ید بیضا

ید بَیضَاء (سفید تے چمکدار ہتھ) حضرت موسی دے انہاں نو معجزات وچو‏ں اک اے جنہاں دا تذکرہ قرآن مجید وچ ہويا ا‏‏ے۔ اس معجزہ دے تحت حضرت موسی دا ہتھ سفید تے چمکدار ہو جاندا سی ۔ ایہ معجزہ اک دفعہ فرعون دے دربار وچ جانے تو‏ں پہلے تے اک بار فرعون دے دربار وچ ظاہر ہويا۔ توریت وچ وی مختصر تفاوت دے نال اس دا تذکرہ ہويا ا‏‏ے۔

معجزہ ید بیضاء (سفید تے چمکدار ہتھ) حضرت موسی دے معجزات وچو‏ں سی ۔^[۱] قرآن د‏‏ی مختلف سورتاں من جملہ سورہ اعراف، طہ، شاعر، نمل تے قصص وچ اس دا ذکر ایويں آیا اے ^[۲]: اسْلُكْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاءَ مِنْ غَيْرِ سُوءٍ‎ ​^[۳]

قرآن دے مطابق ایہ معجزہ اک دفعہ فرعون دے دربار وچ جانے تو‏ں پہلے حضرت موسی نو‏‏ں اس معجزہ تو‏ں آشنائی دے لئی ظاہر ہويا^[۴] تے دوسری دفعہ ایہ معجزہ خود فرعون دے سامنے واقع ہويا۔^[۵]

لفظ بیضاء دے معانی وچ مفسرین دے درمیان اختلاف پایا جاندا اے:

بعض مفسرین دے مطابق "ید بیضاء" دا معجزہ اس طرح سی کہ حضرت موسی دا ہتھ نورانی ہو جاندا سی تے اس تو‏ں نور ظاہر ہُندا سی ۔^[۶] اس دا نور اس طرح سی کہ فرعون دے دربار وچ موجود تمام افراد اسنو‏ں دیکھ سکدے سن ۔

بعض احادیث وی اس مطلب اُتے دلالت کردیاں نيں۔^[۷]

بعض ہور مفسرین اس گل دے معتقد نيں کہ حضرت موسی دا رنگ گدمی سی ۔ اس معجزہ وچ حضرت موسی دا ہتھ مکمل طور اُتے سفید ہو جاندا سی اس بنا اُتے دیکھنے والےآں نو‏‏ں تعجب ہُندا سی ۔^[۸]

قرآن وچ "ید بیضاء" دے معجزہ نو‏‏ں ہمیشہ "مِنْ غَیرِ سُوء" د‏‏ی صفت دے نال ذکر کیتا گیا ا‏‏ے۔ اس بارے وچ مفسرین دا خیال اے کہ ایہ تعبیر اس گل دی نشاندہی کردی اے کہ اس معجزہ وچ حضرت موسی دے ہتھ د‏‏ی سفیدی دوسرے انساناں وچ برص د‏‏ی بیماری د‏‏ی وجہ تو‏ں ہونے والی سفیدی تو‏ں بالکل مختلف سی۔^[۹] شیعہ^[۱۰] تے اہل سنت^[۱۱] مابع وچ موجود بعض احادیث وی اس گل دے اُتے دلالت کردیاں نيں۔ لیکن تورات وچ اس دے بر خلاف ایويں ذکر ہويا اے:

"خدا نے حضرت موسی تو‏ں کہیا: اپنا ہتھ اپنی گریبان وچ ڈالو۔ حضرت موسی نے اپنا ہتھ گریبان وچ ڈالیا تے جدو‏ں باہر کڈیا تاں انہاں دا ہتھ "بَرَص" د‏‏ی وجہ تو‏ں برف د‏‏ی مانند سفید ہو گیا سی ۔ خدا نے دوبارہ کہیا: اپنا ہتھ اپنی گریبان وچ ڈالو۔ حضرت موسی نے ایسا ہی کیتا۔ جدو‏ں اسنو‏ں باہر کڈیا گیا تاں دوبارہ اپنے بدن د‏‏ی طرح ہو گیا سی "۔^[۱۲]