare | |
| Lokacija | |
| Države |  Crna Gora |
| Hidrografija | |
| Ušće | Drina |
| Dužina | 146,4 km |
| Hidrologija | |
| Sliv – površina | Crnomorski 1853 km² |
| Nacionalni park Durmitor Kanjonsko-klisurasti dio Rijeke Tare | |
|---|---|
 Svjetska baština – UNESCO | |
 | |
| Crna Gora | |
| Registriran: | 1980, 2005 |
| Vrsta: | prirodno dobro |
| Mjerilo: | vii, viii, x |
| Ugroženost: | no |
| Referenca: | UNESCO |
| Park prirode Tara | |
|---|---|
 Rafting na Tari kroz Park prirode | |
| Lokacija | Dolina rijeke Tare |
| Najbliži grad | Foča,  Bosna i Hercegovina |
| Površina | 144,53 km² (56 mi² ) |
| Osnivanje | 14.07.2022.[1] |
| Upravitelj | Šume Republike Srpske, Šumsko gazdinstvo "Maglić" Foča |
Tara je rijeka u Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini. Nastaje od dvije rječice Opasanice i Veruše ispod planine Komovi. Poslednjih 40km toka rijeke Tare se nalazi u Bosni i Hercegovini a na nekoliko mjesta cini i granicu izmedju dvije drzave. U Šćepan polju, zajedno sa rijekom Pivom sačinjava rijeku Drinu. Poznata je kao "Suza Evrope". U gornjem toku voda iz rijeke se može slobodno piti. Kanjon rijeke Tare je dubok 1333 m što ga čini najdubljim u Evropi. Sama Tara je dugačka 146,4 km[2], sa prosječnim padom 4,5 m/km, sa površinom sliva 1853 km². Veći dio rijeke Tare (uključujući njen kanjon) je pod UNESKO-vom zastitom kao dio Nacionalnog parka Durmitor. Ova rijeka je idealna za splavarenje, rafting i ribolov (posebno u dijelu kraj Kolašina gdje je idealna za mušičarenje). Najatraktivniji dio za splavarenje, rafting je poslednjih 25km rijeke i kanjona Tare.
Jedan od pionira koji se zalagao za zaštitu rijeke Tare i protiv izgradnje hidroelektrane na Tari bio je geograf Milorad Vasović. On je u septembru 2004. godine predao nevladinoj organizaciji „Most“ podatke o podršci 562 naučnika iz Evrope i svijeta, kao i podatak da je Svjetski kongres geografa 1984. u Edinburgu jednoglasno pozdravio akciju za spas Tare. Rezultat kampanje „Neću baru, hoću Taru“ bio je usvajanje „Deklaracije o zaštiti rijeke Tare“ u skupštini Crne Gore 14. decembra 2004.[3]
Najveće zaštićeno područje u Crnoj Gori je Nacionalni park Durmitor, sa pejzažima oblikovanim glečerima, brojnim rijekama i podzemnim tokovima ugrađenim u Rezervat biosfere sliva rijeke Tare. Durmitor je najpoznatiji po spektakularnim kanjonima rijeka Drage, Sušice, Komarnice i posebno Tare, sa najdubljom klisurom u Evropi i jedna od rijetkih na koju ne utiču brane i putevi.[4]
Južna granica Parka prirode Tara počinje od mjesta gdje rijeka Tara ulazi u Bosnu i Hercegovinu i prati rijeku nizvodno državnom granicom u dužini oko 25 km do graničnog mosta u Humu. Sjevernije od ove linije je područje parka prirode, u graničnom pojasu sa Crnom Gorom, i obuhvata klisurasto-kanjonsku dolinu rijeke Tare, uključujući plato iznad njene desne obale te obronke planine Ljubišnje.[5]
Područje je proglašeno za zaštićeno podruje, slijedećih karakteristika:[6]
- zaštićeno je područje od: 2022. godine[1]
- IUCN kategorija zaštićenog područja: V - Zaštićeni pejzaž (Park prirode prema zakonodavstvu RS)
- površina: 14.453,38 ha
- režim zažtite:
-II stepena (4.366,48 ha) primijenjuje se na prostoru kanjona rijeke Tare, kanjona Vukojničkog potoka i potoka Skakavac, vrh Radovine sa obroncima i područje Konjskog polja sa obroncima Male Ljubišnje
-III stepena (10.086,90 ha)
- upravljač: Šume Republike Srpske, Šumsko gazdinstvo "Maglić" Foča
- mjesto: Foča, koja je ovim proglašenjem postala jedinica lokalne samouprave u Republici Srpskoj sa najvećim procentom zaštićene teritorije koji iznosi 25,5%.
Sredstva za zaštitu i razvoj parka prirode obezbjeđuju se iz budžeta Republike Srpske, budžeta jedinica lokalne samouprave i drugih izvora u skladu sa Zakonom.
Park prirode "Tara" ističe se po brojnim raznolikim vidikovcima na rubovima doline Tare, kao što su Dulina Brijeg i Rudo polje, ili na oštrim krečnjačkim vrhovima među gustom vegetacijom crnog bora poput Crvenkove Ravni i Zlatnog bora. Pritoke Tare, Ljutnica i Šipčanica, kao i Skakavac na sjeveru, usjekle su takođe duboke doline i izgradile brojne oštre krečnjačke formacije, što doprinos pejzažnoj vrijednosti i raznolikosti područja parka prirode. Pejzaži planinskih vrhova takođe su veoma atraktivni.
- ↑ 1,0 1,1 „Odluka o proglašenju parka prirode Tara”. Službeni glasnik RS, br.72, 14.7.2022.. Pristupljeno 9. 2. 2023.
- ↑ „Staničić I. (ed.) 2006. Crna gora u brojkama. Podgorica:Zavod za statistiku. (str. 3) ISBN 86-85581-15-X”. Arhivirano iz originala na datum 2007-11-24. Pristupljeno 2011-08-08.
- ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2005-03-06. Pristupljeno 2011-08-08.
- ↑ „Nacionalni park Durmitor”. UNESCO. Pristupljeno 9. 2. 2023.
- ↑ „Proglašen park prirode Tara”. Republički zavod za zaštitu kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa. Pristupljeno 9. 2. 2023.
- ↑ „Registar zaštićenih prirodnih područja”. Republički zavod za zaštitu kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa - nasljedje.org. Pristupljeno 9. 10. 2021.
