[go: up one dir, main page]
More Web Proxy on the site http://driver.im/Prijeđi na sadržaj

Francuski i indijanski rat

Izvor: Wikipedija

Francuski i indijanski rat (1754–1763) je američki naziv za severnoameričko bojište Sedmogodišnjeg rata. Isti rat se u kanadskoj istoriji naziva Rat osvajanja. Rat je uglavnom vođen između kolonija Britanske Amerike i Nove Francuske, a obe strane su pojačale vojne jedinice iz njihovih matičnih država Velike Britanije i Francuske, koje su jedna drugoj objavile rat 1756. Iste godine, rat je eskalirao od regionalnog pitanja do svetskog rata.

Ime rata se odnosi na dva glavna neprijatelja britanskih kolonista: francuske snage i razne domorodačke vojske u savezu sa Francuzima. Britanski i evropske istoričari koriste naziv Sedmogodišnji rat, kao i mnogi Kanađani. Frankokanađani nazivaju ovaj rat Rat osvajanja.

Rat je vođen uglavnom duž granice koja je odvajala Novu Francusku od britanskih kolonija od Virdžinije do Nove Škotske. Francuzi su bili brojčano mnogo slabiji, pa su se mnogo oslanjali na indijanske saveznice. Rat je izbio zbog spora oko kontrole nad sastavom reka Alegejni i Monongahila, mesta francuske tvrđave Fort Djuken i današnjeg Pitsburga. Spor se pretvorio u sukob u bici kod Žumonvil Glena u maju 1754, u kojoj je virdžinijska milicija pod komandom 22-godišnjeg Džordža Vašingtona uhvatila u zasedi francusku patrolu. Sve britanske operacije od 1755. do 1757. u pograničnim oblastima Pensilvanije i Njujorka su propale, zbog lošeg vođenja, unutrašnjih podela i efikasnih kanadskih, francuskih i indijanskih napada. Britansko osvajanje Fort Bosažura 1755. na granici koja je odvajala Akadiju od Nove Škotske je dovelo do proterivanja Akađana. Naređenje za deportacije je izdao Vilijam Širli, vrhovni komandant Severne Amerike, bez dobijanja saglasnosti od Velike Britanije. Akađani, i oni koji su zarobljeni sa oružjem i oni koji su položili zakletvu britanskom kralju, su proterani. Isto tako, Incijanci su bili proterani sa svojih zemalja da bi se napravilo mesta da doseljenike u Novu Englesku.

Nakon katastrofalne britanske kampanje iz 1757. (koja je za ishod imala neuspešni pohod na Luisburg i opsadu Fort Vilijam Henrija, što je pratilo indijansko mučenje i masakriranje britanskih zarobljenika), britanska vlada je podnela ostaku. Na vlast je došao Vilijam Pit i značajno je povećao britanske vojne resurse u kolonijama u vreme kada Francuska nije bila voljna da rizikuje velike konvoje u pomoć svojim malim snagama u Novoj Francuskoj. Ona je koncentrisala svoju vojsku protiv Pruske i njenih saveznika na evropskom bojištu. Između 1758. i 1760. britanska vojske je prodrla u srce Nove Francuske i zauzela Montreal u septembru 1760.

Ishod rata je bio jedan od najznačajnijih događaja u veku anglo-francuskih ratova. Francuska je ustupila Francusku Luizijanu istočno od reke Misisipi svom savezniku Španiji kao nadoknadu za špansku predaju Floride Britancima u zamenu za vraćanje Havane. Francuske kolonije severno od Kariba su svedene na ostrva Sen Pjer i Mikelon, što je potvrdilo položaj Velike Britanije kao dominantne kolonijalne sile u istočnoj Severnoj Americi.