Modrzyk górski
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
modrzyk górski | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Cicerbita alpina (L.) Wallr. Sched. Crit. 1:434. 1822 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Modrzyk górski, m. alpejski (Cicerbita alpina) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Występuje w górach środkowej Europy oraz w północnej Europie. W Polsce występuje w Karpatach i Sudetach oraz w okolicach Bolesławca. Na obszarze swojego występowania roślina dość pospolita.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Łodyga
- Prosta, gruba, soczysta, wzniesiona, nierozgałęziona, przeważnie czerwono nabiegła. Osiąga wysokość do 1,5 m, górą jest owłosiona i pokryta drobnymi gruczołkami. Łodyga oraz liście zawierają sok mleczny, wypływający nawet przy drobnym skaleczeniu.
- Liście
- Ulistnienie skrętoległe. Liście duże, nagie, o lirowatym kształcie, głęboko wcinane, o ząbkowanych brzegach, składające się z listka szczytowego i kilku listków bocznych. Szczytowy listek o rombowo-trójkątnym kształcie jest największy. Wszystkie liście górą ciemnozielone, spodem sinoniebieskie. Dolne liście z oskrzydlonym ogonkiem, zbiegające, górne obejmują łodygę sercowatą nasadą.
- Kwiaty
- Kwiatostan złożony – wzniesione koszyczki zebrane na szczycie łodygi w wiechę podobną do grona. Koszyczki o gruszkowatym kształcie otoczone okrywą składającą się z zielonych listków zachodzących dachówkowato na siebie. W koszyczku wszystkie kwiaty języczkowe i obupłciowe. Ich korona ma niebieskofioletową barwę, czasami (rzadko) zdarzają się okazy o białych lub różowych kwiatach. Kielich przekształcony w puch kielichowy o nierozgałęzionych włoskach. Słupek z pojedynczą, cienką szyjką, pręciki o turkusowym kolorze, zrośnięte pylnikami.
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Owoce rozsiewane przez wiatr. Siedlisko: widne lasy i ich obrzeża, ziołorośla, nad brzegami potoków i źródlisk, wzdłuż ścieżek i dróg, w kosówce, na porębach. Roślina górska o pionowym zasięgu ok. 800–2000 m n.p.m. W Tatrach główny obszar jego występowania znajduje się w reglu górnym i piętrze kosówki. Rośnie zarówno na podłożu granitowym, jak i wapiennym. Gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Adenostylion i Ass. Adenostyletum alliariae[4]. Genetyka: Liczba chromosomów 2n= 18[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
- Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-02-00872-9.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.