Rożek angielski
| |
| Klasyfikacja naukowa | |
| 422.112-71 | |
| Klasyfikacja popularna | |
| dęty drewniany | |
| Podobne instrumenty | |
Rożek angielski (wł. corno inglese, skrót: cor. ing.) — instrument dęty drewniany z grupy aerofonów stroikowych[1]. Należy do grupy instrumentów z podwójnym trzcinowym stroikiem, osadzonym na metalowej rurce[1]. Do tej samej rodziny należą także obój, fagot i kontrafagot[2][3]. Skala (zakres dźwięków muzycznych) instrumentu wynosi od e do b2[1]. W notacji muzycznej stosuje się transpozycję o interwał kwinty czystej w dół (h do f3) w stosunku do rzeczywistego brzmienia[1]. Pochodzenie określenia angielski nie zostało ostatecznie wyjaśnione[4][1].
Instrument składa się z podłużnej rury, zakończonej charakterystycznym gruszkowatym rozszerzeniem[1]. Otwory nawiercone na długości instrumentu otwierane są klapami. W instrument dmie się za pośrednictwem cienkiej, metalowej rurki ze stosunkowo dużym ciśnieniem, a jednocześnie niewielką ilością powietrza. Stroik jest podwójny[2], z dwóch listków wykonanych z trzciny i złożonych ze sobą[5]. Powietrze przepływając pomiędzy nimi wywołuje ich wibrację. Korpus instrumentu tradycyjnie wykonywany jest z twardego drewna albo z tworzyw sztucznych[6]. Charakteryzuje się melancholijnym, śpiewnym i dość głębokim brzmieniem[4].
Rożek angielski to altowa odmiana oboju, stąd technika gry różni się nieznacznie[1][7]. Instrument ten wywodzi się od tzw. oboju da caccia, któremu dodano na pocz. XVIII w. czarę głosową w kształcie gruszki[1]. W I połowie XIX w. został udoskonalony z użyciem systemu klap i odtąd był szerzej wykorzystywany[4][1].
Znane dzieła muzyczne, w którym rożek angielski występuje jako solowy instrument:
- „IX symfonia e-moll «Z Nowego Świata»” – Antonín Dvořák
- „Łabędź z Tuoneli” – Jean Sibelius
- „Concierto de Aranjuez” – Joaquín Rodrigo
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Chodkowski 1995 ↓, s. 773.
- ↑ a b Chodkowski 1995 ↓, s. 15.
- ↑ Pagliaro 2012 ↓, s. 109.
- ↑ a b c Willy Apel: Harvard Dictionary of Music. Wyd. 8. Cambridge: Harvard University Press, 1974, s. 585. ISBN 0-674-37501-7. (ang.).
- ↑ Chodkowski 1995 ↓, s. 852.
- ↑ Pagliaro 2012 ↓, s. 110.
- ↑ Pagliaro 2012 ↓, s. 107.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Chodkowski (red.): Encyklopedia muzyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1.
- Michael J. Pagliaro: The musical instrument desk reference: a guide how band and orchestral instruments work. Plymouth: Scarecrow Press, 2012. ISBN 978-0-8108-8271-3. (ang.).