Konkurs Piosenki Eurowizji 2023

 

 

Liverpool

 

Lokalizacja Liverpoolu na mapie Wielkiej Brytanii.

Telewizja BBC otrzymała prawa do organizacji 67. Konkursu Piosenki Eurowizji dzięki przekazaniu ich w imieniu ukraińskiego nadawcy NSTU, który nie mógł sprostać wymaganiom organizacji ze względu na obawy związane z bezpieczeństwem spowodowane rosyjską inwazją na Ukrainę^[4][5]. 7 października organizatorzy potwierdzili, że konkurs odbędzie się w Liverpool Arena w Liverpoolu w dniach 9, 11 i 13 maja^[6]. 9 grudnia ujawniono, że koszt organizacji konkursu wyniesie ponad 14 mln funtów szterlingów, z czego 4 mln będą pochodzić z szeregu organów lokalnych, a 10 mln ze strony BBC, EBU i rządu brytyjskiego^[2].

 

Uroczysta ceremonia otwarcia konkursu odbyła się 7 maja w St George’s Hall, po defiladzie uczestników po turkusowym dywanie w Walker Art Gallery^[7][8].

Podobnie jak w poprzednich latach, dla gości i akredytowanych dziennikarzy przygotowano kilka atrakcji, w tym m.in. wioskę eurowizyjną (ang. Eurovision Village; miejsce na spotkania artystów i członków delegacji z fanami imprezy oraz akredytowanymi dziennikarzami) zlokalizowaną na Pier Head^[9] oraz euroklub (miejsce imprez dla akredytowanych dziennikarzy i fanów) w Camp and Furnace^[10]. Przed konkursem miasto zostało udekorowane plakatami i instalacjami związanymi z konkursem.

Ukraina dwukrotnie organizowała Konkurs Piosenki Eurowizji^[11]. Obydwa razy konkurs odbył się w Kijowie: w 2005 roku w Pałacu Sportu^[12] oraz w 2017 roku na terenie Międzynarodowego Centrum Wystawienniczego^[13]. Po zwycięstwie kraju w konkursie w 2022 z utworem „Stefania” zespołu Kalush Orchestra, rozpoczęły się spekulacje, gdzie odbędzie się konkurs w 2023, na wypadek, gdyby ukraiński nadawca NSTU nie mógł być gospodarzem ze względu na rosyjską inwazję^[14]. Zainteresowanie organizacją konkursu wyraziły: Szwajcaria^[15], Szwecja^[16], Włochy^[17], Wielka Brytania oraz Holandia^[18][19]. Jacek Kurski, prezes Telewizji Polskiej, ogłosił, że nadawca byłby chętny pomóc ukraińskiej telewizji w organizacji konkursu^[20].

Po finale konkursu prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski ogłosił, że konkurs odbędzie się na Ukrainie^[21][22], a 17 maja Mykoła Czernotycki, przewodniczący NSTU, stwierdził, że nadawca zrobi wszystko co możliwe, aby przeprowadzić Konkurs Piosenki Eurowizji 2023 w kraju^[23]. Oficjalne konsultacje NSTU z EBU dotyczące organizacji konkursu rozpoczęły się 20 maja^[23], a w czerwcu ukraiński rząd utworzył komitet, który miał wspomóc organizację. Rozważano możliwość organizacji konkursu we Lwowie, Kijowie, lub na terenie obwodu zakarpackiego niedaleko granicy z Węgrami lub Słowacją^[24]. Pierwszy zastępca szefa Kijowskiej Miejskiej Administracji Państwowej, Mykoła Poworoznyk, przekazał iż Kijów byłby gotowy do organizacji konkursu, gdyby został o to poproszony^[25].

17 czerwca EBU ogłosiła, że z powodu rosyjskiej inwazji na Ukrainę przygotowania do konkursu nie będą mogły odbyć się z planem, przez co konkurs nie odbędzie się na Ukrainie, a organizacja rozpocznie rozmowy z brytyjskim nadawcą BBC, który w konkursie w 2022 zajął drugie miejsce^[26]. W odpowiedzi Czernotycki oraz Tkaczenko wraz z ukraińskimi zwycięzcami Eurowizji Rusłaną, Dżamałą i członkiem Kalush Orchestra Ołehem Psiukiem wydali wspólne oświadczenie, poparte przez różnych polskich oraz brytyjskich polityków^[27][28], w którym domagali się dalszych rozmów z EBU w sprawie organizacji imprezy na Ukrainie^[29][30]. Stanowisko poparł m.in. ówczesny premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson^[29]. 19 czerwca The Guardian doniósł, że Unia Europejska pracuje nad organizacją konkursu w 2023 roku w Brukseli w imieniu Ukrainy jako gest solidarności^[31]. Pod koniec czerwca EBU ponownie odrzuciła prośbę ukraińskiego nadawcy, podkreślając względy bezpieczeństwa, a jednocześnie wzywając do nieupolitycznienia procesu wyboru kraju gospodarza^[32].

25 lipca 2022 roku ogłoszono, że konkurs na terenie Wielkiej Brytanii zorganizuje brytyjski nadawca BBC^[33]. Równolegle z potwierdzeniem kraju gospodarza, nadawca BBC rozpoczął proces przetargowy wyboru miasta organizatora. Chętne brytyjskie miasta miały czas do 11 sierpnia zgłosić oficjalną kandydaturę do BBC i EBU. Miasta, które znalazły się w fazie finalnej, zostały ogłoszone 12 sierpnia 2022 podczas programu porannego BBC Radio 2^[34][35], a miasta były następujące: Birmingham (w obiekcie NEC Arena, w mieście odbył się Konkurs Piosenki Eurowizji 1998), Glasgow (w obiekcie The Hydro, w którym odbył się konkurs w filmie Eurovision Song Contest: Historia zespołu Fire Saga), Leeds (w obiekcie Leeds Arena), Liverpool (w obiekcie Liverpool Arena), Manchester (w obiekcie Manchester Arena), Newcastle upon Tyne (w obiekcie Newcastle Arena) oraz Sheffield (w obiekcie Sheffield Arena, który dostał poparcie ze strony South Yorkshire Mayoral Combined Authority). Do 8 września miasta te miały czas uzupełnienia swojej kandydatury oraz dostarczenie jej ostatecznej wersji do przetargu^[36]. Zwycięzcę przetargu wybrano z myślą o liście kryteriów takich jak: posiadanie odpowiedniej hali i wystarczającej przestrzeni, aby spełnić wymagania organizacyjne; zobowiązanie, jakie może podjąć miasto lub region w celu zorganizowania wydarzenia, w tym wkład finansowy; siła oferty kulturalnej, która obejmuje lokalną i regionalną aktywność, a także prezentację ukraińskiej kultury i muzyki; oraz zgodność ze strategicznymi priorytetami BBC jako nadawcy publicznego, takimi jak dostarczanie wartości wszystkim odbiorcom i wspieranie kreatywnej gospodarki w Wielkiej Brytanii^[37].

