Potoczek (powiat janowski)
Potoczek – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Potok Wielki[6][5].
| wieś | |
 Dwór z XIX w., obecnie szkoła rolnicza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
23-313[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LJA |
| SIMC |
0803905[5] |
Położenie na mapie gminy Potok Wielki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu janowskiego  | |
 50°45′35″N 22°13′22″E/50,759722 22,222778[1]
| |
W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa tarnobrzeskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 809 mieszkańców[7].
Miejscowość leży nad brzegami Sanny, oraz niewielkiego jej dopływu o nazwie Stanianka. W jej krajobrazie szczególną uwagę zwracają liczne stawy rybne[8].
Miejscowa ludność wyznania katolickiego przynależy do Parafii św. Mikołaja Biskupa w Potoku Wielkim oraz Parafii pod wezwaniem Miłosierdzia Bożego w Brzezinach Stojeszyńskich. W miejscowości funkcjonuje jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej posiadająca własna remizę strażacką[9] oraz filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Potoku Wielkim[10].
Części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0803911 | Brzeziny Potockie | część wsi |
| 0803928 | Dębinki | część wsi |
| 0803934 | Fabryka | część wsi |
| 0803940 | Grójec | część wsi |
| 0803957 | Potoczek-Kolonia | część wsi |
Historia
edytujMiejscowość pierwszy raz wzmiankowana była już w 1407 roku jako własność Dziersława. Kilka lat później dziedzicem był Czader, właściciel Potoka. W ten sposób wieś weszła w skład kompleksu osadniczego Potoka. W II połowie XV wieku była własnością Koconków. Później często zmieniała właścicieli. W XVII wieku władali nią Wronowscy, następnie Zamoyscy, od których to w 1731 roku kupili wieś Karscy. W 1788 roku wskutek podziału rodzinnego Potoczek przeszedł w ręce Wybranowskich, a w XIX wieku Wolskich.
Dobra Potoczek obejmowały swego czasu znaczne obszary, na których powstały wsie: Dąbrówka, Dąbrowica, Brzeziny i Maliniec.
Około 1781 roku we wsi zbudowano prywatną kaplicę. W 1827 roku Potoczek liczył 40 domów i 267 mieszkańców. W 1870 roku od Wybranowskich dobra potoczkowskie nabył Adam Przanowski, który stworzył z nich wzorcowe gospodarstwo ziemiańskie. Rozwinął intensywną gospodarkę rybną (od 1879 r.) meliorując bagna i mokradła. Uruchomił: cegielnię, wapniarkę, 2 młyny, tartak, krochmalnię, gonciarnię, smolarnię oraz węglarnię. Zbudował nowy murowany dwór i założył ogród owocowy.
W 1921 roku wieś liczyła 435 mieszkańców. Jeszcze w okresie okupacji austriackiej około 1917 roku powstała szkoła. Wskutek reformy rolnej w 1944 roku majątek Przanowskich został rozparcelowany.
W latach 1955–1973 Potoczek był siedzibą gromady. W 1973 roku uruchomiono pocztę, a w następnym roku remizę ze świetlicę. W 1976 roku powstał Zespół Szkół Rolniczych, który swój początek wziął w 1961 roku od zasadniczej szkoły rolniczej.
-
-
Spichlerz
-
Obora i chlewnia, dawna stajnia
-
Warsztaty, dawna wozownia
Oświata
edytujW potoczku obiektach podworskich funkcjonuje Zespół Szkół Rolniczych, w którego skład wchodzą[11]:
- Technikum Rolnicze,
- Technikum Rolnicze dla Dorosłych[12],
- Technikum Ochrony Środowiska[13],
- Liceum Zawodowe,
- Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego,
- Wieczorowe Technikum Rolnicze
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa.
Ponadto w miejscowości znajduje się:
- Publiczna Szkoła Podstawowa[14] z oddziałem Przedszkolnym.
- Publiczne Gimnazjum[15]
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 109218
- ↑ Wieś Potoczek w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-13], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-13].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 957 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis miejscowości na stronie internetowej Gminy Potok wielki.
- ↑ krajowy Rejestr sadowy - KRS.
- ↑ Informacje na stronie internetowej Gminy Potok Wielki.
- ↑ Strona internetowa Gminy Potok Weilki.
- ↑ Informacje o placówce na stronia www.szkolnictwo.net.
- ↑ Informacje o placówce na stronia www.szkolnictwo.net.
- ↑ Informacje o placówce na stronia www.szkolnictwo.net.
- ↑ Informacje o placówce na stronia www.szkolnictwo.net.
Bibliografia
edytuj- Baranowski Z.:Rys historyczny miejscowości powiatu janowskiego, Stalowa Wola 2001, ISBN 83-87840-53-X.
- Województwo lubelskie w 15 tomach Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich 1880-1904, oprać. W. Sakławski, Lublin 1974, str. 19, 246, 298-300.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa 1924, str. 38.
- Lawera H., Bata A.: Gmina Potok Wielki. Historia i współczesność, Krosno 1999, str. 22, 42-47, 72.
- Sochacka A.: Własność ziemska w województwie lubelskim w średniowieczu, Lublin 1987, s. 114, 154, 176, 203.
- Kuraś S.: Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, w: Dzieje Lubelszczyzny, t. III, Warszawa 1983, s. 189-190.
- Drabent Z.: Reforma rolna PKWN w kraśnickiem, Lublin 1979 (mps), s. 58-59.
- Rząd Gubernialny Lubelski, sygn.: 155/1872 WP IV, 48-53.
- Komisarz do spraw włościańskich powiatu Janów, sygn.: 432.
- Księgi Grodzkie Lubelskie, Relacje (KGLR), sygn.: 495,72-77v; 363, 205-206; 274, 357v-364.
- Rząd Gubernialny Lubelski, Spisy, sygn.: 32; 143.
- Starostwo Powiatowe Kraśnickie, sygn.: 1257; 122-124.
- Archiwum Zamojskich, sygn.: 586.