Amienski mir

Sporazum u Amiensu (engl. Treaty of Amiens) ili Mir u Amiensu (fr. la paix d'Amiens) bio je mirovni sporazum kojeg su 25. marta 1802. godine (odnosno 4. žerminala X godine po tadašnjem francuskom kalendaru u Amiensu sklopili republikanska Francuska na jednoj, i Ujedinjeno Kraljevstvo sa druge strane, a kojim je formalno okončan Rat Druge koalicije, odnosno oružani sukob između dvije države koji je trajao od 1793. godine, te kojim su okončani Francuski revolucionarni ratovi. Njime je u Evropi po prvi put od 1792. godine uspostavljen mir, iako će on izuzetno kratko potrajati, s obzirom da je već sljedeće godine izbio Rat Treće koalicije, odnosno prvi od Napoleonskih ratova.

Amienski mir je došao nakon što je u ratu britanska Kraljevska mornarica nanijela teške poraze Francuzima i njihovim španskim saveznicima na moru te tako potvrdila britansku nadmoć nad svjetskim morima. Sa druge strane, Francuzi su nakon početnih neuspjeha britanskim saveznicima nanijeli poraze u odlučnim bitkama u Italiji i Njemačkoj, prisilivši ih da odustanu od rata, uključujući najvažnijeg saveznika Austriju, koji je godine 1801. sa Francuskom sklopio Lunevillski mir te tako Britaniju ostavio bez saveznika. Materijalna i finacijska iscrpljenost obje strane, kao i široko uvriježeno mišljenje u britanskoj javnosti da je postignuto najviše što se moglo učiniti, potaklo je novog britanskog premijera Henryja Addingtona da krajem 1801. započne sa pregovorima, koje je u Amiensu sa britanske strane vodio Lord Cornwallis, a sa francuske strane Joseph Bonaparte, brat francuskog prvog konzula Napoleona Bonapartea. Pregovori na kojima su, iako simbolički, sudjelovali i francuski saveznici Španija i Batavska Republika završili su sporazumom kojim je Ujedinjeno Kraljevstvo priznalo post-revolucionarnu francuski vladu i odreklo se nekadašnjih engleskih prisizanja na francusko prijestolje; također je utanačeno puštanje svih zarobljenika; Britanci su se obavezali Batavskoj Republici vratiti Koloniju Cape i Nizozemsku Gvajanu, te Španiji vratiti otok Menorca ali su zato zadržali u ratu osvojene Trinidad, Tobago i Cejlon; britanske trupe su se povukle iz Egipta koji je formalno vraćen Osmanskom Carstvu, a na Malti su se na vlast trebao vratiti Malteški red.

Iako je mir donio privremeno olakšanje britanskoj privredi, njena javnost, a prije svega vodeći političari, su se vrlo brzo počeli okretati protiv njega. Razlog je bio prije svega u Bonaparteovoj agresivnoj politici kako na Kontinentu, gdje su intervencije u Švicarskoj shvaćene kao kršenje Lunevillesko mira, kako u Americi, gdje je pohod protiv haićanskih pobunjenika shvaćen kao stvaranje baze za ugrožavanje britanskih kolonija. Britanci su na to reagirali odbijanjem predaje Malte i Kolonije Cape, kao i slanjem ultimatuma Francuskoj u kojoj se tražilo povlačenje francuskih trupa iz Švicarske i Nizozemske, odnosno britanski najam nad Maltom u roku od deset godina. Napoleon je na to reagirao mobilizacijom trupa koje će kasnije postati poznate kao Velika armija, odnosno izgradnjom Bulonjskog logora koji je trebao služiti kao baza za moguću invaziju Britanskog Otočja. Odbijanje ultimatuma je britanskoj poslužilo kao povod da 18. maja Francuskoj objavi rat, koji će bez prekida trajati sve do Napoleonovog pada na kraju Rata Šeste koalicije 1814. godine.