Ostatecznie ofertę wysłało 20 brytyjskich miast, w tym: Aberdeen^[38], Belfast^[39], Birmingham^[40], Bristol^[41], Glasgow^[42], Manchester^[43], Newcastle upon Tyne^[44], Leeds^[45], Liverpool^[46], Sheffield^[47]. Mimo zainteresowania, kandydatury nie wysłały miasta: Brighton^[48], Cardiff^[49], Derry/Londonderry^[50], Sunderland^[51] i Wolverhampton^[52]. Początkowo kandydaturę miała wysłać rada miejska Londynu^[53], jednak nie wiadomo, czy do tego doszło. Konsultacje z rządem brytyjskim mogły zostać przeprowadzone w celu pomocy w podjęciu decyzji o miejscu organizacji, ale ostateczna decyzja została podjęta wyłącznie przez BBC i EBU. 27 września podano do informacji publicznej, że w przetargu o organizację konkursu pozostały jedynie Glasgow i Liverpool^[54].

7 października organizatorzy potwierdzili, że konkurs odbędzie się w Liverpool Arena w Liverpoolu^[6].

W październiku 2022 nadawca BBC opublikował nazwiska ośmioosobowej grupy odpowiedzialnej za organizację konkursu: Andrew Cartell będzie pełnić rolę kierownika wykonawczego ze strony BBC, a trzeci rok z rzędu kierownikiem wykonawczym ze strony Europejskiej Unii Nadawców (EBU) został Martin Österdahl^[6][55]; główne stanowisko dyrektora zarządzającego objął Martin Green, a scenariusz przygotował Lee Smithurst. Dyrektorem muzycznym konkursu został Kojo Samuela, a głównym dyrektorem kreatywnym – Dan Shipton^[55][56][57]. Produkcją konkursu zajęło się BBC Studios, komercyjna spółka zależna BBC^[58].

 

Ukraiński nadawca publiczny NSTU współpracował z BBC w celu opracowania i wdrożenia do konkursu ukraińskich elementów m.in. w grafice tematycznej, podkładzie muzycznym (stworzonym częściowo przez Dmytro Szurowa^[59]), wyborze prezenterów, pocztówkach oraz aktach openingowych i interwałowych^[33][60]. Memorandum pomiędzy BBC a NSTU zostało podpisane 12 października^[60]. Ze strony ukraińskiej telewizji wytypowano na stanowisko producentów – Oksanę Sybińską, Tetianę Semenową i Hermana Nenowa^[57]. W sumie 3 tys. biletów spośród każdego z koncertów zarezerwowano dla wysiedlonych Ukraińców, zamieszkałych w Wielkiej Brytanii^[61].

Partnerem prezentacyjnym konkursu po raz kolejny został producent kosmetyków do włosów Moroccanoil, jako część pięcioletniego kontraktu podpisanego przez firmę z EBU^[62]. Oficjalnym partnerem edycji została branża likieru Baileys^[63], a oficjalną linią lotniczą konkursu została linia EasyJet^[64][65]. Oficjalnym partnerem rozrywkowym konkursu ponownie została aplikacja TikTok, za pomocą której upubliczniono m.in. nagrania z prób^[66].

Sprzedaż biletów ruszyła 7 marca, ceny biletów za udział w koncercie na żywo wahała się od 30 do 290 funtów, w przypadku prób i półfinałów na żywo oraz od 80 do 390 funtów w przypadku prób i wielkiego finału na żywo^[67].

Przed konkursem tradycyjnie dla uczestników przygotowano tzw. eurowizyjne koncerty promocyjne: Barcelona Eurovision Party w Barcelonie, Polish Eurovision Party w Warszawie, Israel Calling w Tel Awiwie, PrePartyES 2023 w Madrycie, Eurovision in Concert w Amsterdamie oraz London Eurovision Party w Londynie^[68].

Próby konkursowe uczestników odbywały się w dniach 30 kwietnia-6 maja, a dzień przed każdym koncertem na żywo odbywały się dwie próby generalne^[69].

22 listopada 2022 EBU ogłosiła zmiany w systemie głosowania w konkursie^[70][71]. Na wyniki półfinałów, jak w latach 2004–2007, wpływ miało wyłącznie głosowanie telewidzów, lecz w finale wystąpił dotychczasowy system głosowania, w którym komisje jurorskie oraz telewidzowie w każdym kraju przyznają osobne punkty dziesięciu najwyżej ocenionym przez siebie krajom^[72]. W przypadku, gdy kraj nie mógłby przedstawić wyniku telewidzów, wynik ten zostałby wygenerowany przez znalezienie średniej punktów innych krajów w koszyku losowania półfinałów, a jeśli to punkty jury zostaną unieważnione, to punkty ze strony telewidzów zostałyby podwojone^[73]. Widzowie z krajów nieuczestniczących również mogli głosować w obydwu półfinałach i finale poprzez specjalną stronę internetową za weryfikacją karty kredytowej, a ich głosy zostaną zsumowane i przedstawione jako jeden indywidualny zestaw punktów pod nazwą „reszta świata”^[70][71][73]. Czas głosowania w finale wydłużono do ok. 40 minut (w półfinałach, standardowo, czas wynosi 15 minut)^[73].

