Warhammer 40,000

Warhammer 40,000 (w dosłownym tłumaczeniu Wojenny Młot 40000 lub Młot Bojowy 40000) – strategiczna gra bitewna o rozległym tle fabularnym, zakładająca rozgrywkę dla dwóch, lub więcej graczy przy użyciu miniaturowych modeli pojazdów, żołnierzy i innych obiektów, opracowana przez brytyjskie studio Games Workshop.

Mianem Warhammer 40,000 określane jest też całe fikcyjne uniwersum opisane przez twórców na potrzeby gry. Jest to ponury świat w odległej przyszłości, targany brutalnymi konfliktami. Jednymi z jego głównych bohaterów są Kosmiczni Marines (ang. Space Marines) – nadludzko sprawni wojownicy, wyznający podobny do średniowiecznego kodeksu rycerskiego etos, strzegący Imperium – ogromnego, galaktycznego państwa ludzkości.

Warhammer 40,000 jest osadzoną w realiach science-fiction, siostrzaną wersją gry Warhammer Fantasy Battle, która z kolei osadzona jest fabularnie w świecie fantasy, pełnym magii, rycerzy i baśniowych stworów. Fabuły obydwu gier łączy m.in. wątek pradawnej, dawno wymarłej cywilizacji Slann, która miała dać początek istnieniu większości późniejszych inteligentnych ras.

Świat gry umieszczony jest po 40000 r. n.e. w obszarze galaktyki spiralnej nazywanej Drogą Mleczną, u apogeum ery panowania człowieka w tymże układzie.

Główny wątek wielopłaszczyznowej fabuły krąży wokół zmagań rządzącej się bezwzględną doktryną ludzkości z innymi kosmicznymi potęgami i z własnymi konfliktami wewnętrznymi. Ludzie od tysiącleci utrzymują hegemonię zorganizowani w ogromnym organizmie państwowym zwanym oficjalnie Imperium Ludzkości (ang. Imperium of Man) ze stolicą na Ziemi zwanej inaczej Terra (oficjalnie Święta Terra – ang. Holy Terra), które skupia blisko milion zamieszkanych planet i obejmuje większy obszar galaktyki. Ludzkie państwo jest tu dystopijnym tworem, w którym panuje ustrój feudalny i olbrzymie nierówności społeczne, propagowana jest opresywna ksenofobia, i wyższość ludzi nad innymi cywilizacjami, natomiast postęp (również technologiczny) i nowe ruchy myślowe są traktowane jak herezja i surowo tępione. Pomimo iż Imperium na dostęp do technologii przekraczającej aktualny poziom zaawansowania technicznego, to prawie w całości jest ona odtwarzana na podstawie schematów stworzonych przez ludzkość w czasach poprzedzających jego założenie. Większość wiedzy technicznej jest dostępna jedynie techno-kapłanom (ang. "Tech-priest"), którzy procesy konstrukcji i konserwacji maszyn traktują jak rytuały religijne. Oficjalnie na czele całego państwa stoi Imperator, który od dziesięciu tysięcy lat umieszczony jest w urządzeniu zwanym Złotym Tronem w stanie przypominającym śpiączkę. Ze względu na to jego wola interpretowana i wykonywana jest przez olbrzymią biurokrację imperialną, natomiast oficjalna doktryna Imperium ogłosiła Imperatora bóstwem. Kult imperialny jest religią państwową Imperium, której wyznanie jest obowiązkowe dla większości obywateli.

Większość ras obcych (pogardliwie określanych jako xenos) spotykana przez ludzi w Galaktyce jest wrogo nastawiona i również pragnie realizować swoje interesy (najczęściej sprzeczne z interesami ludzi) za wszelką cenę, co prowadzi do nieustannych i brutalnych konfliktów między ludźmi a obcymi, ale również poszczególnych ras obcych między sobą.

W uniwersum istnieją również siły nadprzyrodzone mieszczące się w równoległym wymiarze nazywanym Osnową (ang. Warp) będącym odbiciem umysłów istot żywych. Osnowa jest źródłem magii/psioniki z której mogą korzystać niektórzy ludzie posiadający predyspozycje lub całe gatunki, jak np. Eldarzy. Najczęściej byty żyjące w Osnowie są niegodne zaufania lub wrogo nastawione względem świata materialnego i dlatego korzystanie z mocy psionicznych wiąże się z wielkim zagrożeniem. Negatywne emocje istot żywych formują w Osnowie zjawisko zwane Chaosem. Istnieje czworo bogów Chaosu: Khorne - bóg krwi i przemocy, Nurgle - bóg zarazy i rozkładu, Tzeentch - bóg zmiany i magii oraz Slaanesh - bóg rozkoszy i bólu. Bogowie Chaosu nieustannie próbują podbić Galaktykę jak i nieustanie toczą walki o wpływy pomiędzy sobą. Również istoty śmiertelne mogą przejść na stronę Chaosu, najczęściej otrzymując różne korzyści w zamian za dożywotnią służbę na rzecz któregoś bóstwa.

