Michaił Gorbaczow

Michaił Siergiejewicz Gorbaczow (1931–2022) – radziecki polityk, ostatni przywódca ZSRR; laureat Pokojowej Nagrody Nobla.

• Amerykańska polityka opiera się na dwóch zasadach: każdy prezydent USA powinien mieć swoją wojnę. I druga: mogą przy tym zostawić innych bez pomocy. A przy tym podkreślają z upodobaniem, że są prawdziwymi chrześcijanami.
  • Źródło: „Argumenty i Fakty”, 28 lutego 2003

• Bądźmy realistami, władze chińskie musiały się bronić, to samo dotyczy nas. Trzy tysiące – i co z tego?
  • Opis: na posiedzeniu Politbiura z 4 października 1989 rozważając siłowe stłumienie demonstracji w Gruzji, Azerbejdżanie i na Litwie.
  • Źródło: Christian Neef, Akta Gorbiego, „Der Spiegel”, tłum. „Forum”, 8 sierpnia 2011

• Cechą zła Stalina było to, że postawił on moralność na głowie: to co było złe stało się dobre, to co było dobre, złe. Był to człowiek, który przestał dostrzegać fakt, że ludzka godność i dobrobyt leżą w sercu każdego postępu.
  • Opis: o Józefie Stalinie.
  • Źródło: Miranda Twiss, Najwięksi zbrodniarze w historii, tłum. Arkadiusz Czerwiński, wyd. Muza, Warszawa 2004, ISBN 8373194428, s. 132.

• Dla nas Czeczenia jest jak długotrwała choroba.
  • Źródło: „Rzeczpospolita”, 23 czerwca 2004

• Jakoś nie mogę sobie wyobrazić, co można robić w raju. Owieczki pasać? Pastuszkowie, fujareczki – nie, ja się do tego nie nadaję.
  • Źródło: „Forum”, 28 listopada 2011

• Jest pewien moment, pewna decyzja, którą ludzie mają mi za złe jeszcze dziś, po dwudziestu latach.
  • Źródło: Christian Neef, Akta Gorbiego, „Der Spiegel”, tłum. „Forum”, 8 sierpnia 2011

• Jeżeli nie my, to kto? Jeżeli nie teraz, to kiedy?
  • Opis: z wystąpienia na plenum KC KPZR, które zapoczątkowało pierestrojkę.

• Potrzebujemy demokracji jak powietrza do oddychania.
  • Демократия нам нужна как воздух для дыхания. (ros.)
  • Opis: wypowiedziane na plenum KC KPZR, styczeń 1987.
  • Źródło: Ryszard Wojna, Leksykon XX wieku

• Rosyjscy politycy – podobnie jak Zachód – muszą wyciągnąć lekcję z ostatnich siedmiu lat. Nie można narzucać państwu obcej mu polityki. Nie można przeprowadzać reform niedemokratycznymi metodami, za wszelką cenę, ponieważ wiedzie to do korupcji i zabija reformy.
  • Źródło: „Time”, 20 września 1998

• Słyszałeś pewnie o zajściach w Gruzji. Groźni wrogowie naszego systemu prowokowali nas hasłami. Krzyczeli nawet, że chcą wojsk NATO w swojej republice. Musieliśmy podjąć zdecydowane działania i bronić pierestrojki.
  • Opis: rozmowa z politykiem SPD Hansem-Jochenem Voglem, o demonstracji w Tbilisi z 9 kwietnia 1989, stłumionej przez Armię Radziecką.
  • Źródło: tvn24.pl, 12 sierpnia 2011

• To nie jest wielki intelektualista, ale w swoim kraju jest popularny, szczególnie wśród zwykłych obywateli.
  • Opis: o Helmucie Kohlu.
  • Źródło: tvn24.pl, 12 sierpnia 2011

• Wejście Rosji do Unii Europejskiej zapewne uczyniłoby tę organizację zbyt dużą i mogłoby stać się nawet źródłem jej upadku.

• Związek Radziecki był zakładnikiem politycznych wojen toczonych na wewnętrzny użytek. Szybko wyszło na jaw, że kraj nie potrafi się przystosować do wyzwań współczesnej nauki i technologii, że ucieka od reform strukturalnych. To był główny powód krachu ZSRR.
  • Źródło: „Newsweek”, 13 maja 2001

• Gorbaczow nie panował nad procesem rozkładu ZSRR i w chaosie tracił ogląd sytuacji.
  • Autor: Christian Neef, Akta Gorbiego, „Der Spiegel”, tłum. „Forum”, 8 sierpnia 2011

• Jest po stronie tych, którzy mordowali w Wilnie.
  • Autor: Anatolij Czerniajew, doradca prezydenta Gorbaczowa
  • Opis: zapis w osobistym dzienniku ze stycznia 1991.
  • Źródło: Christian Neef, Akta Gorbiego, „Der Spiegel”, tłum. „Forum”, 8 sierpnia 2011

• Michaił Gorbaczow odegrał pierwszoplanową rolę swoją decyzją, aby w 1989 r. nie interweniować w Polsce zbrojnie. Gdyby w ZSRR rządził jeszcze Leonid Breżniew i jego następcy, mielibyśmy interwencję wojskową. Gorbaczowa namawiali do niej Erich Honecker i Nicolae Ceausescu. Ceausescu trafnie rozpoznał sytuację, że zmiany w Polsce staną się jego końcem.
  • Autor: Krzysztof Skubiszewski, wywiad Do niepodległości krok po kroku, „Gazeta Wyborcza”, 11 września 2009.
  • Zobacz też: Leonid Breżniew, Erich Honecker, Nicolae Ceaușescu

• Towarzysz Gorbaczow ma miły uśmiech, ale zęby ze stali.
  • Autor: Andriej Gromyko na plenum KC KPZR, przed wyborem Michaiła Gorbaczowa na sekretarza generalnego KC KPZR, 11 marca 1985