منهټن

منهټن
د میډټاون منهټن انځور
منهټن (سور رنګه) نیویارک ښار کې
Lua error in Module:Mapframe at line 385: attempt to perform arithmetic on local 'lat_d' (a nil value).
کورډېناټونه: ۴۰°۴۳′۴۲″ شمال ۷۳°۵۹′۳۹″ لویدیځ / 40.72833°شمال 73.99417°لويديځ / 40.72833; -73.99417
آرام ځای	۱۶۲۴
اداري وېش
هیواد	کينډۍ:د هېواد مالومات د امریکا متحده آیالاتونه
آیالات	کينډۍ:د هېواد مالومات نیویورک
ولسوالۍ	نیویارک
ښار	کينډۍ:تصویر نیویارک
حکومت
• ډول	سیمه
• Borough President	Gale Brewer (D) — (Borough of Manhattan)
• District Attorney	Cyrus Vance, Jr. — (New York County)
پراخوالی
• پراخوالی	۳۳٫۶ میله  مربع (۸۷ کلوميټر٢)
• ځمکه	۲۲٫۸۳ میله  مربع (۵۹٫۱ کلوميټر٢)
• المياه	۱۰٫۸ میله  مربع (۲۸ کلوميټر٢)  ۳۲%
لوړوالی	85 متر
نفوس شمېرنه (۲۰۱۴)
• ټولټال	۱٬۶۳۶٬۲۶۸
• د نفوسو کثافت	۷۱٬۶۷۱٫۸/ميله مربع (۲۷٬۶۷۲٫۶/کلوميټر٢)
• نام اهلیت	Manhattanite
وروستي مالومات
وخت زون	EST (ه.ن.و-۵)
• د اوړي وخت	EDT (ت.ع.م -۴)
محفف کوډ format	100xx, 101xx
سيمه ييز د زنګ کوډ	212، 646، 917[lower-alpha ۱]
جيو کوډ	5125771[۱]
رسمي وېبپاڼه	Manhattan Borough President
سمول

منهاتن چې په سيمه ييزه کچه د ښار په نوم پېژندل کېږي، د نيويارک ښار تر ټولو ګڼ مېشته سيمه او له جغرافيايي اړخه د نيويارک د پنځو حوزو څخه تر ټولو کوچنۍ ده. منهاتن د نيويارک د ښاري سیمو يوه مرکزي سيمه ده او د متحده ايالاتو د يوې اصلي ولسوالۍ نيويارک ايالت سره همغاړې ده. منهاتن د دې ښار اقتصادي او اداري مرکز، کلتوري پېژندوی او تاریخي زېږدځای دی. دا ناحيه تر ډېره بريده د منهاتن له ټاپو جوړه ده، ختيځ ته يې هاډسن او هارليم سيندونه دي، تر څنګ يې ېو شمېر نښتې کوچني ټاپوګان هم لري. سربېره پر دې منهاتن د ماربل هيل لرونکی ده چې یوه کوچنۍ سيمه ده او اوسمهال د متحده ايالاتو اصلي ځمکه شمېرل کېږي، له نور منهاتن څخه د هارلم د کښتيو د کانال په مټ جلا شوې او وروسته د خزلو په کارولو سره له برونکس سره نښلول شوې. مهناتن په درې نارسمي برخو محدود شوی دی چې هره برخه د سيمې له اوږدو محورونو څخه تېرېږي چې هغه دا دي: ښکته، منځنی او پورته منهاتن.^[۲][۳][۴]

