Powiat dobromilski

Powiat dobromilski

powiat
Herb
Państwo	Polska
Województwo	lwowskie
Data powstania	1850
Siedziba	Dobromil
Powierzchnia	994 km²
Populacja (1931) • liczba ludności	94 000
• gęstość	95 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich 2 Liczba gmin wiejskich 11
Położenie na mapie województwa

Powiat dobromilski – powiat ziemski, istniejący za czasów Galicji i II Rzeczypospolitej. Został utworzony w 1850 (należał wówczas do cyrkułu sanockiego), 30 września 1876 został do niego przyłączony powiat birczański.

 Osobny artykuł: Powiat dobromilski (Galicja).

W 1921 powiat posiadał powierzchnię 901 km² i liczył 73 259 osób i należał do województwa lwowskiego.

15 czerwca 1934 znacznie zmieniono południowo-wschodnią granicę powiatu dobromilskiego przez dołączenie do niej 10 jednostek z powiatu samborskiego w dwóch skupieniach: skupienie północne (miasto Chyrów i gminy jednostkowe Grodowice, Słochynie, Polana ze Śliwnicą, Bąkowice i Suszyca Wielka) i skupienie południowe (Libuchowa, Rosochy, Terło Rustykalne i Terło Szlacheckie). Wyeliminowano w ten sposób specyficzną protruzję powiatu dobromilskiego wrzynającą się w głąb powiatu samborskiego, którą stanowiły Smereczna, Prinzenthal i Starzawa^[1]. 1 sierpnia 1934 r. dokonano nowego podziału powiatu na (zbiorcze) gminy wiejskie^[2], utworzone z dotychczasowych gmin jednostkowych (wieś=gmina), pochodzących jeszcze z czasów Austro-Węgier.

Po wojnie większa część powiatu pozostała w Polsce, jednakże miasta Dobromil i Chyrów, gminy Nowe Miasto, Bąkowice i Starzawa, wschodnie części gmin Dobromil i Krościenko oraz północno-wschodni fragment gminy Nowosiółki Dydyńskie weszły w skład ZSRR.

• Adam Skarżyński (od 1926)^[3]
• Henryk Kassala (do 1926^[4], 1930^[5][6]
• Józef Libucha (do 1936)^[7]
• Władysław Petzelt (od 1936)

Zastępcy

• Kazimierz Jacewicz (od 1930)^[8]

(P) = w 1945 roku w całości lub w części w Polsce

• miasto Dobromil
• miasto Chyrów
• gmina Bąkowice
• gmina Bircza (P)
• gmina Dobromil (P)
• gmina Krościenko (P – 1952 r.)
• gmina Kuźmina (P)
• gmina Nowe Miasto
• gmina Nowosiółki Dydyńskie (P)
• gmina Rybotycze (P)
• gmina Starzawa
• gmina Wojtkowa (P)
• gmina Żohatyn (P)

Powiat funkcjonował do 1945, kiedy to w związku z ostatecznym ustaleniem granicy państwowej Polski przestał istnieć.

Większość gmin zachodniej części powiatu włączono do powiatu przemyskiego, a wschodnią do rejonu starosamborskiego obwodu drohobyckiego USRR.

Decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych zostały zmienione nazwy miejscowości z niemieckich na polskie od 11 marca 1939^[9]:

• Sokołów Dobromilski (wcześniej Falkenberg)
• Radyczówka (wcześniej Rosenburg)

Do powiatu należał cały obszar obecnej gminy Bircza, część terenu gminy Dubiecko, gminy Fredropol i gminy Ustrzyki Dolne, oraz część rejonu starosamborskiego Ukrainy.

Były to miejscowości: Arłamów, Bąkowice, Bircza, Błozew Dolna, Błozew Górna, Boguszówka, Boniowice, Borownica, Borysławka, Brzeżawa, Brzuska, Chyrów, Dobromil, Dobrzanka, Falkenberg, Grabownica Wólczańska, Grąziowa, Grodowice, Grodzisko, Hubice, Hujsko, Huta Brzuska, Huwniki, Jamna Dolna, Jamna Górna, Jasienica Sufczyńska, Jawornik Ruski, Jureczkowa, Kalwaria Pacławska, Katyna Ruska, Katyna Szlachecka, Kniażpol, Komarowice, Koniów, Kopysno, Korzeniec, Kotów, Krajna, Kreców, Kropiwnik, Krościenko, Kuźmina, Kwaszenina, Lachawa, Lacko, Leszczawa Dolna, Leszczawa Górna, Leszczawka, Leszczyny, Lipa, Łodzinka Dolna, Łodzinka Górna, Łomna, Łopuszanka, Łopusznica, Makowa, Malawa, Michowa, Nanowa, Nowa Wieś, Nowe Miasto, Nowosielce Kozickie, Nowosiółki Dydyńskie, Wyżne, Pacław, Paportno, Piątkowa Ruska, Polana, Posada Nowomiejska, Posada Rybotycka, Prinzenthal, Przedzielnica, Rosochy, Rosenburg, Rozpucie, Roztoka, Rudawka, Rybotycze, Słochynie, Smolnica, Sopotnik, Stara Bircza, Starzawa, Stebnik, Steinfels, Sufczyna, Suszyca, Tarnawa, Tarnawka, Terło, Towarnia, Trójca, Truszowice, Trzcianiec, Wojtkowa, Wojtkówka, Wola Korzeniecka, Wola Krecowska, Wolica, Żohatyn.

• Monografia powiatu dobromilskiego (1938) w bibliotece Polona