 

31 stycznia 2023 odsłonięto grafikę tematyczną i slogan konkursu United by Music (tłum. Zjednoczeni przez muzykę). Logo, zaprojektowane przez dwie firmy produkcyjne: brytyjską Superunion i ukraińską Starlight Media, składa się z wielu dwuwymiarowych serc przypominających elektrokardiogram, co symbolizuje „bijące serca każdego uczestnika i widza”^[74], a kolory motywowano flagami Ukrainy i Wielkiej Brytanii. Użyta typografia Penny Lane została zainspirowana XX-wiecznymi znakami ulicznymi Liverpoolu i muzycznym dziedzictwem miasta^[75]. W związku z nietypową sytuacją dotyczącą organizacji konkursu logotyp konkursu został przerobiony – zawiera wyłącznie flagę Ukrainy, a pomiędzy sygnetem a podpisem „Liverpool 2023” znalazł się napis „United Kingdom”^[76].

 

Scenografię konkursu zaprojektował nowojorski scenograf Julio Himede. Projekt, ujawniony 2 lutego 2023, został oparty na „zasadach wspólnoty, świętowania i wspólnoty”, czerpiąc inspirację z uścisku całego świata wobec Ukrainy oraz „aspekty kulturowe i podobieństwa między Ukrainą, Wielką Brytanią, a zwłaszcza Liverpoolem, od muzyki, tańca i sztuki do architektury i poezji”^[77].

Przed każdym występem konkursowym został pokazany krótki, ok. 40-sekundowy filmik (tzw. pocztówka). W każdej pocztówce zostały przedstawione trzy różne lokalizacje – jedna na Ukrainie, jedna w Wielkiej Brytanii i jedna w kraju pochodzenia artysty, wszystkie połączone wspólnym tematem^[59][78]. Za realizację nagrań odpowiadały: brytyjska firma Windfall Films i ukraińska firma 23/32. Producentami pocztówek byli Carlo Massarella i Jane McGoldrick^[59].

 

Po ogłoszeniu przez EBU rozmów z BBC rozpoczęły się spekulacje dotyczące prowadzących konkursu^[79]. Faworytami zostali Graham Norton, Davina McCall, Rylan Clark, AJ Odudu, jak i wieloletni ukraiński komentator konkursu i prowadzący konkursu w 2017, Timur Mirosznyczenko^[79][80]. Spekulowano również nad tym, że jedną z prowadzących będzie prowadząca konkursu w 2005, Marija Jefrosynina^[81]. W lutym 2023 ujawniono, że wszyskie konkursowe koncerty poprowadzą: brytyjska piosenkarka Alesha Dixon, brytyjska aktorka Hannah Waddingham i ukraińska osobowość sceniczna i wokalistka zespołu The Hardkiss, Julija Sanina. W finale miał dołączyć do nich wieloletni komentator konkursu dla BBC, Graham Norton, kontynuując rozpoczęty w 1998 roku zwyczaj, według której brytyjski sprawozdawca pełni rolę komentatora oraz prowadzącego finału jednocześnie^[82].

Losowanie przydzielające poszczególne kraje do półfinałów odbyło się 31 stycznia 2023 w St George’s Hall. Podczas wydarzenia odbyła się także m.in. ceremonia przekazania insygniów miasta. Ceremonię poprowadzili AJ Odudu i Rylan Clark^[83]. Podobnie jak w poprzednich latach, wszystkie kraje uczestniczące, poza Wielką Piątką (czyli Francją, Hiszpanią, Niemcami, Wielką Brytanią i Włochami) oraz zeszłorocznym zwycięzcą (Ukrainą), zostały podzielone na tak zwane koszyki, a ich ułożenie było zależne od statystyk głosowania mieszkańców danych państw w poprzednich konkursach. Państwa zostały podzielone na dwa półfinały. Podział na koszyki został opublikowany 30 stycznia 2023^[84].

Oprócz podziału państw na poszczególne półfinały, w wyniku losowania ustalono również, w której połowie każdego z półfinałów mieli wystąpić reprezentanci poszczególnych państw oraz w którym mieli głosować finaliści, w związku z nierówną liczbą państw występujących w półfinałach, EBU zadecydowało o tym, że 15 państw wystąpi w pierwszym półfinale (7 krajów w pierwszej a połowie, a w drugiej 8) oraz 16 państw w drugim półfinale^[85].

Szczegółowa kolejność występów w półfinałach została ustalona przez produkcję i podana do wiadomości publicznej 22 marca^[86]. 13 marca podczas zjazdu delegacji, kraj gospodarz (Wielka Brytania) oraz poprzedni zwycięzca (Ukraina) wylosowali odpowiednio 26 i 19 pozycję w finale^[87].

 