منهاتن د نړۍ د کلتوري، مالي، رسنيز او ساعت تېرۍ د مرکز په توګه پېژندل شوی، د ملګرو ملتونو مرکزي دفتر هم دې ناحيه کې دی. په داسې حال کې چې د ښکته منهاتن په مالي برخه کې  وال سټريت دی، د نيويارک ښار ته هم د نړۍ د مالي ځواک او هم د مخکښ مالي مرکز په سترګه کتل کېږي، همدا راز منهاتن د د ټول بازار په ارزښت د نړۍ د دوه سترو اسهامو پلونځيو کور هم دی چې هغه دا دي: د نيويارک د اسهامو پلورنځی او NASDAQ. ډیری څو هېواديز رسنيز شرکتونه په منهاتن کې ميشت دي او دا سيمه د کتابونو، فلمونو او ګڼو تلويزيوني پروګرامونو د ښودلو ځای دی. په منهاتن کې ملکيتونه د نړۍ په کچه تر ټولو لوړ نرخ لري، د املاکو په ګډون په ۲۰۱۳ز کال کې د منهاتن د ټاپو ارزښت له درې ترليونه ډالرو څخه زيات اټکل شوی دی. په ۲۰۱۸ز کال کې د منځنۍ کچې استوګنيزې شتمنۍ د پلور نرخونه د اټکل تر مخې د يو فوټ مربع ۱،۶۰۰ امريکايي ډالر و (چې د يو مترمربع قيمت يې ۱۷۰۰۰ ډالره کېږي)، د منهاتن په ميډټاون کې پنځم واټ په نړۍ کې تر ټولو زياته کرايه لري، د ۲۰۱۷ز کال تر مخې د يو فوټ مربع کرايه يې ۳۰۰۰ امريکايي ډالره وه (چې د يو متر مربع کرايه يې ۳۲،۰۰۰ امريکايي ډالره کېږي).  ^{[۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]}

د منهاتن پيل د يو سوداګريز بنسټ په توګه شوی و چې د هالنډ جمهوريت د نېواکګرو له خوا په ۱۶۲۴ز کال کې په ښکته منهاتن کې جوړ شوی و، دې بنسټ ته په ۱۶۲۶ز کال کې د نيو امسټردام نوم ورکړل شو. په ۱۶۶۴ز کال کې دا سيمه او شا او خوا يې د انګريزانو تر واک لاندې راغله او هغه مهال د نيويارک نوم ورکړل شو، کله چې د انګلستان پاچا درېيم چارلس دا سيمې خپل ورور د يارک ډيوک ته ورکړې. نيويارک چې په اوسني منهاتن کې موقعيت لري، له ۱۷۸۵ څخه تر ۱۷۹۰ز کال پورې د متحده ايالاتو  پلازمېنه وه. د خپلواکۍ مجسمې د هغو مليونونو کډوالو هرکلی وکړ چې د نولسمې پېړۍ په وروستيو کې د کښتيو په مټ متحده ايالاتو ته راغلل، دا مجسمه په نړيواله کچه د متحده ايالاتو نښه او د امريکا د خپلواکۍ او سولې د اندونو نښه ده. په ۱۸۹۸ز کال کې د نيويارک ښار د يو ځای کېدو پر مهال منهاتن يوه ناحيه وګرځېده.^{[۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰]}

په متحده ايالاتو کې د ځمکې له اړخه نيويارک ولسوالۍ تر ټولو کوچنۍ ده، په ټوليز ډول دويمه تر ټولو کوچنۍ ولسوالۍ ده (يواځې د هاوايي د کالاواو ولسوالۍ څخه ستره ده) او په ورته وخت کې د متحده ايالاتو تر ټولو ګڼ مېشته ولسوالۍ ده. د زياتو خلکو له امله دا سيمه په نړيواله کچه هم تر ټولو زياته ګڼ مېشته سيمه ده، د ۲۰۲۰ز کال د سرشمېرنې تر مخې په ۲۲.۸۳ ميل مربع (۵۹.۱۳ کيلو متر مربع) سيمه باندې ۱،۶۹۴،۲۴۱ تنو ژوند کاوه، يا په يو ميل مربع (۲۸.۱۵۴ کيلو متر مربع) سيمه ۷۲،۹۱۸ تنه اوسېدل، دا شمېره په يواځې ځان د متحده ايالاتو د هر ښار له تراکم څخه زياته ده. په کاري ورځو کې د مسافرو راتګ دا شمېر له درې اعشاريه نهه ميلیونه څخه زياتوي، يا په هر ميل مربع (65,600/km2) کې دا شمېر له ۱۷۰،۰۰۰ څخه زياتيږي. منهاتن د نيويارک ښار د پنځو ناحيو له منځه له بروکلين او کوينز څخه وروسته درېيم ستر نفوس لري او د ځمکې له اړخه تر ټولو کوچنۍ ناحيه ده. که هرې ناحيې ته د يو ښار درجه ورکړل شي، نو منهاتن به په متحده ايالاتو کې شپږمه ګڼ مېشته سيمه شي.^{[۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵]}

