Nizina Nadkaspijska

Nizina Nadkaspijska (ros. Прикаспийская низменность – Prikaspijskaja nizmiennost’) – rozległa nizina w południowo-wschodniej części Niziny Wschodnioeuropejskiej w Rosji i Kazachstanie.

Nizina ciągnie się wzdłuż północnego wybrzeża Morza Kaspijskiego. Otoczona jest przez wyżyny: Nadwołżańską i Jergeni na zachodzie oraz Obszczyj Syrt na północy, a także przez góry Mugodżary i wyżynę Ustiurt na wschodzie. Powierzchnia wynosi około 200 tys. km², z czego ponad 50% stanowi depresja. Jest to największy pod względem powierzchni obszar depresyjny w Europie i Azji. Najniższy punkt, brzeg jeziora, położony jest 28 m p.p.m.

Nizina Nadkaspijska zajmuje nieckowate obniżenie dawnego dna tzw. Morza Chwalińskiego (starszy czwartorzęd), zaścielone osadami gliniasto-piaszczystymi. Jej powierzchnia jest równinna, z nielicznymi odosobnionymi wzniesieniami (do 149 m n.p.m.), pocięta szerokimi dolinami Wołgi, Uralu i Emby oraz szeregu małych wysychających latem rzek. Występują tu liczne słone jeziora (największe Baskunczak i Elton) oraz solniska i słone bagna.

Klimat umiarkowany kontynentalny, suchy (do 200–350 mm opadów rocznie). Gleby półpustynne zasolone, przeważają półpustynie, miejscami roślinność trawiasta.

Eksploatowane są tu złoża ropy naftowej i gazu ziemnego (nad Embą), soli kamiennej i soli potasowej (w jeziorach). Jest to rejon hodowli owiec i wielbłądów. Wzdłuż rzek rozwinięte jest warzywnictwo i sadownictwo.

Zaludnienie poniżej 10 os./km², głównie Rosjanie i Kazachowie.

W północnej części niziny znajduje się Rezerwat przyrody „Bogdinsko-Baskunczakskij”^[1], w północno-zachodniej Rezerwat „Czarne Ziemie”^[2].