Piranga pąsowa
| Piranga rubra[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
 Samiec | |||
 Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
piranga pąsowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 okres lęgowy przeloty zimowiska | |||
Piranga pąsowa (Piranga rubra) – gatunek ptaka z rodziny kardynałów (Cardinalidae), wcześniej zaliczany do tanagr (Thraupidae)[4] lub trznadlowatych (Emberizidae). Żeruje wysoko w koronach drzew; szczególnie chętnie zjada pszczoły.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Wyróżniono dwa podgatunki P. rubra[2][5][6][7]:
- P. rubra cooperi – piranga czerwona – południowo-zachodnie USA i północny Meksyk; zimuje w środkowym i południowym Meksyku.
- P. rubra rubra – piranga pąsowa – wschodnie USA; zimuje od południowego Meksyku i Karaibów (rzadko) po północną część Ameryki Południowej, na południu czasami aż po północną Boliwię.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała 18–20 cm. Samiec różowoczerwony. Samica oraz młode od spodu jasnożółte, z wierzchu żółtawooliwkowe, z większą domieszką barwy oliwkowej na skrzydłach, ogonie i grzbiecie. Dziób duży, jasny u obu płci, ciemniejszy po sezonie lęgowym. Jednoroczne samce podobne do samic, z plamkami lub czerwonym nalotem na piórach; dwuletnie podobne do dorosłych samców, lecz jaśniejsze, bardziej żółtawe.
Zasięg, środowisko
[edytuj | edytuj kod]Lasy liściaste, szczególnie dębowe w południowej i środkowo-wschodniej części Ameryki Północnej. Zimę spędza od Meksyku na południe do środkowych terenów Ameryki Południowej.
Status
[edytuj | edytuj kod]IUCN uznaje pirangę pąsową za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku[3]. Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji lęgowej na około 12 milionów dorosłych osobników[8]. Trend liczebności populacji oceniany jest jako stabilny[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Piranga rubra, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Hilty, S.: Summer Tanager (Piranga rubra). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-26].
- ↑ a b c Piranga rubra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Steven Hilty: Family Thraupidae (Tanagers). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 311. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Cardinals, grosbeaks and (tanager) allies. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-26]. (ang.).
- ↑ Denis Lepage: Piranga pąsowa (Piranga rubra) (Linnaeus, 1758). Avibase. [dostęp 2013-07-09].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Cardinalidae Ridgway, 1901 - kardynały - Cardinals, grosbeaks and allies (wersja: 2019-05-02). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-26].
- ↑ Summer Tanager Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-07]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).