Πόντος
- Αβούτο εν γράψιμον για τον τόπον τη Πόντονος. Για τη θάλασσαν δεαβάστεν: Εύξεινος Πόντος
Πόντον λέγομε τον τόπον τη Μ. Ασίας ντ' ευρισκάται σο βορράν τ' οσημερνού τη Τουρκίας. Εν σο Μαύρον τη θάλασσαν αφκά κι επαίρεν τόνεμαν ατ' ασ' αρχαίον τόνεμαν τη θάλασσας: Ευξείνος Πόντος.
Γεωγραφία
[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]Ο Πόντος έx̌ σχήμαν αμόν το τοξάρ και ευρισκάται απαναφκά σο Βατούμι (πολιτεία τ' οσημερνού τη Γεωργίας) και σην Σινώπην απεσκές. Σα νότεα έx̌ σύνορα (σα 200-300 χιλιομέτρα) τα ψηλορραχέας τη Σκυδίση, τη Παρυάδρη και τη Αντιταύρονος (Ποντιακά Παρχάραι).
Μυθολογίαν
[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]Κατά τ' ελλενικόν τη μυθολογίαν σ' αβούτον τον τόπον εζήνεν ο θεόν Πόντος, ο γιον τ' Αιθέρα και τη Γαίας. Σην θάλασσαν αυτέν εταξίδεψεν και ο Ιάσονας όντες εχπάστεν τ' Αργοναυτικόν την εκστρατείαν. Ο Αυτόλυκος (έτον απές σ' αυτοίν τ' Αργοναυτικού τ' εκστρατείας) ίδρυσεν τη Σινωπή.
Ιστορίαν
[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]Σον 8ο π.Χ. αιώνα οι Έλλενες εποίκαν τα πρώτα ελλενικά πολιτείας σον Πόντον. Πολλά τ' ατεινέτερων εχπάσταν ασ' ανθρώπς τη Μίλητονος. Το 363 π.Χ. εποίκαν «Το βασίλειον τη Πόντονος». Ο πρώτον βασιλέας έτον ο Μιθριδάτες ο Κτίστες (302-266 π.Χ.). Ο τελευταίον βασιλέας έτον ο Μιθριδάτες ΣΤ' ο Τρανόν, ο Ευπάτωρ (132–63 π.Χ.). Αντιφέρκουτον κι επολέμησεν 30 χρόνε το Ρωμαϊκόν τη αυτοκρατορίαν και σο τέλος έχασεν τον πόλεμον. Σον 1ο π.Χ. αιώνα ο Πόντος εγέντον ρωμαϊκόν επαρχίαν Bithynia et Pontus με πρωτεύουσαν την Αμάσειαν και οι Έλλενοι τη Μαύρη τη Θάλασσας, όπως και όλ' οι Έλλενοι, γάλια γάλια ερχίνεσαν ν' ονομάζνε τον νιαυτόνατουν «Ρωμαίοι».
Σο Βυζαντινόν τη περίοδο (1204-1461) οι Κομνηνοί εποίκαν βασίλειον την Αυτοκρατορία τη Τραπεζούντας σε τόπον σην Σινώπην και σην Γεωργίαν απές.
Ση δύσαν τη τρανού τη πολέμονος σα 1918 τη χρονίαν, οι Έλλενες ορθόδοξοι τη Πόντονος εγράσεψαν ν' εφτάγνε ανεξάρτητον κράτος (αυτόνομον, ή συνομοσπονδίαν με τ' Αρμενάντ' εντάμαν). Άμα η Ελλάδαν έχασεν τ' ελλενοτουρκικόν πόλεμον (1919-1922) και με τη συνθήκη τη Λωζάνης (1922) οι Έλλενες χριστιανοί τη Πόντονος εξεριζώθαν ασην πατρίδαν ατουν κι εχατεύταν σην Ελλάδαν, κι εκεί έδωκανατουν τ' όνεμα «Πόντιοι». Σον τ' ατεινέτερων τον δρόμον, πολλοί επέθαναν και πολλοί εσκοτώθαν. Για τ' ατό οσήμερον λέγομε για τη «Γενοκτονία τη Ποντίων».