HD1
HD1 – galaktyka znajdująca się w gwiazdozbiorze Sekstantu. Została odkryta w 2022 i jest uważana za najstarszy oraz najodleglejszy obiekt zaobserwowany dotychczas z Ziemi.
 Obraz galaktyki HD1 stworzony na podstawie danych z teleskopu VISTA | |
| Odkrywca |
Yuichi Harikane i inni |
|---|---|
| Data odkrycia |
7 kwietnia 2022 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Rektascensja |
10h 01m 51,31s[1] |
| Deklinacja |
02° 32′ 50,0″[1] |
| Odległość |
≈33,4 mld ly (≈10,2 Gpc; rzeczywista odległość od galaktyki[2]) |
| Przesunięcie ku czerwieni |
13,27[1] |
Odkrycie
edytujOdkrycie galaktyki HD1 zostało ogłoszone 7 kwietnia 2022 przez grupę astronomów z Uniwersytetu Tokijskiego na podstawie 1200 godzin obserwacji z teleskopu Subaru, VISTA oraz Kosmicznego Teleskopu Spitzera[3]. Odkrycia dokonano poprzez badanie przesunięcia ku czerwieni ultrafioletowych źródeł światła pochodzących z formacji nowych gwiazd[1][4].
Charakterystyka
edytujHD1 jest najstarszą i najodleglejszą galaktyką dotychczas odkrytą w obserwowalnym Wszechświecie. Przesunięcie ku czerwieni galaktyki wynosi z = 13,27. Znaczy to, że światłu z galaktyki zajęło 13,5 miliarda lat, aby dotrzeć do Ziemi. W związku z rozszerzaniem się Wszechświata rzeczywista odległość od galaktyki wynosi około 33,4 miliarda lat świetlnych[1][2][4][5][6]. Galaktyka powstała zaledwie 330 milionów lat po Wielkim Wybuchu. Dla porównania szacuje się, że poprzednia najodleglejsza znana galaktyka – GN-z11 – powstała 420 milionów lat po Wielkim Wybuchu[7]. Naukowcy odkryli także, że galaktyka HD1 mocno świeci w zakresie promieniowania ultrafioletowego. Przyczyną tego zjawiska mogą być stare gwiazdy III populacji występujące w tej galaktyce i będące bardzo silnym źródłem promieniowania UV. Drugim wytłumaczeniem jest hipoteza, że w centrum tej galaktyki znajduje się supermasywna czarna dziura o masie około 100 milionów mas Słońca, która, pochłaniając ogromne ilości gazu i pyłu, emituje wysokoenergetyczne fotony; hipoteza ta ma jednak wady: nie przewiduje się tak masywnych czarnych dziur na tak wczesnym etapie istnienia Wszechświata. Jeśli ta hipoteza by się sprawdziła, w centrum HD1 znajdowałaby się najstarsza supermasywna czarna dziura z dotychczas odkrytych[3][6].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e Yuichi Harikane i inni, A Search for H-Dropout Lyman Break Galaxies at z ∼ 12 – 16, „The Astrophysical Journal”, 2022, DOI: 10.48550/arXiv.2112.09141, arXiv:2112.09141 [dostęp 2022-04-09] (ang.).
- ↑ a b c Leah Crane, Astronomers have found what may be the most distant galaxy ever seen – A galaxy called HD1 appears to be about 33.4 billion light years away, making it the most distant object ever seen – and its extreme brightness is puzzling researchers, [w:] New Scientist [online], 7 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-09] (ang.).
- ↑ a b Astronomers spot oldest and most distant galaxy, new study claims, [w:] BBC News [online], 10 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-11] (ang.).
- ↑ a b Fabio Pacucci i inni, Are the Newly-Discovered z∼13 Drop-out Sources Starburst Galaxies or Quasars?, „MNRAS Letters”, 2022, DOI: 10.48550/arXiv.2201.00823, arXiv:2201.00823 [dostęp 2022-04-09] (ang.).
- ↑ Caitlyn Buongiorno, Astronomers discover the most distant galaxy yet – Unusually bright in ultraviolet light, HD1 may also set another cosmic record., [w:] Astronomy [online], 7 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-09] (ang.).
- ↑ a b Dennis Overbye, Astronomers Find What Might Be the Most Distant Galaxy Yet – Is the object a galaxy of primordial stars or a black hole knocking on the door of time? The Webb space telescope may help answer that question., [w:] The New York Times [online], 7 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-11] (ang.).
- ↑ Camille M. Carlisle, Are These The Most Distant Galaxies Yet Seen? – Two fuzzy red objects in the early universe may be galaxies shining at us from only a few hundred million years after the Big Bang., [w:] Sky & Telescope [online], 7 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-09] (ang.).