Pomimo, że fabularnie Imperium jest jednym państwem, w systemie gry figurkowej zostało podzielone na wiele frakcji, co daje graczom najszerszy wybór modeli oraz stylów gry związanych z poszczególnymi armiami. W skład sił imperialnych wchodzą:

• Adeptus Astartes (Kosmiczni Marines)
• Adepta Sororitas (Siostry Bitwy)
• Adeptus Custodes
• Adeptus Mechanicus
• Astra Militarum (Gwardia Imperialna)
• Inkwizycja
• Rycerze Imperialni

Eldarzy (ang. Aeldari) są starożytną rasą istniejącą na długo przed ludźmi. W odróżnieniu od innych ras wszyscy przedstawiciele Eldarów posiadają zdolności psioniczne, co często wykorzystywane jest w ich uzbrojeniu i technologii. Niegdyś Eldarzy tworzyli potężne imperium, jednak na skutek kataklizmu zwanego Upadkiem Eldarów dawne imperium zostało, większość Eldarów zginęła, natomiast ocaleni Eldarzy znajdują się na skraju wyginięcia. Po zniszczeniu swojego imperium Eldarzy przemierzają Galaktykę w olbrzymich statkach (ang. Craftworlds) starając się unikać zagrożeń dla przetrwania swojej rasy. Ze względu na swoją historię poprzedzającą większość ras i umiejętności psioniczne Eldarzy patrzą z wyższością na inne rasy i uważają je za prymitywne bestie, które należy likwidować gdy zagrażają ich celom.

Eldarzy wzorowani są na elfach z klasycznej fantastyki. Na polu walki armia Eldarów oprócz regularnych jednostek bazuje na elitarnych i wyspecjalizowanych oddziały przeznaczonych do konkretnego typu zadań. Eldarzy mają również największą mobilność spośród wszystkich armii, co daje najlepsze możliwości walki manewrowej.

Mimo, że należą do tego samego gatunku co Eldarzy, to różnią się tym że zamiast uciec przed Upadkiem Eldarów na wielkie statki schronili się przed nim w wymiarze między rzeczywistością a Osnową. Zamieszkują wielkie miasto położone w tym wymiarze i muszą zadawać ból innym istotom, aby przedłużać swoje życia i przetrwać. W celu pozyskania innych istot urządzają pirackie rajdy na planety położone w Galaktyce. Ich społeczeństwo charakteryzuje się ciągłymi intrygami i nieustanną walką o władzę. Praktykują również mroczną alchemię i zakazane techniki klonowania.

Drukhari inspirowani są mrocznymi elfami z fantasy. Ich armia charakteryzuje się bardziej agresywną taktyką niż armia Eldarów, bazuje głównie na szybkości jednostek.

Orkowie są rasą brutalnych i prymitywnych obcych o zielonej skórze. Jedyną rzeczą jakiej pragną jest brutalna walka, co powoduje że regularnie zbierają się pod przywództwem silniejszych hersztów (ang. Warboss) w ogromne hordy i organizują kampanie wojenne od ich okrzyku bojowego nazywane Waaagh!. Intencjonalnie przedstawiani są w komiczny sposób, zarówno jeżeli chodzi o wygląd, obyczaje jak i język jakim się posługują (jest to angielski z celowymi błędami w wymowie i zapisie). Orkowie nie posiadają indywidualnych zdolności psionicznych, jednak silna wiara dużej grupy orków potrafi naginać rzeczywistość, co jest podstawą działania większości ich wyposażenia wojennego. Przykładem jest fakt, że Orkowie wierzą, że pomalowane na czerwono pojazdy poruszają się szybciej, co realnie powoduje taki efekt.

Orkowie wzorowani są na tolkienowskich orkach. Na polu bitwy armia orków bazuje na liczebności oraz brutalnym ataku skupionym na szarżach i walce wręcz. Oprócz regularnych frontowych jednostek Orkowie posiadają sporą ilość pojazdów mogących wspierać atak.

