Kvint Sekstije
Kvint Sekstije (lat. Quintus Sextius, oko 50. g. pne.) bio je rimski filozof, čija je filozofija kombinirala pitagorejstvo sa stoicizmom. Seneka Mlađi često o njemu govori s velikim uvažavanjem i poštovanjem.[1]
- Vidi takođe: Škola sekstijevaca
Sekstije je rođen najkasnije 70. g. pne.[2] Osnovao je filozofsku školu koja je kombinirala neke značajke pitagorejaca s filozofskim učenjem stoicizma i koja je stoga nekad smatrana pitagorejskom, a nekad stoičkom. Seneka opisuje Sekstija kao stoika, ali spominje i da je sam Sekstije to poricao.[3] Iz Senekinih Pisama doznajemo da je Sekstije, iako rođen u slavnoj obitelji, odbio službu senatora koju mu je ponudio Julije Cezar.[4] Također se na kraju svakog dana podvrgavao pažljivom samoispitivanju,[5] koje je prakticirao sa svojim sljedbenicima i koje je predstavljalo svojevrsni "ispit savjesti"[6] i suzdržavao se od životinjske hrane, iako iz različitih razloga od onih koji su pripisivani Pitagori:
Sekstije je vjerovao da čovjek ima dovoljno hrane bez pribjegavanja krvi i da se navika na okrutnost stvara kad god se klanje prakticira iz užitka.[7]
Sekstijev sin naslijedio ga je na mjestu voditelja ove filozofske škole. Možda je identičan sa Sekstijem Nigerom, koji je pisao na farmakološke teme.[8] U Hijeronimovoj verziji Euzebijeve Kronike spominje se "pitagorejski filozof Ksist" [= Sixtus] (Xystus Pythagoricus philosophus). Spominju ga i Plutarh i Plinije Stariji.[9] Seneka piše (oko 65. godine nove ere) da se škola ubrzo ugasila.[10] Čini se da je ova filozofija, kao i govorništvo, postojala samo u četiri zida, starala se o dušama svojih sljedbenika, a državnu je brigu prepuštala caru.[6]
Seneka se oduševljavao nekim Sekstijevim djelom, čiji naslov ne navodi, ali za koje kaže da je napisano s velikom snagom:
O bogovi, kakvu snagu i duh čovjek pronalazi u njemu! To nije slučaj sa svim filozofima; postoje neki ljudi slavnog imena čiji su spisi besmisleni. Oni postavljaju pravila, svađaju se i dvoume se; ne hrane duh jednostavno zato što nemaju duha. Ali kad stanete čitati Sekstija, reći ćete: "Živ je; snažan je; slobodan je; više je od čovjeka; ispunjava me snažnim samopouzdanjem prije nego što zatvorim njegovu knjigu". Priznat ću vam stanje u kojem se nalazim kad čitam njegova djela: želim poći u susret svakoj opasnosti; želim zaplakati: "Zašto me ostavljaš da čekam, Sudbino? Dođi! Evo, spreman sam za tebe!"[11]
Ponekad se sugerira da je sačuvane Izreke Sekstove u njihovom izvornom obliku napisao Sekstije.[12]
- ↑ Seneka Mlađi, Pisma Luciliju, 59, 7–8; 64, 2–5; 73, 12–15; 98, 13; 108, 17–18; O gnjevu, II, 36; III, 36.
- ↑ Omar Di Paola, The Philosophical Thought of the School of the Sextii.
- ↑ Seneka Mlađi, Pisma Luciliju, 64, 2.
- ↑ Seneka Mlađi, Pisma Luciliju, 98, 13.
- ↑ Seneka Mlađi, O gnjevu, III, 36.
- ↑ 6,0 6,1 Budimir & Flašar 1991, str. 395
- ↑ Seneka Mlađi, Pisma Luciliju, 108, 18.
- ↑ Lana (1953), 8-9.
- ↑ Smith 1873, s.v. "Sextus Pythagoraeus"
- ↑ Seneka Mlađi, Prirodoslovni problemi, VII, 32.
- ↑ Seneka Mlađi, Pisma Luciliju, 64, 3.
- ↑ Richard M. Gummere, Seneca, Epistles 1-65, str. 412, Loeb Classical Library.
- Budimir, Milan; Flašar, Miron (1991). Pregled rimske književnosti. Beograd: Naučna knjiga.
- Smith, William (1873). A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology. London.