په منهاتن کې ډېرې مشهورې سيمې او ځايونه شته، په داسې حال کې چې په ۱۰۱۷ز کال کې د نيويارک ښار ته دوه شپېته اعشاريه اته ميليونه ګرځندويان راغلي وو، همدا راز په ۲۰۱۳ز کال کې منهاتن د نړۍ د لسو ډېرو لېدل شويو سياحتي سيمو له منځه د درېوو کوربه توب کړی و چې هغه دا دي: ټايمز سکوير، مرکزي پارک او ستر مرکزي ترمينال. په دې ناحيه کې ډېر نوملرونکي پلونه هم شته، لکه بروکلين، منهاتن، وليامزبرګ، کوينزبورو او د جورج واشنګټن پلونه؛ سورنګونه لکه د هولانډ او لينکولن سورنګونه؛ دنګې ماڼۍ لکه امپاير سټيټ بلډنګ، کرايسلر ودانۍ او يو نړيوال سوداګريز مرکز؛ پارکونه لکه مرکزي پارک.چاينا ټاون په لويديځ همسپاير کې د چينايي وګړو د زيات تمرکز ځای دی، د سټون ويل ملي څلي برخه په ګرينويچ کلي کې «سټونوال اين» د همجنسبازانو د حقوقو د خوځښت د راپورته کېدو ځای بلل کېږي. د نيويارک ښار د منهاتن په سويلي وروستۍ برخه کې جوړ شوی او د نيويارک ښار د کورونو ناحيې تالار د ښار د حکومت مرکز دی. په منهاتن کې ډېر کالجونه او پوهنتونونه شته، کولمبيا پوهنتون، نيويارک پوهنتون، کورنل ټيچ، د ويل کارنل روغتيايي کالج او راکفلر پوهنتون کوم چې د نړۍ د څلوېښتو مخکښو پوهنتونونو له ډلې دي. ^{[۲۶][۲۷][۲۸][۲۹][۳۰][۳۱][۳۲][۳۳][۳۴][۳۵]}

منهاتن نوم د « Munsee Lenape» ژبې د « manaháhtaan» ټکي څخه اخستل شوی (د منه معنا ده «راټولېدل»، د اهټ معنا ده «ليندۍ» او «ان» هغه عنصر دی چې د فعل رېښه لرونکو ټکو د جوړولو لپاره کارول کېږي). د « Lenape» ټکي ژباړه داسې شوې «هغه ځای له کومه چې موږ ليندۍ تر لاسه کوو» يا «هغه ځای چېرته چې د ليندۍ (جوړولو لپاره لرګي) راټوليږي». په نولسمه پېړۍ کې د البرټ سيکاينډ انتوني له خوا د ثبت شوي منسي روايت پر بنسټ، د دې ټاپو نوم، د ټاپو په وروستۍ سويلي برخه کې د «هيکوري» ونو د يو باغ له امله اېښودل شوی، کوم چې د لينديو د جوړولو لپاره تر ټولو غوره لرګی بلل کېدو. په ليکلي ډول د « Manna-hata» په بڼه په لومړي ځل دا نوم په ۱۶۰۹ز کال کې د رابرټ جوټ په يونليک کې ثبت شوی، څوک چې د هنري هاډسن د کښتۍ Halve Maen (نيمه سپوږمۍ) يو افسر و. د ۱۶۱۰ز کال په نقشه کې دا نوم د « Manna-hata» په بڼه دوه ځلې راغلی چې د موريس د سيند (چې وروسته د هاډسن سيند نوم ورکړل شو) دواړو لويديځې او ختيځې غاړې په ګوته کوي. په عامه کلتور کې د دې نوم بديلې رېښې په دې ډول راوړل شوي چې «د ډېرو غونډيو ټاپو»، «هغه ټاپو چېرته چې موږ ټول نشه شوي وو» او په ډېر ساده ډول «ټاپو»، همدا راز  د دوزخ په دروازه کې څرخاو (ګرداب) په ډول يوه توصيفي جمله هم ورته کارول کېږي. ^{[۳۶][۳۷][۳۸][۳۹]}

ګومان کېږي چې «منهاټو» نوم په لومړي سر کې يواځې د منهاتن لرې سويلي برخه کې يوې سيمې ته کارېدو؛ خو په پايله کې د «پارس پرو ټوټو» (د يوې برخې نوم د ټولو لپاره کارېدل) په مټ د هالنډيانو له خوا د ټول ټاپو د پېژندلو لپاره وکارول شو.

له تاريخي اړخه منهاتن د « Lenapehoking» برخه ده چې دې سيمه کې د منسي لينيپ او واپنګر قبيلې ابادې وې.

1. ↑ Area codes 718, 347 and 929 are used in Marble Hill.