Pierwszy półfinał otworzył skecz taneczny do utworu „Together in Electric Dream”, poprzedzony wcześniej nagranym fragmentem, w którym wystąpili Paul Hollywood, król Karol III, królowa Kamila, Sister Sister, Ricky Tomlinson i Paul O’Grady^[88]. Następnie współprowadząca Julija Sanina wykonała utwór „Majak”^[89]. W czasie przerwy na głosowanie wystąpili: Alosza i Rebecca Ferguson wykonując „Ordinary World”, Rita Ora wykonując medley „Ritual”, „Anywhere”, „I Will Never Let You Down” i „Praising You”^[90]. Drugi półfinał otworzył nagrany wcześniej fragment mówiony na temat historii konkursu autorstwa aktora Luke’a Evansa^[91]. W czasie przerwy na głosowanie zabrzmiała składanka utworów muzycznych w wykonaniu Mariji Jaremczuk, Złaty Dziuńki oraz OTOY pt. Music Unites Generations, a także skecz taneczny Be Who You Wanna Be w choreografii Jasona Gilkisona i wykonany przez trzech artystów drag wraz z zespołem taneczyłem Podołja^[92][93]. Finał otworzyło krótkie nagranie z gościnnym udziałem Bolt Strings, Andrew Lloyd Webbera, Joss Stone’a, Ballet Black, Ms Banks, oraz księżna Walii Katarzyny^[94][95], po czym na scenę wstąpił zespół Kalush Orchestra, wykonując swój zwycięski utwór „Stefania” oraz najnowszy singiel „Changes”. Następnie odbyła się parada flag, na której zaprezentowano wszystkich dwudziestu sześciu finalistów, którym towarzyszyło czterech byłych ukraińskich reprezentantów w konkursie, wykonując fragmenty swoich utworów: Go_A („Szum”), Dżamała („1944”), Tina Karol („Show Me Your Love”) i Wierka Serdiuczka („Dancing Lasha Tumbai”). W czasie przerwy na głosowanie wystąpił Sam Ryder wykonujący swój nowy singiel „Mountain” z Rogerem Taylorem z zespołu Queen oraz Mahmood („Imagine”), Netta („You Spin Me Round (Like a Record)”), Daði Freyr („Whole Again”), Cornelia Jakobs („I Turn to You”), Sonia („Better the Devil You Know”) i Duncan Laurence („You’ll Never Walk Alone”) w ramach The Liverpool Songbook. Björn Ulvaeus z zespołu ABBA pojawił się także w krótkim skeczu wideo na temat ostatnich sukcesów komercyjnych konkursu^{[96][97][98][99]}.

Wątpliwości dotyczące uczciwego przebiegu polskich preselekcji Tu bije serce Europy! Wybieramy hit na Eurowizję! zostały wyrażone przez wiele różnych organizacji oraz sympatyków Konkursu Piosenki Eurowizji. Podczas ogłoszenia wyników jury, zostały one wybuczane^[100]. Tuż po finale konkursu pojawiły się oskarżenia wobec TVP i jury o powiązania ze zwyciężczynią konkursu, Blanką, co miało wiązać się z wygraną w preselekcjach. Ponadto sympatycy konkursu zarzucili celowe zaniżenie przez jury głównego faworyta Janna^[101] na korzyść Blanki i domagali się z tego powodu anulowania wyników preselekcji^[102]. Po finale konkursu pojawiły się dwie petycje, w których internauci domagali się zmiany reprezentanta, podpisane w sumie przez prawie 100 tysięcy osób^[103][104]. Dzień po ogłoszeniu wyników polskie portale eurowizyjne, w tym wydział OGAE Polska, złożyły petycję pod adresem Telewizji Polskiej o transparentność w procesie wyboru reprezentanta^[105]. TVP w wydanym 9 marca oświadczeniu stwierdziła, że podczas finału „zastosowała się do zasad głosowania zgodnie z regulaminem” i wyjaśniła, że nad przebiegiem głosowania „czuwał obecny podczas finału notariusz”^[106].

Po ogłoszeniu Wiktora Wernikosa jako greckiego uczestnika, zdobywczyni drugiego miejsca w wewnętrznych preselekcjach kraju, Melisa Mantzukis, zagroziła podjęciem działań prawnych przeciwko nadawcy Ellinikí Radiofonía Tileórasi (ERT), chcąc przytoczyć dwie obawy w kwestionowaniu prawidłowości wyników: przed głosowaniem poinformowano, że zdobywcy trzeciego miejsca duet Kauri i Maragku, wycofały się z preselekcji, jednak zostały włączone do głosowania jurorskiego w głosowaniu; oraz fakt, że nawet przy uwzględnieniu wszystkich trzech uczestników, przyznane wartości punktowe nie sumują się do ilości dostępnych do rozdania punktów, co doprowadziło do przegranej piosenkarki^[107][108]. Tymczasowy nakaz wstrzymujący udział Grecji został odrzucony przez greckie sądy 6 marca, powołując się na krótki okres między tym a datą wyznaczoną przez EBU jako termin składania zgłoszeń^[109].

 

Po wyborze Mii Nicolai i Diona Coopera na reprezentantów Holandii w konkursie pojawiła się duża krytyka wśród lokalnych mediów^[110]. Dwojga artystów po raz pierwszy wykonali utwór „Burning Daylight” dla publiczności na żywo 8 kwietnia 2023 roku na pre-party PrePartyES w Madrycie w Hiszpanii^[111]. Ich występ był relacjonowany przez wiele holenderskich mediów, które krytykowały ich za „rozstrojenie”^{[112][113][114][115]}. Nicolai i Cooper przypisywali swoje problemy z głosem oraz problemy techniczne z monitorami dousznymi. Po raz drugi wykonali piosenkę 15 kwietnia na pre-party Eurovision in Concert w Amsterdamie. Drugi występ również spotkał się z w dużej mierze z negatywną reakcją^[116].

Krajowy nadawca odpowiedział na krytykę, stwierdzając, że występy nie były „dobre” i że będzie pracował nad poprawą występu. Po negatywnym przyjęciu reprezentantów kraju, Jan Smit ogłosił, że opuści komisję selekcyjną, ujawniając, że sprzeciwiał się wyborowi Nicolai i Coopera, pomimo doniesień AVROTROS, że wybór był jednogłośny. Smit ujawnił później, że jego decyzja o opuszczeniu komisji nie była związana z selekcją^[117][118].

Przed wyjazdem do Liverpoolu duet wykonał w telewizji występ na żywo swojego utworu 28 kwietnia podczas progtamu Khalid en Sophie. Później ujawnili, że podniosą tonację piosenki o trzy półtony podczas występu na Eurowizji, aby lepiej pasowała do ich zakresów wokalnych^[119][120].

Duet ostatecznie nie zakwalifikował się do finału konkursu, a krajowy nadawca rozważył powrót publicznych preselekcji do wyboru reprezentanta podczas konkursu w 2024 roku^[121]. Ostatecznie jednak zdecydowała się kontynuować wewnętrzny wybór przedstawiciela Holandii^[122].

