Litopon
Litopon – biały pigment nieorganiczny z niebieskawym odcieniem, o dobrym kryciu. Mieszanina siarczku cynku i siarczanu baru[1]. Wprowadzony do handlu ok. roku 1880[2].
Stosowany w szpachlówkach i farbach olejnych, pokostowych, graficznych, jako wypełniacz oraz bezpośrednia substancja barwiąca, w papiernictwie, przemyśle gumowym, do wyrobu cerat, linoleum, bakelitu, celuloidu. Farby litoponowe są przeciętnej jakości.
Otrzymywanie
[edytuj | edytuj kod]Litopon otrzymuje się w reakcji siarczanu cynku z siarczkiem baru[3]:
- ZnSO
4 + BaS → ZnS + BaSO
4
Produkcja w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Jeszcze w XIX w. wytwarzany był przez Zrzeszenie Fabryk Chemicznych „Silesia” w Żarowie[4]. W latach PRL-u produkowany był także przez Zakłady Chemiczne „Tarnowskie Góry”[5]. Produkowany był w dwóch gatunkach: Litopon 30 zawierający co najmniej 29% siarczku cynku oraz Litopon 60 zawierający co najmniej 59% siarczku cynku. Litopon jest pigmentem o stosunkowo słabej odporności na światło, wykazuje tendencję do kredowania i brak odporności na działanie kwasów. Siła krycia litoponu zależy od zawartości siarczku cynku. W wyrobach malarskich znajdował zastosowanie tylko Litopon 30. Obecnie nie stosowany w produkcji farb[6][potrzebny przypis].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ S.J. Litopon I jego analiza. „Chemik Polski”. 2 (17), s. 389, 1902.
- ↑ Paul Drawe. Lithopon-Untersuchung. „Zeitschrift für angewandte Chemie”. 15 (8), s. 174–175, 1902-02-25. DOI: 10.1002/ange.19020150805. ISSN 0044-8249. (niem.).
- ↑ Pigments, Inorganic, [w:] Hans G. Völz i inni, Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim, Germany: Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA, 15 grudnia 2006, s. 53, DOI: 10.1002/14356007.a20_243.pub2, ISBN 978-3-527-30673-2 [dostęp 2024-11-12] (ang.).
- ↑ 150 lat temu powstała Silesia. Urząd Miejski w Żarowie, 2008. [dostęp 2013-02-25].
- ↑ Edyta Majer. Rekultywacja terenów zdegradowanych przez przemysł chemiczny na przykładzie Tarnowskich Gór. „Materiały Seminarium EU GeoEnvNet Geoinżynieria środowiska – transfer doświadczeń i dyrektyw UE do nowo przyjętych państw”, s. 169–179, 2004. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego.
- ↑ Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Farb, Klejów i Polimerów „Spektrochem”.