Jusuf ibn Tašfin

Yusuf ibn Tashfin, također Tashafin, Teshufin ili Yusuf; (puno ime: Yûsuf bnu Tâšfîn Nâçereddîn bnu Tâlâkâkîn as-Sanhâjî, arapski: يوسف بن تاشفين ناصر الدين بن تالاكاكين الصنهاجي ‎; vladao cca. 1061 - 1106) bio je vladar Maroka i (kasnije) al-Andalusa (muslimanska Španija) iz Almoravidske dinastije, poznat kao osnivač grada Marakeša u Maroku, te po velikoj pobjedi nad kršćanima u bitci kod Sagrajasa, kojom je za nekoliko generacija zaustavljena Reconquista.

Jusuf se rodio u berberskoj porodici, kao rođak almoravidskog poglavice Abu Bakr ibn Umara; historijski izvori navode da nikada nije naučio pravilno govoriti arapski. Usprkos toga se istakao svojim vojničkim i administrativnim vještinama, tako da mu je Abu Bakr s vremenom povjeravao sve više i više vlasti; tako je i još prije Abu Bakrove smrti preuzeo vlast nad gotovo cijelim Marokom. Kada su ga nakon pada Toleda u kršćanske ruke tamošnje muslimanske taife zamolile za pomoć, prešao je preko Gibraltarskog tjesnaca s velikom vojskom i 1086. kod Toleda nanio težak poraz Alfonsu VI od Kastilje. Iako je Toledo ostao u kršćanskim rukama, Jusuf je uspio zaustaviti dalje kršćansko napredovanje, pri čemu je uspio nanositi poraze i velikom kršćanskom junaku El Cidu. S druge strane je kod muslimanskih vladara al-Andalusa vrlo brzo stekao nepopularnost, zbog nastojanja da njihove taife stavi pod centralnu vlast, ali i osude njihovog "dekadentnog" načina života te tolerancije prema kršćanima i Jevrejima koje je držao nespojivim sa vlastitim viđenjem islama. Naslijedio ga je sin Ali ibn Yusuf.

Jusuf ibn Tašfin se pod imenom "Ben Yussuf" pojavljuje kao lik u znamenitom historijskom filmu El Cid, gdje ga tumači Herbert Lom.

• Richard Fletcher, Moorish Spain, (University of California Press, 1992)
• Ibn Idhari, Al-bayan al-mughrib Part III, annotated Spanish translation by A. Huici Miranda, Valencia, 1963.
• N. Levtzion & J.F.P. Hopkins, Corpus of early Arabic sources for West African history, Cambridge University Press, 1981, ISBN 0-521-22422-5 (reprint: Markus Wiener, Princeton, 2000, ISBN 1-55876-241-8). Contains English translations of extracts from medieval works dealing with the Almoravids; the selections cover some (but not all) of the information above.
• E. A. Freeman, History and Conquests of the Saracens, (Oxford, 1856)
• Codera, Decadencia y desaparicion de los Almoravides en España (1889)
• H. R. Idris, Regierung und Verwaltung des vorderen Orients in islamischer Zeit, (Brill Academic Publishers, 1997)

He founded the city of Marrakech and led the Muslim forces in the Battle of Zallaqa/Sagrajas.