1. ↑ پیوستون : 5125771  — منښتلیک: Creative Commons Attribution 3.0 Unported
2. ↑ Jen Carlson (May 21, 2012). "Do You Refer To Manhattan As "The City"?". Gothamist. Archived from the original on October 25, 2016. نه اخيستل شوی August 11, 2021.
3. ↑ "New York City". TravelPulse. July 26, 2018. Archived from the original on May 8, 2020. نه اخيستل شوی May 11, 2020.
4. ↑ "Manhattan, New York – Some of the Most Expensive Real Estate in the World Overlooks Central Park". The Pinnacle List. Archived from the original on November 29, 2014. نه اخيستل شوی November 24, 2014.
5. ↑ Barry, Dan. "A Nation challenged: in New York; New York Carries On, but Test of Its Grit Has Just Begun" Archived March 24, 2020, at the Wayback Machine., The New York Times, October 11, 2001. Accessed November 20, 2016. "A roaring void has been created in the financial center of the world."
6. ↑ Sorrentino, Christopher (September 16, 2007). "When He Was Seventeen". The New York Times. Archived from the original on April 17, 2009. نه اخيستل شوی December 22, 2007. In 1980, there were still the remains of the various downtown revolutions that had reinvigorated New York's music and art scenes and kept Manhattan in the position it had occupied since the 1940s as the cultural center of the world.
7. ↑ Michael P. Ventura (April 6, 2010). "Manhattan May Be the Media Capital of the World, But Not For iPad Users". DNAinfo. Archived from the original on August 4, 2017. نه اخيستل شوی June 11, 2017.
8. ↑ Dawn Ennis (May 24, 2017). "ABC will broadcast New York's pride parade live for the first time". LGBTQ Nation. Archived from the original on July 28, 2017. نه اخيستل شوی June 4, 2017.
9. ↑ "United Nations Visitors Centre "Welcome to the United Nations — Tour the international UN Headquarters"". United Nations. Archived from the original on November 6, 2017. نه اخيستل شوی June 13, 2014.
10. ↑ Huw Jones (January 27, 2020). "New York surges ahead of Brexit-shadowed London in finance: survey". Reuters. Archived from the original on January 27, 2020. نه اخيستل شوی January 27, 2020. New York remains the world's top financial center, pushing London further into second place as Brexit uncertainty undermines the UK capital and Asian centers catch up, a survey from consultants Duff & Phelps said on Monday.
11. ↑ Huw Jones (January 27, 2020). "New York surges ahead of Brexit-shadowed London in finance: survey". Reuters. Archived from the original on January 27, 2020. نه اخيستل شوی January 27, 2020. New York remains the world's top financial center, pushing London further into second place as Brexit uncertainty undermines the UK capital and Asian centers catch up, a survey from consultants Duff & Phelps said on Monday.
12. ↑ "Biggest Stock Exchanges In The World". worldatlas.com. April 25, 2017. Archived from the original on October 15, 2017. نه اخيستل شوی October 15, 2017. The world's two largest stock exchanges lie only minutes apart in the Wall Street area of Manhattan, New York City, United States.
13. ↑ Morgan Brennan (March 22, 2013). "The World's Most Expensive Billionaire Cities". Forbes. Archived from the original on October 20, 2014. نه اخيستل شوی November 24, 2014.
14. ↑ [۱] Archived August 15, 2018, at the Wayback Machine. Accessed January 31, 2018.
15. ↑ Janette Sadik-Khan (January 9, 2017). "A plea for Fifth Avenue". The New York Times. Archived from the original on August 4, 2017. نه اخيستل شوی January 9, 2017.
16. ↑ "United States History – History of New York City, New York". Archived from the original on September 8, 2012. نه اخيستل شوی April 7, 2018.
17. ↑ "KINGSTON Discover 300 Years of New York History DUTCH COLONIES". National Park Service, U.S. Department of the Interior. Archived from the original on November 23, 2008. نه اخيستل شوی April 7, 2018.
18. ↑ "The Nine Capitals of the United States". United States Senate. Archived from the original on March 20, 2016. نه اخيستل شوی April 7, 2018.
19. ↑ "Statue of Liberty". A&E Television Networks, LLC. Archived from the original on September 23, 2012. نه اخيستل شوی May 21, 2011.