W odróżnieniu od innych frakcji T'au (pisani również jako Tau) są młodą i dynamiczną rasą, która dopiero rozwija swoje imperium. Ich społeczeństwo kieruje się utylitarną ideologią Wyższego Dobra, w myśl której zamierzają zjednoczyć całą Galaktykę pod swoim przywództwem, aby zaprowadzić powszechny pokój i dobrobyt. Jako jedyna frakcja zamiast eksterminować przedstawicieli innych ras (również ludzi) wolą włączać ich w strukturę swojego państwa i wykorzystywać ich do pracy lub walki w charakterze wsparcia dla swojej armii. Również postęp naukowy oraz społeczny są nagradzane w ich państwie. Mimo deklaracji szczytnych celów, jeżeli ktoś nie chce dobrowolnie poddać się idei Wyższego Dobra, armia Tau przystępuje do zbrojnej pacyfikacji celu. Spora liczba ludzkich planet dobrowolnie dołączyła do ich imperium, ponieważ idea Wyższego Dobra zakłada bardziej zrównoważone gospodarowanie zasobami i większą troskę o los obywateli niż imperialne doktryny.

Tau najbardziej przypominają typową cywilizację science fiction. Na polu walki ich armia bazuje głównie na walce dystansowej oraz wsparciu piechoty przez ciężkie kombinezony bojowe oraz wielkie roboty z cięższą bronią.

Nekroni są najstarszą z ras w grze. Pomimo iż kiedyś byli całkowicie organiczną rasą, zdecydowali się poświęcić swoje ciała w zamian za nieśmiertelność i w wyniku tego procesu zmienili się w rasę metalowych androidów z wyglądu przypominających szkielety. W wyniku tego procesu większość Nekronów utraciła świadomość i wolną wolę, jedynie ich przywódcy zachowali swoje procesy myślowe. Nekronów bardzo ciężko jest zniszczyć, ponieważ ich metaliczne ciała posiadają zdolność szybkiej naprawy. Po długiej i wyniszczającej wojnie w odległej przeszłości, zapadli w trwającą dziesiątki milionów lat hibernację, z której zaczęli się budzić dopiero w 40 tysiącleciu. Ich celem jest odbudowanie swojego dawnego imperium, zaś inne rasy postrzegają jako szkodniki stojące na ich drodze do tego celu.

Nekroni wzorowani są na nieumarłych z klasycznej fantastyki. Na polu walki ich armia korzysta z powolnej piechoty dysponującej silną bronią oraz posiada unikalną zdolność do regeneracji i wskrzeszania modeli zniszczonych w walce.

Tyranidzi są obcą rasą pochodzącą spoza Galaktyki. Przemierzają kosmos w olbrzymich rojach i pożerają każdą materię organiczną jaką znajdą na swojej drodze. Biomasa jaką pochłoną wykorzystywana jest do produkcji nowych Tyranidów oraz ewolucji poprzez wchłonięcie pożądanych cech swoich ofiar. Istnieje wiele podgatunków Tyranidów specjalizujących się w różnych rodzajach walki, jednak najbardziej liczne są najprostsze jednostki frontowe, których liczebność dochodzi do miliardów przy każdym ataku. Charakterystyczną cechą Tyranidów jest to, że nie korzystają z technologii - ich broń stanowią ich własne organy lub specjalnie hodowane organizmy będące w symbiozie z danym Tyranidem.

Prawdopodobnymi inspiracjami dla Tyranidów były teksty kultury takie jak Obcy oraz Starship Troopers. Na polu walki armia Tyranidów bazuje głównie na przytłoczeniu przeciwnika liczebnością drobnych jednostek oraz agresywnej taktyce z preferencją do walki wręcz.

Ligi Votann są konfederacją państw istot pochodzących od ludzi zwanych Squatami lub Kin. Mimo iż pochodzą od ludzi, nie wchodzą w skład Imperium Ludzkości i pozostają niezależni od niego. W odróżnieniu od Imperium stosują sztuczną inteligencję oraz udoskonalają technologię pochodzącą z dawnych schematów konstrukcyjnych. Androidy wyposażone w sztuczną inteligencję traktują na równi z żywymi Kin określając ich tytułem Ironkin. Ich kultura jest oparta na rywalizacji i zysku, wypowiadają wojny innym frakcjom kiedy uznają to za opłacalne oraz prowadzą rabunkową gospodarkę planet bogatych w minerały. Każda ich społeczność posiada własny Votann - starożytny komputer wyposażony w AI, który odpowiada za zarządzanie większością aspektów życia kolonii oraz zapisywanie jej historii.

