Lillian Gish

Lillian Gish

Lillian Gish (1921)
Imię i nazwisko	Lillian Diana Gish
Data i miejsce urodzenia	14 października 1893 Springfield
Data i miejsce śmierci	27 lutego 1993 Nowy Jork
Zawód	aktorka, reżyserka, scenarzystka
Lata aktywności	1902–1988
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Lillian Diana Gish (ur. 14 października 1893 w Springfield, zm. 27 lutego 1993 w Nowym Jorku) – amerykańska aktorka filmowa, reżyserka i scenarzystka, gwiazda epoki kina niemego. W 1999 American Film Institute umieścił jej nazwisko na 17. miejscu w rankingu „największych aktorek wszech czasów” (The 50 Greatest American Screen Legends)^[1].

Ojciec aktorki był alkoholikiem. Lillian od najmłodszych lat zmuszona była pracować w przemyśle rozrywkowym, by zarobić na utrzymanie.

W 1912 Lillian została odkryta przez najsłynniejszego ówczesnego reżysera D.W. Griffitha, który od razu powierzył jej rolę w swoim filmie An Unseen Enemy. Dzięki roli Elsie Stoneman w głośnym filmie Narodziny narodu (1915), będącym adaptacją powieści Thomasa Dixona, Griffith wykreował Gish na gwiazdę.

Do historii przeszła jej rola w Męczennicy miłości z 1920, gdzie podczas kręcenia zdjęć do filmu aktorka bez żadnych zabezpieczeń, w samej sukience, biegała po płynącej w kierunku wodospadu krze lodowej. Jeszcze w 1925 Gish miała podpisany kontrakt na 800 tys. dolarów z wytwórnią MGM^[2]. Za drugoplanową rolę w Pojedynku w słońcu z 1946 – w reżyserii Kinga Vidora – otrzymała w 1947 nominację do Oskara.

Po raz ostatni aktorka wystąpiła na srebrnym ekranie w filmie Lindsaya Andersona Sierpniowe wieloryby z 1987 (po 75 latach od debiutu filmowego – co stanowi niepobity rekord) u boku innej przedwojennej gwiazdy kina Bette Davis.

W ciągu swojej kariery wystąpiła w filmach takich znakomitości jak Victor Sjöström, King Vidor czy Charles Laughton. W 1969 opublikowała swoją autobiografię Filmy, pan Griffith i ja.

Zmarła podczas snu 27 lutego 1993 w Nowym Jorku^[3].

Jej młodszą siostrą była Dorothy Gish, również aktorka.

• 1913: The Battle at Elderbush Gulch jako matka
• 1915: Narodziny narodu jako Elsie Stoneman
• 1916: Nietolerancja jako pani świata / nieśmiertelna matka
• 1918: Złamana lilia jako Lucy Burrows
• 1920: Męczennica miłości jako Anna Moore
• 1921: Dwie sieroty
• 1926: Szkarłatna litera jako Hester Prynne
• 1928: Wicher jako Letty Mason
• 1930: One Romantic Night jako księżniczka Alexandra
• 1933: His Double Life jako Alice
• 1942: Komandosi atakują o świcie jako pani Bergesen
• 1946: Pojedynek w słońcu jako Laura Belle McCanles
• 1949: Portret Jennie jako matka Mary
• 1953: The Trip to Bountiful jako Carrie Wats
• 1955: Pajęczyna jako Victoria Inch
• 1958: Rozkaz: zabić jako Mrs. Summers
• 1960: Nie do przebaczenia jako Mattilda Zachary
• 1965: Za mną chłopcy! jako Hetty Seibert
• 1967: Haiti – wyspa przeklęta jako pani Smith
• 1971: The Comedians jako Wdowa
• 1976: Twin Detectives jako Billy Haskins
• 1978: Dzień weselny jako Nettie Sloan
• 1981: Przygody Hucka Finna jako pani Loftus
• 1984: Hambone and Hillie jako Hillie Radcliffe
• 1986: Słodka wolność jako Cecelia Burgess
• 1987: Sierpniowe wieloryby jako Sarah Webber

• Magazyn Gazeta – dodatek do Gazety Wyborczej z 30 marca 2000

• Lillian Gish (ang.)
• Lillian Gish w bazie IMDb (ang.)
• Lillian Gish w bazie Filmweb