Nilgau

Nilgau
	Boselaphus
	de Blainville, 1816
	; samiec nilgau indyjskiego (Boselaphus tragocamelus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	parzystokopytne
Podrząd	przeżuwacze
Infrarząd	Pecora
Rodzina	wołowate
Podrodzina	bawoły
Plemię	Boselaphini
Rodzaj	nilgau
	Typ nomenklatoryczny
	Antilope picta Pallas, 1777 (= Antilope tragocamelus Pallas, 1766)
Synonimy
	Hippelaphus Goldfuss, 1820; Portax C.H. Smith, 1827; Tragelaphus Ogilby, 1837; Buselaphus: Reichenbach, 1845; Oreades Schinz, 1845; Bosephalus: Horsfield, 1851; Boselaphas: G.M. Allen, 1939;
	Hippelaphus Goldfuss, 1820; Portax C.H. Smith, 1827; Tragelaphus Ogilby, 1837; Buselaphus: Reichenbach, 1845; Oreades Schinz, 1845; Bosephalus: Horsfield, 1851; Boselaphas: G.M. Allen, 1939;
Gatunki
	2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nilgau^[9] (Boselpahus) – rodzaj ssaków kopytnych z podrodziny bawołów (Bovinae) w obrębie rodziny wołowatych (Bovidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w Azji Południowej^[10]^[11]^[12].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 170–210 cm, długość ogona 45–53 cm, wysokość w kłębie 120–140 cm; masa ciała 120–288 kg^[11]^[13].

Systematyka

Rodzaj (w randze podrodzaju w obrębie Cerophorus) zdefiniował w 1816 roku zoolog i anatom Henri Marie Ducrotay de Blainville w artykule poświęconym kilku gatunkom przeżuwaczy opublikowanym na łamach Bulletin de la Société philomathique de Paris^[1]. de Blainville wymienił trzy gatunki – Antilope gnu J.F. Gmelin, 1788 (= Antilope gnou E.A.W. Zimmermann, 1780), Antilope picta Pallas, 1777 (= Antilope tragocamelus Pallas, 1766) i Antilope oreas Pallas, 1777 (= Antilope oryx Pallas, 1766) – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1900 roku angielscy zoolodzy Philip Lutley Sclater i Oldfield Thomas na typ nomenklatoryczny wyznaczyli Antilope picta Pallas, 1777 (= Antilope tragocamelus Pallas, 1766)^[14].

Etymologia

Boselaphus (Buselaphus, Bosephalus, Boselaphas): zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Bos Linnaeus, 1758 (bydło) oraz Elaphus C.H. Smith, 1827 (jeleń)^[15].
Hippelaphus: gr. ιππελαφος ippelaphos ‘koń-jeleń’, od ιππος ippos ‘koń’; ελαφος elaphos ‘jeleń’^[16]. Gatunek typowy: Goldfuss wymienił trzy gatunki – Antilope gnu J.F. Gmelin, 1788 (= Antilope gnou E.A.W. Zimmermann, 1780), Antilope picta Pallas, 1777 (= Antilope tragocamelus Pallas, 1766) i Antilope oreas Pallas, 1777 (= Antilope oryx Pallas, 1766) – nie wskazując gatunku typowego.
Portax: gr. πορταξ portax, πορτακος portakos lub πορτις portis, πορτιoς portios ‘cielę, młoda krowa’^[17]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Damalis risia C.H. Smith, 1827 (= Antilope tragocamelus Pallas, 1766).
Tragelaphus: gr. τραγελαφος tragelaphos ‘kozło-jeleń’, od τραγος tragos ‘kozioł’; ελαφος elaphos ‘jeleń’^[18]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Tragelaphus Hippelaphus Ogilby, 1837 (= Antilope tragocamelus Pallas, 1766).
Oreades: gr. ορειας oreias, ορειαδος oreiados ‘mieszkanka gór, nimfa górska’^[19]. Gatunek typowy: Schinz wymienił trzy gatunki – Antilope picta Pallas, 1777 (= Antilope tragocamelus Pallas, 1766), Damalis canna C.H. Smith, 1827 (= Antilope oryx Pallas, 1766) i Antilope oreas Pallas, 1777 (= Antilope oryx Pallas, 1766) – nie wskazując gatunku typowego.

Podział systematyczny

Do rodzaju należy jeden występujący współcześnie gatunek^[20]^[13]^[10]^[9]:

Boselaphus tragocamelus (Pallas, 1766) – nilgau indyjski

Opisano również wymarły gatunek^[21]:

Boselaphus namadicus (Rütimeyer, 1878)

Uwagi

↑ Młodszy homonim Tragelaphus de Blainville, 1816 (Bovidae).
↑ ^a ^b ^c Niepoprawna późniejsza pisownia Boselaphus de Blainville, 1816.