Podczas próby generalnej pierwszego półfinału 8 maja ujawniono zmiany w sposobie ogłoszenia finalistów. W przeciwieństwie do poprzednich lat, artyści nie mieli oczekiwać wyników ze swojej loży w specjalnie wyznaczonym do wyczekiwania wyników miejscu, lecz na trzech poziomach schodów umiejscowionych na scenie głównej, podobnie jak w programach typu talent show^[123][124], co spotkało się z negatywnymi reakcjami ze strony fanów i widzów^[124]. Krytykowano m.in. odizolowanie artystów od delegacji, nazywając format „brutalnym” i „bezdusznym”^[124][125], jak i statyczność całego procesu^[126]. W oświadczeniu tego samego dnia EBU ogłosiła wycofanie tego systemu od następnej próby generalnej^[127][128].

Podczas głosowania jurorów w finale reprezentantka Izraela Noa Kirel otrzymała od polskiego składu jury maksymalną liczbę 12 punktów. Po finale udzieliła wywiadu dziennikowi Ynetnews, w którym oceny z Polski skomentowała słowami: Czuję się zwycięsko. Otrzymanie maksymalnej oceny od Polski, w związku z przeszłością mojej rodziny, która ucierpiała w Holocauście, było prawdziwym momentem zwycięstwa. Moim zwycięstwem było ponowne umieszczenie Izraela na mapie, zostawienie po sobie śladu i sprawienie, że mój kraj był ze mnie dumny^[129]. Wypowiedź spotkała się z szybką reakcją internautów, którzy zarzucili artystce brak wiedzy historycznej, antypolonizm i powielanie błędnych twierdzeń, że to Polacy odpowiadali za Holocaust^[130][131].

Kraje miały czas do 15 września 2022 na złożenie wniosków o udział w konkursie, a do 11 października na wycofanie ich bez narażania się na sankcje finansowe^[132]. 20 października 2022 EBU potwierdziła, że w konkursie wezmą udział reprezentacje 37 krajów^[133]. Z uczestnictwa z powodu problemów finansowych wycofały się telewizje z Bułgarii, Czarnogóry i Macedonii Północnej^{[134][135][136][137]}. Początkowo wycofaniem się z konkursu groziła telewizja z Rumunii pod wpływem oskarżeń ze strony EBU o nieregularne wzorce głosowania rumuńskiego jury podczas konkursu w 2022^[138], jednak ostatecznie kraj złożył wniosek o udział^[139].

 

W 67. Konkursie Piosenki Eurowizji wystąpiło kilku wykonawców, którzy już w przeszłości występowali w konkursie. W barwach Szwecji ponownie wystąpiła Loreen, laureatka 57. Konkursu Piosenki Eurowizji w 2012. Przedstawiciel Włoch, Marco Mengoni, reprezentował kraj już w 2013 roku^[140]. W barwach Litwy wystąpiła Monika Linkytė, która reprezentowała kraj w 2015 roku wraz z Vaidasem Baumilą^[141]. Reprezentantem Mołdawii był Pasha Parfeni, który wystąpił jako przedstawiciel w finale konkursu w 2012^[142] oraz był kompozytorem i towarzyszył Alionie Moon podczas występu na scenie utworu „O mie”, który zaśpiewała w barwach kraju podczas konkursu w 2013^[143].

Gustaph z Belgii wcześniej wystąpił w konkursie w charakterze chórzysty podczas występów reprezentantów kraju: Sennek w 2018 roku i Hooverphonic w 2021 roku^[144]. W barwach Gruzji wystąpiła Iru Checzanowi, członkini zespołu Candy, który zwyciężył w finale Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci w 2011^[145]. Współautorem piosenki „Burning Daylight” reprezentujących Holandię Mię Nicolai i Diona Coopera jest Duncan Laurence, który w barwach kraju zwyciężył w finale konkursu w 2019^[146].

• Pierwszy półfinał odbył się 9 maja 2023 o godzinie 21:00 (CEST).
• Podczas półfinału możliwość głosowania mieli mieszkańcy krajów rywalizujących w tym koncercie, a także państw-finalistów: Francji, Niemiec i Włoch, jak i widzowie z krajów nieuczestniczących („reszta świata”).
• Do finału zakwalifikowało się dziesięć krajów z największą liczbą punktów zdobytych w głosowaniu telewidzów.

Uczestnicy pierwszego półfinału Konkursu Piosenki Eurowizji 2023^[147]

Lp.	Kraj	Wykonawca	Utwór	Język	Miejsce	Punkty
1	Norwegia	Alessandra[148]	„Queen of Kings”[148]	angielski, włoski[a][149]	6	102
2	Malta	The Busker[150]	„Dance (Our Own Party)”[150]	angielski[151]	15	3
3	Serbia	Luke Black[152]	„Samo mi se spava”[152]	serbski, angielski[153]	10	37
4	Łotwa	Sudden Lights[154]	„Aijā”[154]	angielski, łotewski[155]	11	34
5	Portugalia	Mimicat[156]	„Ai coração”[156]	portugalski[157]	9	74
6	Irlandia	Wild Youth[158]	„We Are One”[158]	angielski[159]	12	10
7	Chorwacja	Let 3[160]	„Mama šč!”[160]	chorwacki[161]	8	76
8	Szwajcaria	Remo Forrer[162]	„Watergun”[163]	angielski[164]	7	97
9	Izrael	Noa Kirel[165]	„Unicorn”[166]	angielski[b][167]	3	127
10	Mołdawia	Pasha Parfeni[168]	„Soarele și luna”[168]	rumuński[169]	5	109
11	Szwecja	Loreen[170]	„Tattoo”[170]	angielski[171]	2	135
12	Azerbejdżan	TuralTuranX[172]	„Tell Me More”[172]	angielski[173]	14	4
13	Czechy	Vesna[174]	„My Sister’s Crown”[174]	angielski, bułgarski, czeski[c][175]	4	110
14	Holandia	Mia Nicolai i Dion Cooper[176]	„Burning Daylight”[177]	angielski[178]	13	7
15	Finlandia	Käärijä[179]	„Cha Cha Cha”[179]	fiński[180]	1	177

Legenda:

     Kraje zakwalifikowane do finału

Tabela punktacyjna pierwszego półfinału^[181]

• Drugi półfinał odbył się 11 maja 2023 o godzinie 21:00 (CEST).
• Podczas półfinału możliwość głosowania mieli mieszkańcy krajów rywalizujących w tym koncercie, a także państw-finalistów: Hiszpanii, Ukrainy i Wielkiej Brytanii, jak i widzowie z krajów nieuczestniczących („reszta świata”).
• Do finału zakwalifikowało się dziesięć krajów z największą liczbą punktów zdobytych w głosowaniu telewidzów.

