Mircea Geoană

Mircea Geoană

Data i miejsce urodzenia	14 lipca 1958 Bukareszt
Przewodniczący Senatu
Okres	od 22 grudnia 2008 do 23 listopada 2011
Przynależność polityczna	Partia Socjaldemokratyczna
Poprzednik	Ilie Sârbu
Następca	Petru Filip (p.o.)
Przewodniczący Partii Socjaldemokratycznej
Okres	od 25 kwietnia 2005 do 21 lutego 2010
Przynależność polityczna	Partia Socjaldemokratyczna
Poprzednik	Adrian Năstase
Następca	Victor Ponta
Minister spraw zagranicznych Rumunii
Okres	od 28 grudnia 2000 do 28 grudnia 2004
Przynależność polityczna	Partia Socjaldemokratyczna
Poprzednik	Petre Roman
Następca	Mihai Răzvan Ungureanu
Przewodniczący OBWE
Okres	od 1 stycznia 2001 do 31 grudnia 2001
Poprzednik	António Martins da Cruz
Następca	Jaime Gama
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Mircea Dan Geoană (ur. 14 lipca 1958 w Bukareszcie^[1]) – rumuński polityk, minister spraw zagranicznych w latach 2000–2004, od 2005 do 2010 przewodniczący Partii Socjaldemokratycznej, przewodniczący Senatu (2008–2011), zastępca sekretarza generalnego NATO (2019–2024), kandydat w wyborach prezydenckich w 2009 i 2024.

Mircea Geoană urodził się w 1958 w Bukareszcie. Jego ojciec był wojskowym, matka pracowała jako inżynier. W 1972 rozpoczął naukę w szkole średniej w Bukareszcie. W 1983 ukończył mechanikę na Uniwersytecie Politechnicznym w Bukareszcie. W 1987 rozpoczął studia w zakresie prawa na Uniwersytecie Bukareszteńskim. W latach 1991–1992 studiował na francuskiej uczelni École nationale d’administration. W 1994 ukończył kurs poświęcony instytucjom demokratycznym przy NATO. W 1999 był stypendystą programu rozwojowego Banku Światowego w Harvard Business School w USA. W 2005 doktoryzował się w zakresie gospodarki światowej na Akademii Studiów Ekonomicznych w Bukareszcie^[1][2][3][4].

W latach 1983–1990 pracował jako inżynier w przedsiębiorstwie przemysłowym w Bukareszcie^[1]. Na początku lat 90. rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych jako sekretarz ds. stosunków z Francją. W 1991 objął stanowisko dyrektora Departamentu Spraw Europejskich MSZ, który to departament zajmował się współpracą Rumunii z NATO, Wspólnotami Europejskimi, KBWE, UZE i Radą Europy, co czyniło go architektem głównych kierunków rumuńskiej polityki zagranicznej. W 1991 przewodniczył rumuńskiej delegacji w Komitecie Wyższych Urzędników KBWE. Od 1993 do 1995 zajmował stanowisko rzecznika Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W 1994 został mianowany dyrektorem generalnym ds. Azji, Ameryki Łacińskiej, Bliskiego Wschodu i Afryki w MSZ. W 1995 objął w MSZ funkcję dyrektora generalnego ds. Europy, Ameryki Północnej, Azji, Ameryki Łacińskiej, Bliskiego Wschodu i Afryki^[1][5][3][4].

Od lutego 1996 do marca 2000 zajmował stanowisko ambasadora Rumunii w Stanach Zjednoczonych^[5].

Poza pracą w MSZ był nauczycielem akademickim na Universitatea „Nicolae Titulescu” w Bukareszcie oraz w SNSPA. Prowadził wykłady na temat polityki zagranicznej, transformacji gospodarczej oraz globalizacji. Opublikował liczne artykuły poświęcone integracji euro-atlantyckiej^[3][4][1].

Od 28 grudnia 2000 do 28 grudnia 2004 sprawował urząd ministra spraw zagranicznych Rumunii w gabinecie premiera Adriana Năstase. W 2001 sprawował funkcję przewodniczącego OBWE. W 2005 był specjalnym przedstawicielem przewodniczącego tej organizacji ds. Gruzji^[5][3][4].