20. ↑ "Statue of Liberty". World Heritage. UNESCO World Heritage Centre 1992–2011. Archived from the original on August 28, 2012. نه اخيستل شوی April 7, 2018.
21. ↑ Camille Mann & Stephanie Valera. "World's Most Crowded Islands". The Weather Channel. Archived from the original on June 27, 2013. نه اخيستل شوی June 27, 2013.
22. ↑ "USA Counties Land Area – New York, NY (2010)". United States Census Bureau. Archived from the original on February 13, 2003. نه اخيستل شوی February 21, 2015.
23. ↑ Mann, Camille; Valera, Stephanie. "World's Most Crowded Islands". The Weather Channel. Archived from the original on April 9, 2016. نه اخيستل شوی March 28, 2016.
24. ↑ "How Many People Can Manhattan Hold?". The New York Times. March 4, 2012. Archived from the original on March 28, 2019. نه اخيستل شوی May 11, 2020.
25. ↑ "Manhattan". NYBits.com. Archived from the original on June 6, 2014. نه اخيستل شوی June 5, 2014.
26. ↑ "Mayor De Blasio And NYC & Company Announce NYC Welcomed Record 62.8 Million Visitors In 2017". NYC & Company, Inc. March 20, 2018. Archived from the original on April 4, 2018. نه اخيستل شوی April 4, 2018.
27. ↑ Ann Shields (November 10, 2014). "The World's 50 Most Visited Tourist Attractions – No. 3: Times Square, New York City – Annual Visitors: 50,000,000". Travel+Lesiure. Archived from the original on July 21, 2015. نه اخيستل شوی July 12, 2015. No. 3 Times Square, ... No. 4 (tie) Central Park, ... No. 10 Grand Central Terminal, New York City
28. ↑ "Buildings in New York City". Council on Tall Buildings and Urban Habitat. Archived from the original on July 17, 2011. نه اخيستل شوی June 8, 2011.
29. ↑ Sarah Waxman. "The History of New York's Chinatown". Mediabridge Infosystems, Inc. Archived from the original on May 25, 2017. نه اخيستل شوی March 5, 2011. Manhattan's Chinatown, the largest Chinatown in the United States and the site of the largest concentration of Chinese in the Western Hemisphere, is located on the Lower East Side.
30. ↑ "Workforce Diversity The Stonewall Inn, National Historic Landmark National Register Number: 99000562". National Park Service, U.S. Department of the Interior. Archived from the original on March 6, 2016. نه اخيستل شوی July 2, 2013.
31. ↑ "Obama inaugural speech references Stonewall gay-rights riots". North Jersey Media Group Inc. January 21, 2013. Archived from the original on May 30, 2013. نه اخيستل شوی July 2, 2013.
32. ↑ Michael M. Grynbaum (May 24, 2012). "The Reporters of City Hall Return to Their Old Perch". The New York Times. Archived from the original on June 25, 2017. نه اخيستل شوی December 5, 2013.
33. ↑ "NYC Colleges and Universities". Mediabridge Infosystems, Inc. Archived from the original on July 21, 2013. نه اخيستل شوی July 2, 2013.
34. ↑ "Academic Ranking of World Universities 2017". ShanghaiRanking Consultancy. Archived from the original on January 19, 2019. نه اخيستل شوی October 16, 2017.
35. ↑ "CWUR 2016 – World University Rankings". Center for World University Rankings. Archived from the original on October 29, 2017. نه اخيستل شوی October 16, 2017.
36. ↑ Goddard, Ives (2010). "The Origin and Meaning of the Name "Manhattan"". New York History. 91 (4): 277–293. hdl:10088/16790. ISSN 0146-437X – via Smithsonian Research Online.
37. ↑ Juet, Robert (2006) [1625]. Juet's Journal of Hudson's 1609 Voyage, from the 1625 Edition of Purchas His Pilgrimes. The New York Times. Translated by Brea Barthel. p. 16. Archived from the original on July 3, 2016. نه اخيستل شوی May 11, 2020.
38. ↑ Holloway, Marguerite (May 16, 2004). "Urban tactics; I'll Take Mannahatta". The New York Times. Archived from the original on October 7, 2010. نه اخيستل شوی June 30, 2009. "He could envision what Henry Hudson saw in 1609 as he sailed along Mannahatta, which in the Lenape dialect most likely meant island of many hills."
39. ↑ Goddard, Ives (2010). "The Origin and Meaning of the Name "Manhattan"" (PDF). The New York State Historical Association. Archived from the original (PDF) on May 26, 2018. نه اخيستل شوی May 25, 2018.