Uczestnicy drugiego półfinału Konkursu Piosenki Eurowizji 2023^[182]

Lp.	Kraj	Wykonawca	Utwór	Język	Miejsce	Punkty
1	Dania	Reiley[183]	„Breaking My Heart”[183]	angielski[184]	14	6
2	Armenia	Brunette[185]	„Future Lover”[186]	angielski, ormiański[187]	6	99
3	Rumunia	Theodor Andrei[188]	„D.G.T. (Off and On)”[188]	angielski, rumuński[189]	15	0
4	Estonia	Alika[190]	„Bridges”[190]	angielski[191]	10	74
5	Belgia	Gustaph[192]	„Because of You”[192]	angielski[193]	8	90
6	Cypr	Andrew Lambrou[194]	„Break a Broken Heart”[195]	angielski[196]	7	94
7	Islandia	Diljá[197]	„Power”[197]	angielski[198]	11	44
8	Grecja	Wiktor Wernikos[199]	„What They Say”[199]	angielski[200]	13	14
9	Polska	Blanka[201][202]	„Solo”[201][202]	angielski[203]	3	124
10	Słowenia	Joker Out[204]	„Carpe Diem”[205]	słoweński[d][206]	5	103
11	Gruzja	Iru[207]	„Echo”[208]	angielski[209]	12	33
12	San Marino	Piqued Jacks[210]	„Like an Animal”[210]	angielski[211]	16	0
13	Austria	Teya i Salena[212]	„Who the Hell Is Edgar?”[213]	angielski[e][214]	2	137
14	Albania	Albina i Familja Kelmendi[215]	„Duje”[215]	albański[216]	9	83
15	Litwa	Monika Linkytė[217]	„Stay”[217]	angielski[f][216]	4	110
16	Australia	Voyager[218]	„Promise”[218]	angielski[219]	1	149

Legenda:

     Kraje zakwalifikowane do finału

Tabela punktacyjna drugiego półfinału^[220]

• Finał odbył się 13 maja 2023 o godzinie 21:00 (CEST).
• Podczas koncertu wystąpili przedstawiciele 26 krajów, w tym 20 uczestników półfinału, przedstawiciele krajów tzw. „Wielkiej Piątki” (tj. Francji, Hiszpanii, Niemiec, gospodarzy Wielkiej Brytanii i Włoch) oraz poprzedni zwycięzcy (Ukraina).
• O wynikach zadecydowali jurorzy i telewidzowie ze wszystkich krajów rywalizujących w konkursie, swoje głosy oddawali również telewidzowie z krajów nieuczestniczących w konkursie głosując jako „reszta świata”.
• Po zsumowaniu punktów ze wszystkich krajów państwo z największą liczbą punktów zostało ogłoszone zwycięzcą 67. Konkursu Piosenki Eurowizji.

Uczestnicy finału Konkursu Piosenki Eurowizji 2023^[221]

Lp.	Kraj	Wykonawca	Utwór	Język	Miejsce	Punkty
1	Austria	Teya i Salena	„Who the Hell Is Edgar?”	angielski[e]	15	120
2	Portugalia	Mimicat	„Ai coração”	portugalski	23	59
3	Szwajcaria	Remo Forrer	„Watergun”	angielski	20	92
4	Polska	Blanka	„Solo”	angielski	19	93
5	Serbia	Luke Black	„Samo mi se spava”	serbski, angielski	24	30
6	Francja	La Zarra[222]	„Évidemment”[223]	francuski[224]	16	104
7	Cypr	Andrew Lambrou	„Break a Broken Heart”	angielski	12	126
8	Hiszpania	Blanca Paloma[225]	„Eaea”[225]	hiszpański[226]	17	100
9	Szwecja	Loreen	„Tattoo”	angielski	1	583
10	Albania	Albina i Familja Kelmendi	„Duje”	albański	22	76
11	Włochy	Marco Mengoni[227]	„Due vite”[227]	włoski[228]	4	350
12	Estonia	Alika	„Bridges”	angielski	8	168
13	Finlandia	Käärijä	„Cha Cha Cha”	fiński	2	526
14	Czechy	Vesna	„My Sister’s Crown”	angielski, bułgarski, czeski[c]	10	129
15	Australia	Voyager	„Promise”	angielski	9	151
16	Belgia	Gustaph	„Because of You”	angielski	7	182
17	Armenia	Brunette	„Future Lover”	angielski, ormiański	14	122
18	Mołdawia	Pasha Parfeni	„Soarele și luna”	rumuński	18	96
19	Ukraina	Tvorchi[229]	„Heart of Steel”[229]	angielski, ukraiński[230]	6	243
20	Norwegia	Alessandra	„Queen of Kings”	angielski, włoski[a]	5	268
21	Niemcy	Lord of the Lost[231]	„Blood and Glitter”[231]	angielski[232]	26	18
22	Litwa	Monika Linkytė	„Stay”	angielski[f]	11	127
23	Izrael	Noa Kirel	„Unicorn”	angielski[b]	3	362
24	Słowenia	Joker Out	„Carpe Diem”	słoweński[d]	21	78
25	Chorwacja	Let 3	„Mama šč!”	chorwacki	13	123
26	Wielka Brytania	Mae Muller[233]	„I Wrote a Song”[233]	angielski[234]	25	24