W 2001 wstąpił do Partii Socjaldemokratycznej (PSD). W latach 2001–2005 zajmował stanowisko jej wiceprzewodniczącego. W 2004 wystartował w wyborach lokalnych w Rumunii jako kandydat na burmistrza Bukaresztu. Przegrał jednak z Traianem Băsescu z Partii Demokratycznej^[6].

25 kwietnia 2005 został wybrany przewodniczącym Partii Socjaldemokratycznej w czasie kongresu w stolicy. Jego wybór oznaczał niespodziewaną porażkę założyciela partii i byłego prezydenta Iona Iliescu^[6]. 10 grudnia 2006 uzyskał reelekcję na stanowisku przywódcy PSD, pokonując w głosowaniu Sorina Oprescu^[7].

W grudniu 2004 wszedł w skład rumuńskiego Senatu, reprezentując Okręg Dolj^[1]. W wyborach parlamentarnych w listopadzie 2008 uzyskał reelekcję, zdobywając prawie 65% głosów poparcia. W latach 2004–2008 pełnił w Senacie funkcję przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych. Po zawiązaniu koalicji rządowej przez Partię Socjaldemokratyczną (PSD) i Partię Demokratyczno-Liberalną (PDL) 22 grudnia 2008 objął stanowisko przewodniczącego Senatu. W głosowaniu otrzymał 96 głosów poparcia wobec 35 głosów przeciwnych jego kandydaturze^[6][8].

W maju 2009 Mircea Geoană został mianowany przez radę krajową PSD kandydatem tej partii oraz Partii Konserwatywnej w wyborach prezydenckich w listopadzie 2009^[9]. W październiku 2009 oficjalnie ogłosił swój udział w wyborach w czasie kongresu Partii Socjaldemokratycznej. W czasie kampanii wyborczej często porównywał swą osobę do Tony’ego Blaira lub Billa Clintona, znanych i wpływowych polityków lewicy, proponując pakiet antykryzysowy, który zakładał rozwój budownictwa rodzinnego i zwiększenie kredytowania firm^[10].

W I turze wyborów z 22 listopada 2009 zajął drugie miejsce (31,15% głosów), nieznacznie przegrywając z urzędującym prezydentem Traianem Băsescu (32,44%)^[11]. Przed II turą wyborów otrzymał poparcie od PNL i UDMR^[12], był także faworytem przedwyborczych sondaży. Pomimo tego w głosowaniu z 6 grudnia 2009 przegrał z prezydentem Traianem Băsescu stosunkiem 49,66% do 50,33% głosów (różnicą około 70 tys. głosów)^[13].

W lutym 2010 w czasie kongresu PSD przegrał rywalizację o stanowisko przewodniczącego partii z Victorem Pontą (stosunkiem głosów 781 do 856)^[14]. Z powodu konfliktu wewnątrz partii 22 listopada 2011 został wydalony z jej szeregów, a następnego dnia na wniosek PSD odwołany z funkcji przewodniczącego Senatu. Jego obowiązki przejął Petru Filip^[15].

W 2012 powrócił jednak do PSD, po czym w grudniu tegoż roku po raz trzeci uzyskał mandat senatora^[1]. 27 listopada 2014 ponownie wykluczono go z Partii Socjaldemokratycznej^[16]. W lipcu 2019 został mianowany zastępcą sekretarza generalnego NATO w miejsce Rose Gottemoeller^[17]. Zrezygnował z tego stanowiska we wrześniu 2024 w związku z zamiarem startu w wyborach prezydenckich w tym samym roku^[18]. Kandydował w nich jako niezależny; w I turze z 24 listopada 2024 otrzymał 6,32% głosów, zajmując 6. miejsce spośród 14 zarejestrowanych pretendentów^[19].

Syn Ioana i Eleny, jego ojciec był generałem w rumuńskich siłach zbrojnych. Mircea Geoană od 1985 jest żonaty z Mihaelą Geoană, z wykształcenia architektem. Ma dwoje dzieci: Anę-Marię i Alexandru^[20].

• 2000 – Komandor Orderu Gwiazdy Rumunii^[3][4]
• 2002 – Legia Honorowa^[1]
• 2013 – Order Gwiazdy Solidarności Włoskiej^[1]
• 2024 – NATO Meritorious Service Medal^[21]