Peptyd glukagonopodobny 1

Peptyd glukagonopodobny 1, GLP-1 – hormon jelitowy należący do grupy inkretyn. Jego sekwencja została odkryta w latach 80. XX wieku przez Svetlanę Mojsov z Uniwersytetu Rockefellera^[1]. Syntetyczne wersje peptydu, używane do aktywowania receptorów tego hormonu, nazywane są agonistami receptora GLP-1.

Wśród licznych efektów metabolicznych GLP-1 znajdują się zależna od glukozy stymulacja wydzielania insuliny, zmniejszenie opróżniania żołądka, hamowanie przyjmowania pokarmu, czy też zwiększenie natriurezy i diurezy. GLP-1 ma również działanie kardio- i neuroprotekcyjne, zmniejsza stan zapalny i apoptozę oraz ma wpływ na uczenie się, pamięć, i zachowania związane z nagradzaniem.

Naturalny GLP-1 ma bardzo krótki okres półżycia, sięgający 1-2 minut, zależnie od gatunku. Ma na to wpłw przede wszystkim reagowanie z enzymem DPP-4 i wydalanie z moczem. Większość GLP ulega rozkładowi już w naczyniach włosowatych jelita. Około 25% dociera do wątroby, a jedynie 10-15% wchodzi do obiegu ogólnoustrojowego.

Część GLP-1 krążącego we krwi wiążę się bezpośrednio z receptorami na trzustce, pobudzając uwalnianie insuliny. Hormon przyczepia się również do zakończeń na nerwie błędnym, a ten pośrednio przekazuje sygnał wydzielania lub hamowania wydzielania insuliny przez trzustkę.

Receptory GLP-1 zlokalizowano w całym organizmie człowieka, z mózgiem włącznie.^[1]

• T.D. Müller, B. Finan. Glucagon-like peptide 1 (GLP-1). „Molecular metabolism”, s. 72-130, 2019-12. Deutsches Zentrum für Diabetesforschung. DOI: 10.1016/j.molmet.2019.09.010. (ang.).