Wyniki jurorów i telewidzów[235]
Miejsce	Telewidzowie	Punkty	Jurorzy	Punkty
1	Finlandia	376	Szwecja	340
2	Szwecja	243	Izrael	177
3	Norwegia	216	Włochy	176
4	Ukraina	189	Finlandia	150
5	Izrael	185	Estonia	146
6	Włochy	174	Australia	130
7	Chorwacja	112	Belgia	127
8	Polska	81	Austria	104
9	Mołdawia	76	Hiszpania	95
10	Albania	59	Czechy	94
11	Cypr	58	Litwa	81
12	Belgia	55	Armenia	69
13	Armenia	53	Cypr	68
14	Francja	50	Szwajcaria	61
15	Litwa	46	Ukraina	54
16	Słowenia	45	Francja	54
17	Czechy	35	Norwegia	52
18	Szwajcaria	31	Portugalia	43
19	Estonia	22	Słowenia	33
20	Australia	21	Mołdawia	20
21	Austria	16	Albania	17
22	Portugalia	16	Wielka Brytania	15
23	Serbia	16	Serbia	14
24	Niemcy	15	Polska	12
25	Wielka Brytania	9	Chorwacja	11
26	Hiszpania	5	Niemcy	3

Tabela punktacyjna finału^[235]

W 2023 po raz kolejny przyznane zostały tzw. Nagrody im. Marcela Bezençona, czyli wyróżnienia przyznawane od 2002 dla najlepszych piosenek biorących udział w koncercie finałowym, sygnowane nazwiskiem twórcy konkursu – Marcela Bezençona. Pomysłodawcami statuetek byli szwedzcy piosenkarze Christer Björkman i Richard Herrey z zespołu Herreys^[236].

Nagrody podzielone są na trzy kategorie^[236]:

• Nagroda Dziennikarzy (zwycięzcę wybierają akredytowani dziennikarze),
• Nagroda Artystyczna (zwycięzcę wybierają komentatorzy konkursu),
• Nagroda Kompozytorska (zwycięzcę wybierają kompozytorzy biorący udział w konkursie).

W 2023 zdobywcami nagród byli^[237]:

Kategoria	Kraj	Wykonawca	Utwór	Autor(zy)
Nagroda Dziennikarzy	Szwecja	Loreen	„Tattoo”	Lorine Talhaoui Jimmy Jansson Jimmy „Joker“ Thörnfeldt Cazzi Opeia Peter Boström Thomas G:son
Nagroda Artystyczna
Nagroda Kompozytorów	Włochy	Marco Mengoni	„Due vite”	Marco Mengoni Davide Petrella Davide Simonetta

 

Od 2007 corocznie, przed każdym konkursem, większość oddziałów Stowarzyszenia Miłośników Konkursu Piosenki Eurowizji (OGAE)^[238][239], zrzeszającej 44 krajowych fanklubów Konkursu Piosenki Eurowizji^[240], przeprowadza głosowanie, w którym głosuje na wszystkie piosenki zgłoszone do danej edycji (z wyłączeniem propozycji krajowej), przy użyciu tak zwanego systemu eurowizyjnego (to znaczy 1–8, 10 i 12 punktów dla dziesięciu ulubionych utworów)^[238].

W 2023 faworytami do zwycięstwa byli^[241]:

Miejsce	Kraj	Wykonawca	Utwór	Punkty OGAE
1	Szwecja	Loreen	„Tattoo”	423
2	Finlandia	Käärijä	„Cha Cha Cha”	394
3	Francja	La Zarra	„Évidemment”	302
4	Norwegia	Alessandra	„Queen of Kings”	263
5	Austria	Teya i Salena	„Who the Hell Is Edgar?”	228

Możliwość wzięcia udziału w Konkursie Piosenki Eurowizji wymaga narodowego nadawcy z aktywnym członkostwem w Europejskiej Unii Nadawców, który będzie mógł nadawać konkurs za pośrednictwem sieci Eurowizji.

•   Bułgaria – 18 października media po próbie kontaktu z nadawcą przez inne profile, czy też oficjalne centrum prasowe otrzymywały informację, że „nie ma oficjalnego stanowiska ani informacji, którymi można by się obecnie podzielić”^[242][243], ale 19 października BNT potwierdziło bułgarskim mediom, że kraj nie weźmie udziału w konkursie z powodu ograniczeń finansowych^[134]. Przedtem, eurowizyjne konto na Twitterze, które w przeszłości należało do bułgarskiego nadawcy Byłgarska nacionałna telewizija (BNT) na pytanie, czy kraj weźmie udział w konkursie, potwierdziło brak udziału z powodu braku zainteresowania nadawcy^[244]. Podkreślono też, że szanse na powrót kraju w niedalekiej przyszłości są znikome^[244].
•   Czarnogóra – 13 października 2022 czarnogórski nadawca Radiotelevizija Crne Gore (RTCG) potwierdził wycofanie się kraju z udziału w konkursie z powodu ograniczeń finansowych oraz braku chętnych sponsorów, stwierdzając, że „istniejące środki powinny być skierowane na finansowanie bieżących i planowanych projektów krajowych oraz reform organizacyjnych i programowych”^[136].
•   Macedonia Północna – w maju 2022 roku nadawca Makedonska Radio Televizija (MKRTV) wydał oświadczenie, w którym jest zawarte m.in. to, że rozważa rezygnację z konkursu z powodu negatywnego obrazu wizerunku kreowanego przez delegację, a także z powodu negatywnych opinii publiczności macedońskiej^[245]. Konkurs nie znalazł się w planach budżetowych nadawcy na 2023 rok^[246]. 14 października 2022 dyrektor generalny nadawcy wydał oświadczenie, w którym ogłosił rezygnację Macedonii Północnej z udziału w konkursie z powodu ograniczeń finansowych i ryzyka wzrośnięcia opłaty za składkę na uczestnictwo, ale ma nadzieje na powrót państwa w 2024^[137].
•   Monako – udział w konkursie znalazł się we wstępnym budżecie państwa na rok 2022^[247], lecz w kwietniu 2022 okazało się jednak, że plany te zostały finalnie opóźnione, ponieważ nowy krajowy nadawca publiczny, TVMonaco, ma rozpocząć nadawanie dopiero pomiędzy czerwcem a wrześniem 2023 roku, zamiast początkowo przewidywanego okresu pod koniec 2022 roku^[248], oraz uzyskać członkostwo w Europejskiej Unii Nadawców^[249]. Poprzedni nadawca kraju w konkursie i jedyny dotychczas członek EBU, Télé Monte-Carlo (TMC), jest teraz w 100% własnością francuskiego nadawcy TF1^[249]. 5 września 2022 spółka MMD potwierdziła, że nie zorganizuje powrotu kraju do udziału w konkursie^[250].
•   Słowacja – 10 czerwca 2022 słowacki nadawca Rozhlas a televízia Slovenska (RTVS) potwierdził, że nie powróci do udziału w konkursie w 2023 z powodu ograniczeń finansowych i niskiej oglądalności konkursu na Słowacji^[251], jednak dwa dni później czeskie źródło podało, że wycofują się z tej decyzji twierdząc, że zostanie ona podjęta w sierpniu, gdyż w tym samym okresie dojdzie do zmiany dyrektora telewizji RTVS. Słowacja nie znalazła się na liście państw uczestniczących w konkursie^[133].

