Motyle różnoskrzydłe
| Heteroneura | |||
| Tillyard, 1918 | |||
 Morpho rhetenor | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| (bez rangi) | Coelolepida | ||
| (bez rangi) | Myoglossata | ||
| (bez rangi) | Neolepidoptera | ||
| Infrarząd |
motyle różnoskrzydłe | ||
| Synonimy | |||
| |||
Motyle różnoskrzydłe (Heteroneura) lub wędzidełkowce (Frenatae) – klad motyli klasyfikowany w randze infrarzędu.
Dawniej wędzidełkowcom (różnoskrzydłym) nadawano rangę podrzędu i przeciwstawiano jarzemkowcom (równoskrzydłym)[1]. Te drugie okazały się jednak nie być grupą monofiletyczną. Współcześnie motyle dzieli się na 4 podrzędy, a Heteroneura ma rangę infrarzędu w obrębie podrzędu Glossata. Wędzidełkowce stanowią w jego obrębie grupę siostrzaną dla Exoporia, tworząc wraz z nimi klad Neolepidoptera[2].
Charakterystyczna dla Heteroneura jest obecność na przedniej krawędzi tylnego skrzydła wędzidełka (frenulum), które przybiera formę płatka lub kolca i zaczepia się na spodzie przedniego skrzydła[3]. U niektórych grup jednak wędzidełko wtórnie zanikło[4][5]. Heteroneura cechują się także zredukowanym użyłkowaniem tylnych skrzydeł, wskutek czego liczba i układ żyłek są różne na obu parach[3]. Z przodu żyłki medialnej na tylnych skrzydłach obecne są tylko dwie przednie żyłki poprzeczne. Uznaje się, że ta położona bardziej z przodu powstała z połączenia żyłki subkostalnej z radialną, a druga za trzonek żyłki R+Rs. Cecha ta uznawana jest za autapomorfię motyli różnoskrzydłych[6].
Motyle różnoskrzydłe stanowią największy infrarząd motyli. Należy tu ponad 99% wszystkich znanych gatunków motyli[3]. Infrarząd ten dzieli się na 34 nadrodziny oraz 3 rodziny niesklasyfikowane w żadnej z nich (zobacz: systematyka Heteroneura)[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 52.
- ↑ a b Erik J. van Nieukerken i inni, Order Lepidoptera Linnaeus, 1758, [w:] Zhi-Qiang Zhang (red.), Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness, ''[w:] „Zootaxa”'', wyd. 3148, 2011, s. 212–221 [dostęp 2015-11-20].
- ↑ a b c Classification of Lepidoptera. W: Ross A. Layberry, Peter W. Hall, J. Donald Lafontaine: The Butterflies of Canada. University of Toronto Press, 1998.
- ↑ Robert Dudley: The biomechanics of insect flight: form, function, evolution. Princeton University Press, 2002, s. 476. ISBN 978-0-691-09491-5.
- ↑ Stanislav Gorb: Attachment devices of insect cuticle. Springer, 2001, s. 305. ISBN 978-0-7923-7153-3.
- ↑ Lepidoptera, Moths and Butterfiles. Vol 2: Morphology, Physiology, and Development. Niels P. Kristensen (red.). Berlin, Nowy Jork: Walter de Gruyter & Co., 2003, s. 88, seria: Handbook of Zoology.