Przypisy

↑ ^a ^b H.M.D. de Blainville. Sur plusieurs espèces d’animaux mammifères, de l’ordre des ruminans. „Bulletin de la Société philomathique de Paris”. Année 1816, s. 75, 1816. (fr.).
↑ G.A. Goldfuss: Handbuch der Zoologie. Cz. 2. Nürnburg: Johann Leonhard Schrag, 1820, s. 510. (niem.).
↑ C.H. Smith: Synopsis of the species of the class Mammalia. W: G. Cuvier & E. Griffith (redaktorzy): The animal kingdom: arranged in conformity with its organization. Cz. 5. London: G.B. Whittaker, 1827, s. 366. (ang.).
↑ W. Ogilby. On the generic characters of Ruminants. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4, s. 138, 1836. (ang.).
↑ H.G.L. Reichenbach: Die vollständigste Naturgeschichte des In- und Auslandes. T. 3: Der Säugethiere. Dresden und Leipzig: 1845, s. 142. (niem.).
↑ H.R. Schinz: Systematisches Verzeichniss aller bis jetzt bekannten Säugethiere oder Synopsis Mammalium nach dem Cuvier’schen System. Cz. 2. Solothurn: Verlag von Jent und Bakmann, 1845, s. 448. (niem.).
↑ T. Horsfield: A catalogue of the mammalia in the Museum of the Hon. East-India Company. London: Printed by J. & H. Cox, 1851, s. 99. (ang.).
↑ G.M. Allen. A checklist of African mammals. „Bulletin of the Museum of Comparative Zoology at Harvard College”. 83, s. 586, 1939. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 180. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 326. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ ^a ^b C. Groves, D. Leslie, B. Huffman, R. Valdez, K. Habibi, P. Weinberg, J. Burton, P. Jarman & W. Robichaud: Family Cervidae (Deer). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 591. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Boselaphus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-09-22].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 601. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ P.L. Sclater & O. Thomas: The book of antelopes. Cz. 4. London: R.H. Porter, 1899–1900, s. 149.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 140.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 325.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 558.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 684.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 479.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-11-30]. (ang.).
↑ L. Rütimeyer. Die rinder der tertiär-epoche nebst vorstudien zu einer Natürlichen Geschichte der Antilopen. „Abhandlungen der schweizerischen paläontologischen Gesellschaft”. 4, s. 89, 1977. (niem.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[4] Młodszy homonim Tragelaphus de Blainville, 1816 (Bovidae).

[npp-6] Niepoprawna późniejsza pisownia Boselaphus de Blainville, 1816.

[bla-1] H.M.D. de Blainville. Sur plusieurs espèces d’animaux mammifères, de l’ordre des ruminans. „Bulletin de la Société philomathique de Paris”. Année 1816, s. 75, 1816. (fr.).

[gol-2] G.A. Goldfuss: Handbuch der Zoologie. Cz. 2. Nürnburg: Johann Leonhard Schrag, 1820, s. 510. (niem.).

[smi-3] C.H. Smith: Synopsis of the species of the class Mammalia. W: G. Cuvier & E. Griffith (redaktorzy): The animal kingdom: arranged in conformity with its organization. Cz. 5. London: G.B. Whittaker, 1827, s. 366. (ang.).

[ogi-5] W. Ogilby. On the generic characters of Ruminants. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4, s. 138, 1836. (ang.).

[rei-7] H.G.L. Reichenbach: Die vollständigste Naturgeschichte des In- und Auslandes. T. 3: Der Säugethiere. Dresden und Leipzig: 1845, s. 142. (niem.).

[sch-8] H.R. Schinz: Systematisches Verzeichniss aller bis jetzt bekannten Säugethiere oder Synopsis Mammalium nach dem Cuvier’schen System. Cz. 2. Solothurn: Verlag von Jent und Bakmann, 1845, s. 448. (niem.).

[hor-9] T. Horsfield: A catalogue of the mammalia in the Museum of the Hon. East-India Company. London: Printed by J. & H. Cox, 1851, s. 99. (ang.).

[all-10] G.M. Allen. A checklist of African mammals. „Bulletin of the Museum of Comparative Zoology at Harvard College”. 83, s. 586, 1939. (ang.).

[miiz-11] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 180. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[icmw-12] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 326. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[hmw-13] C. Groves, D. Leslie, B. Huffman, R. Valdez, K. Habibi, P. Weinberg, J. Burton, P. Jarman & W. Robichaud: Family Cervidae (Deer). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 591. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).

[msw-14] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Boselaphus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-09-22].

[amw-15] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 601. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[scl&tho-16] P.L. Sclater & O. Thomas: The book of antelopes. Cz. 4. London: R.H. Porter, 1899–1900, s. 149.

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA140_140]-17] Palmer 1904 ↓, s. 140.

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA325_325]-18] Palmer 1904 ↓, s. 325.

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA558_558]-19] Palmer 1904 ↓, s. 558.

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA684_684]-20] Palmer 1904 ↓, s. 684.

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA479_479]-21] Palmer 1904 ↓, s. 479.

[mdd-22] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-11-30]. (ang.).

[rut-23] L. Rütimeyer. Die rinder der tertiär-epoche nebst vorstudien zu einer Natürlichen Geschichte der Antilopen. „Abhandlungen der schweizerischen paläontologischen Gesellschaft”. 4, s. 89, 1977. (niem.).

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[b]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]