Ligi Votann wzorowane są na krasnoludach z klasycznej fantastyki z wyraźnymi elementami nordyckiej stylistyki. Na polu walki ich armia jest wytrzymała, ale powolna i dobrze nadaje się do defensywnego stylu gry.

• bitewne:
  • Warhammer 40,000 (do 24 czerwca 2023 roku 10 edycji)
  • Epic (jak do tej pory^[kiedy?] 3 edycje, ostatnia nazywa się: Epic: Armageddon)
  • Battlefleet Gothic
  • Necromunda (jak do tej pory^[kiedy?] 2 edycje, ostatnia nosi nazwę: Necromunda: Underhive)
  • Gorkamorka
  • Inquisitor
  • Aeronautica Imperialis (gra bitewna symulująca bitwy i pojedynki lotnicze; została wydana przez Forge World pod koniec 2006 roku)
• karciane
  • Horus Heresy
  • Dark Millennium
  • Space Hulk: Anioł Śmierci
  • Warhammer 40,000 Conquest (pl. Podbój)
• fabularne
  • Dark Heresy
  • Rogue Trader
  • Deathwatch
  • Black Crusade
  • Only War
• komputerowe:
  • Space Crusade
  • Space Hulk
  • Space Hulk: Vengeance of the Blood Angels
  • Warhammer 40,000: Chaos Gate
  • Epic 40,000: Final Liberation
  • Warhammer 40,000: Rites of War
  • Warhammer 40,000: Fire Warrior
  • Warhammer 40,000: Dawn of War
  • Warhammer 40,000: Dawn of War – Winter Assault (niesamodzielny dodatek)
  • Warhammer 40,000: Dawn of War – Dark Crusade (samodzielny dodatek)
  • Warhammer 40,000: Dawn of War – Soulstorm (samodzielny dodatek)
  • Warhammer 40,000: Squad Command
  • Warhammer 40,000: Glory in Death
  • Warhammer 40,000: Dawn of War II
  • Warhammer 40,000: Dawn of War II – Chaos Rising
  • Warhammer 40,000: Dawn of War II – Retribution
  • Warhammer 40,000: Kill Team
  • Warhammer 40,000: Space Marine
  • Warhammer 40,000: Dark Millenium Online (prace wstrzymane)
  • Space Hulk
  • Warhammer 40,000: Eternal Crusade
  • Warhammer 40,000: Dawn of War III
  • Warhammer 40,000: Inquisitor - Martyr
  • Warhammer 40,000: Mechanicus
  • Warhammer Underworlds: Online
  • Necromunda: Hired Gun
  • Warhammer 40,000: Darktide
  • Warhammer 40,000: Boltgun
  • Warhammer 40,000: Shootas, Blood & Teef
• planszowe:
  • Space Crusade
  • Space Hulk
  • Battle for Armageddon
  • Relic (2013)^[1]
  • Horus Heresy (FFG)
  • Forbidden Stars
  • Horus Heresy: Betrayal at Calth
  • Horus Heresy: Burning of Prospero
  • Deathwatch: Overkill
  • Assassinorum: Execution Force
  • Lost Patrol
  • Blackstone Fortress (2018)^[2]

• seria "Duchy Gaunta" (Gaunt's Ghosts), obecnie 11 tomów (zapowiedziany 12), autor – Dan Abnett
• seria "Kosmiczny Wilk" (Space Wolf), 6 tomów, autor – William King
• seria "Ultramarines", 5 tomów, autor – Graham McNeill
• powieść "Oko Terroru", autor – Barrington J. Bayley
• powieść "Execution Hour", autor – Gordon Rennie
• cykl "Ciaphas Cain", 6 tomów, autor – Sandy Mitchell
• seria "Horus Heresy", do tej pory 13 tomów, autorzy:

1. Dan Abnett – Horus Rising
2. Graham McNeill – False Gods
3. Ben Counter – Galaxy In Flames
4. James Swallow – The Flight Of The Eisenstein
5. Graham McNeill – Fulgrim
6. Mitchel Scanlon – Descent of Angels
7. Dan Abnett – Legion
8. Ben Counter – Battle for the Abyss
9. Graham McNeill – Mechanicum
10. Lindsey Priestley i Nick Kyme – Tales of Heresy (zbiór opowiadań)
11. Mike Lee – Fallen Angels
12. Dan Abnett – Prospero Burns – styczeń 2011
13. Graham McNeill – Thousand Sons – listopad 2010 (audiobook)

