Prawo finansowe

Prawo finansowe normuje gospodarkę finansową państwa i reguluje następujące kwestie:

• przygotowanie i uchwalanie budżetu państwa (prawo budżetowe)
• finansowanie działalności państwa w jej różnych formach (gospodarka finansowa)
• zagadnienia podatkowe dotyczące osób fizycznych i prawnych (prawo podatkowe).

• prawo budżetowe,
• prawo finansowe jednostek samorządu terytorialnego,
• prawo dewizowe,
• prawo celne,
• prawo podatkowe ogólne i szczególne,
• publiczne prawo bankowe,
• międzynarodowe prawo finansowe,
• prawo rynku finansowego:
  • rynek kapitałowy,
  • rynek bankowy,
  • rynek ubezpieczeniowy.

Zarówno prawo podatkowe, jak i prawo celne zaliczane są do kategorii prawa daninowego.

Dawniej prawo finansowe było częścią prawa administracyjnego, obecnie uważane jest za samodzielną gałąź prawa. Określane jest także jako „dyscyplina pogranicza”. Nie jest skodyfikowana w kompleksowej regulacji normatywnej. Regulacje znajdują się w licznych ustawach związanych z poszczególnymi działami prawa finansowego. Ponadto niektóre przepisy umieszczone są w źródłach prawa dotyczących innych gałęzi (np. Konstytucja RP – art. 216–227).

Istnieją trzy podstawowe różnice między prawem finansowym a prawem prywatnym:

• cel: dobro publiczne/dobro jednostki
• sposób regulacji: władczość (przymus państwowy)/równorzędność stron umowy
• pozycja prawna podmiotów: represyjność przepisów i sankcje/sankcje tylko z umowy cywilnoprawnej.

• AndrzejA. Borodo AndrzejA., Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, 2005, ISBN 83-7285-253-7, OCLC 69488363 . Brak numerów stron w książce
• Andrzej Gomułowicz, Jerzy Małecki, Polskie prawo finansowe, LexisNexis, 2006, ISBN 83-7334-585-X.
• ZbigniewZ. Ofiarski ZbigniewZ., Prawo finansowe, Warszawa: C.H. Beck, 2007, ISBN 978-83-7483-506-0, OCLC 169907818 . Brak numerów stron w książce
• Cezary Kosikowski, „Nowa ustawa o finansach publicznych-komentarz” LEXIS Nexis, 2010
• Katarzyna Borowska, Anna Kościńska-Paszkowska „Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych-komentarz” LexisNexis 2010
• W. Wójtowicz, A. Gorgol, A. Kuś, A. Niezgoda, P. Smoleń: Zarys Finansów Publicznych i Prawa Finansowego, Woltres Kluwer Polska 2008, ISBN 978-83-7601-044-1.
• Cezary Kosikowski, „System prawa finansowego. Tom I. Teoria i nauka prawa finansowego”, Wolters Kluwer Polska 2010, ISBN 978-83-264-0279-1.
• Eugeniusz Ruśkowski, „System prawa finansowego. Tom II. Prawo finansowe sektora finanswó publicznych”, Wolters Kluwer Polska 2010, ISBN 978-83-264-0280-7.
• Leonard Etel, „System prawa finansowego. Tom III. Prawo daninowe”, Wolters Kluwer Polska 2010, ISBN 978-83-264-0175-6.
• Jan Głuchowski, „System prawa finansowego. Tom IV. Prawo walutowe. Prawo dewizowe. Prawo rynku kapitałowego”, Wolters Kluwer Polska 2010, ISBN 978-83-7601-923-9.