Poniższe kraje potwierdziły, że nie planują powrócić do udziału w konkursie w 2023 bez podania przyczyny:

•   Kazachstan – 5 października 2022 producent telewizyjny Żan Mukanow stwierdził, że kazachski nadawca Khabar Agency (KA) dyskutował z EBU na temat potencjalnego zaproszenia do debiutu w konkursie w 2023, stwierdzając, że „istnieje każda szansa [dla Kazachstanu] na udział w dorosłej Eurowizji w przyszłym roku”, i że udział kraju w Konkursie Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2022 ma „znaczący wpływ” na jego szanse na debiut^[255][256]. Kazachstan nie znalazł się na liście państw uczestniczących w konkursie^[133].

•   Białoruś – 28 maja 2021 podczas specjalnie zwołanego spotkania Europejska Unia Nadawców zdecydowała się na zawieszenie członkostwa białoruskiego nadawcy Biełteleradyjokampanija (BTRC), przez co formalnie białoruski nadawca nie może m.in. uczestniczyć w konkursach EBU^[257]. Od 28 maja zarząd stacji miał dwa tygodnie na ustosunkowanie się do decyzji^[258], jednak tego nie zrobił. 1 lipca stacja oficjalnie została wykluczona z organizacji, przez co może wziąć udział w konkursie najwcześniej w 2025 roku, chyba że EBU zdecyduje się na wcześniejsze przywrócenie członkostwa^[259].
•   Kosowo – 16 maja 2022 Shkumbin Ahmetxhekaj, pełniący obowiązki dyrektora generalnego kosowskiego nadawcy RTK powiedział, że stacja chce ubiegać się o członkostwo w Europejskiej Unii Nadawców do końca tego roku, aby umożliwić jej udział w Konkursie Piosenki Eurowizji. Potwierdził również, że jeśli RTK uzyska członkostwo, Kosowo weźmie udział w konkursie^[260].
•   Liechtenstein – 9 sierpnia 2022 krajowy nadawca 1FLTV poinformował, że nie będzie ubiegać się o członkostwo w Europejskiej Unii Nadawców, przez co kraj nie weźmie udział w konkursie w 2023^[261].
•   Rosja – 26 lutego 2022, dzień po wykluczeniu kraju z udziału w konkursie w 2022 w świetle rosyjskiej inwazji na Ukrainę, poinformowano o wyjściu z EBU wszystkich trzech stacji pochodzących z Rosji (Pierwyj kanał, RTR i Radio Dom Ostankino), co uniemożliwiło udział kraju w przyszłych konkursach, dopóki stacje dołączą do EBU ponownie^[262].

Poniższy spis uwzględnia poszczególne nazwiska osób, które podały punkty od jury każdego poszczególnego państwa w finale konkursu.

Poniższy spis uwzględnia nazwiska komentatorów poszczególnych nadawców publicznych transmitujących widowisko.

Kraje uczestniczące

Kraje nieuczestniczące

Europejska Unia Nadawców ogłosiła, że finał jak i pozostałe dwa wieczory półfinałowe oglądało 162 milionów widzów. Dane zebrano od 38 nadawców publicznych, transmitujących konkurs. Udział widowni wynosił 40,9%, gdzie średnio na co dzień krajowi nadawcy generują udział na poziomie 17,4%^[312]. Konkurs w Polsce obejrzało średnio 3,497 mln widzów, co stanowi spadek o 270 tysięcy osób w porównaniu z ubiegłorocznym koncertem w Turynie. Wzrósł udział w rynku wieczora: z 36,35% do 38,89%^[289].

Konkurs cieszył się ogromnym zainteresowaniem w Wielkiej Brytanii. Finał w BBC One śledziło średnio 9,9 miliona widzów, co przyniosło udział widowni na poziomie 62,3%. Co trzeci nadawca publiczny transmitujący konkurs przyciągnął dzięki programowi co najmniej 50% całej widowni, oglądającej w tym czasie telewizję. Na pierwszym miejscu znalazła się Islandia (98,7%), Na kolejnych pozycjach znalazły się Norwegia (87,8%), Finlandia (85,6%) i Szwecja (82,3%). Duże wzrosty oglądalności zanotowały Australia, Słowenia, Niemcy, Francja czy Finlandia, która osiągnęła największą widownię od 2007 roku – czyli edycji, gdy konkurs miał miejsce w Helsinkach^[289].

• Konkurs Piosenki Eurowizji Junior 2023
• Chór Roku Eurowizji 2023