Sàber

Ël sàber (da l'ungherèis szablya) a l'é n'arma bianca con la lama gàucia a un sol fil dovrà dai repart ëd cavalerìa. A l'era motobin spantià ant ël perìod ëd Napoleon.

Costa arma as buta ant l'Euròpa orientala, ant ël Granducà ëd Mosca, ant ël regn d'Ungherìa, ant ij prinsipà ëd Transilvania, Moldavia e Valachia për anfluensa otoman-a.

Dël sécol ch'a fa XVI a taca a esse dovrà an Polònia e Lituania e dël XVIII sécol ëdcò ant l'Euròpa ossidental. Dël sécol ch'a fa XVIII, apopré tute le spa për la cavalerìa a prinsìpio a esse ciamà sàber, sia cole a lama drita che a lama gàucia.

Ëdcò le lame da fant e da matlòt a taco a esse ciamà parèj, ëdcò se a l'ero dësvlupasse da àutr géner d'arm a lama gàucia. N'esempi a l'é ël briquet, spa dovrà dai fant napoleònich, che a pija sò nòm da la smijansa dël guerna-man con un brichét (briquet an fransèis).