Mikrusek rdzawy

Mikrusek rdzawy
	Microcebus rufus
	(Lesson, 1840)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	lemurowe
Rodzina	lemurkowate
Rodzaj	mikrusek
Gatunek	mikrusek rdzawy
Synonimy
	Gliscebus rufus Lesson, 1840; Cheirogaleus Smithii J.E. Gray, 1842;
	Gliscebus rufus Lesson, 1840; Cheirogaleus Smithii J.E. Gray, 1842;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mikrusek rdzawy^[5] (Microcebus rufus) – gatunek ssaka naczelnego z rodziny lemurkowatych (Cheirogaleidae).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1840 roku francuski przyrodnik René Lesson, nadając mu nazwę Gliscebus rufus^[2]. Miejsce typowe to Madagaskar^[2]^[6]. Holotyp to wypchany okaz (sygnatura MNHN-ZM-2007-1543) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu^[7]. W 2006 roku wyznaczono również topotyp: jest to dorosły samiec (sygnatura PBZT 116), trzymany na wolności w Parc botanique et zoologique w Tsimbazazie^[8].

Wcześniejsze doniesienia o geograficznej zmienności morfologii (np. rozmiar ucha, długość ogona i kolor sierści) M. rufus zostały wyjaśnione poprzez identyfikację nowych gatunków w miejscu, które pierwotnie uważano za jego rozmieszczenie na Madagaskarze – obecnie węższym, ale wciąż niejasnym^[9]. Dane molekularne umieszczają M. rufus w kladzie z M. lehilahytsara, M. berthae i M. myoxinus, ale wydaje się, że jest parafiletyczny w stosunku do M. myoxinus^[10].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[9].

Etymologia

Microcebus: gr. μικρος mikros „mały”; κήβος kēbos „długoogoniasta małpa”^[11].
rufus: łac. rufus „czerwony, rumiany, rudy”^[12].

Zasięg występowania

Mikrusek rdzawy występuje w południowo-wschodnim Madagaskarze^[13]^[14]^[9]; granice zasięgu są nieznane, ale być może od Parku Narodowego Ranomafana do Parku Narodowego Andringitra i korytarza między nimi^[9].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 12 cm, długość ogona 10,9–12,5 cm; masa ciała 44 g^[14]^[15].

Status zagrożenia

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii VU (ang. vulnerable ‘narażony’)^[4].

Przypisy

↑ Microcebus rufus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c R.P. Lesson: Species des mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d’un mémoire sur les Oryctéropes. Paris: J.B. Baillière, 1840, s. 217. (fr.).
↑ J.E. Gray. Descriptions of some new genera and fifty unrecorded species of Mammalia. „The Annals and Magazine of Natural History”. 10, s. 257, 1842. (ang.).
↑ ^a ^b P. Wright, E. Hearthstone, F. Zakamanana, D. Andrianoely & M.E. Donohue 2020, Microcebus rufus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-1 [dostęp 2021-07-18] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 29. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Microcebus rufus (Lesson, 1840). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-05]. (ang.).
↑ MNHN-ZM-2007-1543, [w:] Mammals (ZM) [online], Muséum national d’Histoire naturelle [dostęp 2023-09-05] (fr.).
↑ E.E. Louis, Jr., M.S. Coles, R. Andriantompohavana, J.A. Sommer, S.E. Engberg, J.R. Zaonarivelo, M.I. Mayor & R.A. Brenneman. Revision of the mouse lemurs (Microcebus) of eastern Madagascar. „International Journal of Primatology”. 27 (2), s. 378, 2006. DOI: 10.1007/s10764-006-9036-1. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 138. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ G.M. Sgarlata, J. Salmona, B. Le Pors, E. Rasolondraibe, F. Jan, T. Ralantoharijaona, A. Rakotonanahary, J. Randriamaroson, A.J. Marques, I. Aleixo-Pais, T. de Zoeten, D.S.A. Ousseni, S.B. Knoop, H. Teixeira, V. Gabillaud, A. Miller, M.T. Ibouroi, S. Rasoloharijaona, J.R. Zaonarivelo, N.V. Andriaholinirina & L. Chikhi. Genetic and morphological diversity of mouse lemurs (Microcebus spp.) in northern Madagascar: The discovery of a putative new species?. „American Journal of Mammalogy”. 81 (12), s. e23070, 2019. DOI: 10.1002/ajp.23070. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 421, 1904. (ang.).
↑ rufus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-09-05] (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microcebus rufus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-07-18].
↑ ^a ^b Ch. Schwitzer, R.A. Mittermeier, E.E. Louis, Jr. & M.C. Richardson: Family Cheirogaleidae (Mouse, Giant Mouse, Dwarf and Fork-marked Lemurs). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 55. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 88. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[itis-1] Microcebus rufus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Lesson-2] R.P. Lesson: Species des mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d’un mémoire sur les Oryctéropes. Paris: J.B. Baillière, 1840, s. 217. (fr.).

[Gray-3] J.E. Gray. Descriptions of some new genera and fifty unrecorded species of Mammalia. „The Annals and Magazine of Natural History”. 10, s. 257, 1842. (ang.).

[iucn-4] P. Wright, E. Hearthstone, F. Zakamanana, D. Andrianoely & M.E. Donohue 2020, Microcebus rufus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-1 [dostęp 2021-07-18] (ang.).

[Cichocki&inni-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 29. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[mdd-6] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Microcebus rufus (Lesson, 1840). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-05]. (ang.).

[mnhm-7] MNHN-ZM-2007-1543, [w:] Mammals (ZM) [online], Muséum national d’Histoire naturelle [dostęp 2023-09-05] (fr.).

[lou&inni-8] E.E. Louis, Jr., M.S. Coles, R. Andriantompohavana, J.A. Sommer, S.E. Engberg, J.R. Zaonarivelo, M.I. Mayor & R.A. Brenneman. Revision of the mouse lemurs (Microcebus) of eastern Madagascar. „International Journal of Primatology”. 27 (2), s. 378, 2006. DOI: 10.1007/s10764-006-9036-1. (ang.).

[Burgin&inni-9] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 138. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Sgarlata&inni-10] G.M. Sgarlata, J. Salmona, B. Le Pors, E. Rasolondraibe, F. Jan, T. Ralantoharijaona, A. Rakotonanahary, J. Randriamaroson, A.J. Marques, I. Aleixo-Pais, T. de Zoeten, D.S.A. Ousseni, S.B. Knoop, H. Teixeira, V. Gabillaud, A. Miller, M.T. Ibouroi, S. Rasoloharijaona, J.R. Zaonarivelo, N.V. Andriaholinirina & L. Chikhi. Genetic and morphological diversity of mouse lemurs (Microcebus spp.) in northern Madagascar: The discovery of a putative new species?. „American Journal of Mammalogy”. 81 (12), s. e23070, 2019. DOI: 10.1002/ajp.23070. (ang.).

[Palmer-11] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 421, 1904. (ang.).

[Jobling-12] rufus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-09-05] (ang.).

[Wilson&Reeder-13] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microcebus rufus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-07-18].

[Schwitzer&inni-14] Ch. Schwitzer, R.A. Mittermeier, E.E. Louis, Jr. & M.C. Richardson: Family Cheirogaleidae (Mouse, Giant Mouse, Dwarf and Fork-marked Lemurs). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 55. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

[amw-15] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 88. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]