W Polsce dotychczas wydano :

• Dziesięć tomów cyklu "Duchy Gaunta" autorstwa Dana Abnetta^[3]:
  • Pierwszy i jedyny z Tanith
  • Komisarz Gaunt
  • Nekropolia
  • Gwardia Honorowa
  • Karabiny Tanith
  • Czyste Srebro
  • Męczeństwo Sabbat
  • Zdradziecki Generał
  • Ostatni Rozkaz
  • Pancerz Pogardy
  • Tylko Śmierć
• Dwadzieścia dziewięć tomów cyklu "Herezja Horusa" (ang. "Horus Heresy"):
  • Czas Horusa - Dan Abnett
  • Fałszywi Bogowie - Graham McNeill
  • Galaktyka w płomieniach - Ben Counter
  • Ucieczka "Eisensteina" - James Swallow
  • Fulgrim - Graham McNeill
  • Zstąpienie Aniołów - Mitchel Scanlon
  • Legion - Dan Abnett
  • Bitwa o Otchłań - Ben Counter
  • Mechanicum - Graham McNeill
  • Z dziejów Herezji. Antologia opowiadań - pod redakcją Nick Kyme i Lindsey Priestley
  • Upadłe Anioły - Mike Lee
  • Tysiąc Synów - Graham McNeill
  • Nemezis - James Swallow
  • Pierwszy Heretyk - Aron Dembski-Bowden
  • Prospero w płomieniach - Dan Abnett
  • Era Mroku. Antologia opowiadań - pod redakcją Christian Dunn
  • Potępieńcy - Graham McNeill
  • Wybawienie Utracone - Gav Thorpe
  • "... I nie poznają co to strach" - Dan Abnett
  • Prymarchowie. Antologia opowiadań - pod redakcją Christian Dunn
  • Krocząc w strachu - James Swallow
  • Cienie Zdrady. Antologia opowiadań - pod redakcją Christian Dunn i Nick Kyme
  • Anioł Exterminatus - Graham McNeill
  • Zdrajca
  • Legion
  • Piętno Calth
  • Vulkan Żyje
  • Niezapamiętane Imperium
  • Szramy
• Pięć tomów cyklu "Kosmiczny Wilk":
  • Kosmiczny Wilk - William King
  • Szpon Ragnara - William King
  • Szary Łowca - William King
  • Wilcze Ostrza - William King
  • Synowie Fenrisa - Lee Lightner
• cykl "Eisenhorn" autorstwa Dana Abnetta:
  • Xenos
  • Malleus
  • Hereticus
• Jeden tom cyklu "Ultramarines" autorstwa Grahama McNeilla :
  • Zwiastun nocy

• Sześć tomów cyklu Bitwy Kosmicznych Marines
  • Świat Rynn - Steve Parker
  • Hellsreach - Aaron Dembski-Bowden
  • Polowanie na Voldoriusa - Andy Hoare
  • Oczyszczenie Kadillusa - Gav Thorpe
  • Upadek Damnosa - Nick Kyme
  • Bitwa o Kieł - Chris Wraigh
• Seria Prymarchowie
  • Roboute Guilliman
  • Leman Russ
• Ognisty Brzask
  • Mściwy Syn

Zbiory opowiadań oraz pojedyncze pozycje:

• Oko Terroru - Barrington J. Bayley
• Strefa Śmierci - Marc Gascoigne i Andy Jones
• W głąb Maelstromu - Marc Gascoigne, Andy Jones
• Indomitus Crusade

W latach 2001–2003 nakładem niemieckiej wytwórni Art Of Perception ukazało się 12 winylowych maxi singli oraz 3 płyty CD z muzyką elektroniczną inspirowaną rasami ze świata gry.

• Alessio Cavatore, Warhammer 40,000 (5th Edition), Nottingham, Games Workshop, 2008, ISBN 978-1-84154-759-6
• Rick Priestley, Andy Chambers, Warhammer 40,000 (4th Edition), Nottingham, Games Workshop, 2004, ISBN 1-84154-468-X

Zobacz multimedia związane z tematem: Warhammer 40,000

• Strona domowa Games Workshop poświęcona grze Warhammer 40,000 (ang. • niem. • fr. • duń. • fiń. • wł. • jap. • niderl. • norw. • pol. • hiszp. • szw.)
• Strona domowa wydawnictwa Black Library (ang.)
• Strona domowa polskiego wydawcy podręczników Warhammer 40,000 oraz książek Black Library (pol.)