Lepidodendron
 Lepidodendron | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Klasa | |
| Rząd |
lepidofity |
| Rodzaj |
Lepidodendron |
| Nazwa systematyczna | |
| Lepidodendron | |
Lepidodendron (Lepidodendron) – wymarły późnokarboński rodzaj widłaka z rzędu lepidofitów.
Nazwa łacińska pochodzi od greckich słów lepido – łuska i dendron – drzewo, toteż w XIX w. i na początku XX w. funkcjonowała polska nazwa lepidodendrona łuskodrzew, obecnie zarzucona.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Lepidodendrony były widłakami dorastającymi do 30 m wysokości i ok. 2 m średnicy u podstawy. Cechą łączącą je ze współczesnymi widłakami jest to, że ich korona była rozgałęziona dychotomicznie. Pnie i gałęzie były okryte epidermą ze szparkami, nie zawierały wcale, lub bardzo mało, drewna. Wnętrze pni często było puste. Wskazuje to, że lepidodendrony były bylinami o zielonych pniach. Liście umieszczone były na poduszkach liściowych. Poduszki te zachowują się w stanie kopalnym i mają charakterystyczny dla lepidodendronów łuskowaty (rombowy) kształt. Rozmieszczone są regularnie w rzędach. Lepidodendrony miały organy korzeniotwórcze, również rozgałęziające się dychotomicznie zwane stygmariami. Od poziomo rosnących, płytko zanurzonych lub leżących na powierzchni stygmarii odrastały prawdziwe korzenie o nazwie apendyks, po których zachowują się na stygmariach okrągłe blizny nieregularnie rozmieszczone.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Późny karbon, sporadycznie także we wczesnym permie. Bardzo powszechne w utworach karbonu górnego Europy, w tym Polski (Górny Śląsk, Wałbrzych).
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Były jednymi z najpowszechniejszych roślin drzewiastych karbonu późnego, a ich szczątki stały się ważnym składnikiem tworzących się wówczas torfowisk, z których później powstały węgle kamienne.
Megaspory i mikrospory lepidodendronów mają duże znaczenie w datowaniu osadów górnokarbońskich.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Aleksander Jachowicz, Sonia Dybova-Jachowicz, Paleobotanika, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1994, OCLC 804113733.