Senegal (rijeka)

Senegal النيل الأبيض
Lokacija
Države	Senegal,  Mauritanija  Mali
Gradovi	Saint-Louis, Bakel, Kajes
Hidrografija
Izvor   – aps. visina	kod grada Bafoulabe u Maliju ? m
Ušće   – aps. visina   – vrsta	Atlantik kod grada Saint-Louis 0 m delta
Dužina	1641[1] km
Pritoke	Faleme, Karakoro i Gorgol.
Hidrologija
Protok   – srednji	640 m³/s
Sliv   – površina	450.000[1] km²
Ulijeva se u	Atlantik
Transport
Plovnost	Saint-Louis do Kajesa

Senegal (francuski: Fleuve Sénégal) je rijeka u Zapadnoj Africi, duga 1641 km,^[1] od izuzetne važnosti za države kroz koje protiče: Mali, Senegal i Mauritaniju jer je površina njena sliva od 450 000 km² najplodniji i najrazvijeni dio tih siromašnih zemalja, u kojima je voda pravo bogatstvo.

Za rijeku Senegal znali su već i stari narodi Mediterana, rimski pisac Plinije Stariji zvao je rijeku Bambotus (po feničkom nazivu "behemot" koja je značila nilski konj),^[2] a starogrčki geograf Klaudije Ptolomej zvao ju je Nias.

Senegal nastaje spojem rijeka Bakoje (Semefe) i Bafing, kod grada Bafoulabe u Maliju. Semefe i Bafing imaju izvore u Gvineji u masivu Futa Džalon. Nizvodno od grada Bafoulabe, rijeka ulazi u Klisuru Talari, i tu ima Vodopade Guina. Odmah po izlasku iz Malija u Senegal, rijeka prima svoju najveću (i jedinu značajnu) pritoku Faleme. Zatim teče u pravcu sjeverozapada, i formira prirodnu granicu između Mauritanije i Senegala duljinom od 800 km.

Od grada Bakel a (sredini toka) do mjesta Dagana blizu ušća, u dužini od 620 km, rijeka teče kroz aluvijalnu dolinu široku 19 km. Za sezone kiša od septembra do sredine oktobra vode rijeke narastu za 3,5 metra, a to je 300 puta više nego za sušnog razdoblja, tako da rijeka zauzme cijelu dolinu.^[1] Za suše se korito rijeke, nizvodno od grada Bakela , razdvaja se u dva do tri kanala, između kojih su dugi i uski pješčani otoci.

U donjem toku rijeka teče kroz ravnicu i ima vrlo slabi pad, tako da se plimne vode oceana penju do 500 km u unutrašnjost, zbog toga je taj kraj bio često plavljen, a uz korito rijeke bio je čitav niz jezera, bara i rukavaca.

Porječje rijeke pokriva uglavnom vrlo sušna područja, zbog toga Senegal nema pritoke od neke veće važnosti osim rijeke Faleme, koja ima stalno vode, sve ostale nizvodne pritoke imaju vode samo za vrijeme kišne sezone. Od svih tih povremenih vodotoka najznačajniji je Ferlo, koji dolazi iz istoimene geografske regije Senegala, koji dobija vode od Jezera Guiers.

Od Ferloa rijeka skreće na zapad i ulijeva se u Atlantski ocean pored grada Saint-Louis, u uskom pješčanom estuariju koji se po francuskom zove Langue de Barbarie (Barbarski jezik).

Senegal je od velike ekonomske važnosti za zemlje njezina sliva, i to ne samo kao najvažnija prometnica, već i zato jer se njezine vode koriste za navodnjavanje, posebno u Senegalu i Mauritaniji, koje su izuzetno sušne zemlje s rijetkim i neredovitim oborinama.

Rijeka Senegal je plovna daleko od ušća, iako mogućnost plovidbe ovisi o razini vode. Tokom cijele godine plovna je od ušća do grada Podor u Senegalu (oko 280 km ukupno). Za sezone kiša od augusta do oktobra rijeka plovna za manje brodice do Kajesa, gotovo 1000 km uzvodno od ušća , dok od januara do jula, brodovi mogu doploviti do Matama (oko 650 km uzvodno od ušća).

Na rijeci Senegal izgrađene su dvije velike brane: Manantali u Maliju i Maka Diama (1985.) na granici Senegala sa Mauritanijom, koja sada spriječava prodor slane morske vode uzvodno.

Zbog izuzetnog značenja rijeke za njihove zemlje Mali, Mauritanija i Senegal su 1972. osnovali Organizaciju za eksploataciju i održavanje rijeke (Organisation pour la mise en valeur du fleuve Sénégal - OMVS). Gvineja se pridružila organizaciji 2005.

• 
  Rijeka Senegal na ušću kod grada Saint-Louis
• 
  Riječna luka Kaedi u Mauritaniji.
• 
  Most kod grada Kajes u jugozapadnom Maliju

Senegal (rijeka) na Wikimedijinoj ostavi

• Sénégal River na portalu Encyclopædia Britannica (en)
• Invasion von Wasser- und Sumpfpflanzen am Senegal-Fluss. (PDF) (de)
• Olivier Hamerlynck, Stephanie Dutail: The Rehabilitation of the Delta of the Senegal River in Mauritania. Fielding the ecosystem approach. Arhivirano 2009-01-14 na Wayback Machine-u (PDF) (en)