Orkla
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Forma prawna | |
| Strona internetowa | |
Orkla – norweski koncern, działający głównie w Skandynawii, przede wszystkim w zakresie dóbr konsumpcyjnych, chemikaliów, a także na rynku finansowym (do lata roku 2006 także na mediowym). Przychody grupy Orkla wyniosły w 2004 roku 32 miliardy koron norweskich (ok. 4 mld EUR), a średnia stopa zwrotu za ostatnie 10 lat wynosi około 10,7%.
Nazwa koncernu wywodzi się od rzeki Orkla w środkowej Norwegii (okręg Sør-Trøndelag ze stolicą w Trondheim), nad którą w miejscowości Løkken Verk od połowy XVII wieku wydobywano piryty i rudy miedzi, i gdzie w XVIII, XIX i jeszcze w XX wieku rozwijano przemysł wydobywczy w ramach firmy, która dała początek obecnemu koncernowi. Ostatnią kopalnię w Løkken Verk zamknięto 10 lipca 1987.
Orkla w Polsce
[edytuj | edytuj kod]
W Polsce Orkla znana jest przede wszystkim ze swej działalności na rynku prasowym. Jedna z jej spółek-córek, Orkla Media, już w roku 1990 zawarła we Wrocławiu umowę z dolnośląskim zarządem regionu NSZZ „Solidarność”, na mocy której utworzono tam w lipcu spółkę z o.o. Norpol-Press, której zadaniem było wydawanie gazety codziennej. Orkla wprowadziła do spółki aport w postaci używanej offsetowej maszyny drukarskiej (dotychczas pracującej dla dziennika Moss Avis w mieście Moss), „Solidarność” sfinansowała budowę drukarni i redakcji. Wydawany przez spółkę od września 1990 roku „Dziennik Dolnośląski”[a] nie utrzymał się jednak na rynku i w następnym roku został zawieszony, a Orkla po dalszych paru latach odsprzedała swoje udziały w spółce prywatnym inwestorom. Równocześnie od początku 1991 Orkla kupowała udziały w różnych gazetach regionalnych – najpierw we wrocławskich („Słowo Polskie” i „Wieczór Wrocławia”), później w innych miastach (np. „Gazeta Lubuska” w Zielonej Górze, „Gazeta Pomorska” w Bydgoszczy, „Nowa Trybuna Opolska”, „Rzeczpospolita” i inne). W większości z tych gazet Orkla doprowadziła do wybudowania i uruchomienia lokalnych drukarni, nierzadko w oparciu o sprowadzone z Norwegii używane maszyny (np. dla „Dziennika Dolnośląskiego” – z miasta Moss, dla „Słowa Polskiego” – z Drammen). Inwestycje w Polsce Orkla prowadziła w ramach różnych organizacji gospodarczych (Orkla Media, Orkla Media Newspapers, Orkla Media Poland, Orkla Press Polska itp.), wielokrotnie zmieniając również taktykę przejmowania udziałów (z mniejszościowych w początkowych latach, do przejmowania aż do 100% udziałów później). Najgłośniejszą inwestycją stało się wykupienie 51% udziałów spółki Presspublica wydającej wpływowy dziennik „Rzeczpospolita”. Niektóre z przedsięwzięć Orkli w Polsce odbywały się na granicy prawa, lub nawet być może z naruszeniem niektórych zasad i przepisów, stąd kilka sporów sądowych, w które firma była uwikłana[c].
W 1997 roku swą polską siedzibę przeniosła z Wrocławia do Warszawy, wkrótce potem sprzedała niektóre zakupione tytuły (m.in. „Słowo Polskie”, „Wieczór Wrocławia”, „Filipinkę”). Podobnie stało się ze znanym tygodnikiem krakowskim „Przekrój”. W późniejszym czasie spółka swoje zainteresowania skierowała na wschód, gdzie w Kownie na Litwie stała się właścicielem 100% w dzienniku „Kauno diena” a we Lwowie 50% w ukraińskiej gazecie Wysokyj Zamok.
W październiku 2006 roku Mecom Group przejął spółkę Orkla Media, w tym grupę prasową Orkla Press[6]. W grudniu 2006 Orkla Press Polska, jako nowa część koncernu prasowego Mecom Europe zmieniła nazwę na Media Regionalne[7]. 1 października 2013 roku Media Regionalne zostały kupione przez Grupę Wydawniczą Polskapresse[8].
Tytuły prasowe należące do lipca 2006 do Grupy Orkla
[edytuj | edytuj kod]w Polsce
[edytuj | edytuj kod]na Litwie i Ukrainie
[edytuj | edytuj kod]- Kauno diena
- Wysokyj Zamok
- Industrialnoje Zaporoże
w Norwegii
[edytuj | edytuj kod]
|
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pierwszym redaktorem naczelnym był Włodzimierz Suleja, ostatnim – Ryszard Czarnecki.
- ↑ Borgarting lagmannsrett LB-2007-20736 (2007-06-27).
- ↑ M.in. w listopadzie 2006 zapadł przed sądem w Oslo w Norwegii wyrok w procesie wytoczonym Orkli parę lat wcześniej[1][2], nakazujący wypłacenie na rzecz Jerzego Hankiewicza, pod koniec lat 90. prezesa spółki wydającej „Słowo Polskie”, kwoty 3,3 mln złotych[3][4][5] z odsetkami; kwota ta była pozostałością ceny sprzedaży całości udziałów w „Słowie Polskim” koncernowi Orkla, wynikającą z dążenia obu stron do zmniejszenia podatków płaconych w Polsce; latem 2007 sąd drugiej instancji jednak uznał, że racja leżała po stronie Orkli i nakazał Hankiewiczowi zwrot wcześniej otrzymanej przezeń sumy 0,9 mln zł[b] i zasądził odeń 0,3 mln NOK kosztów postępowania. Inny długi proces sądowy – zakończony sukcesem Orkli – dotyczył sprawy przejmowania przez koncern udziałów w Presspublice, spółce wydającej „Rzeczpospolitą”.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Polsk partner saksøker Orkla. Kampanje, 2004-01-07. [dostęp 2019-07-23]. (norw.).
- ↑ Polakk krever Orkla-millioner. Journalisten, 2004-01-07. [dostęp 2019-07-23]. (norw.).
- ↑ Må punge ut etter Orkla-dom. E24!, 2006-11-27. [dostęp 2019-07-23]. (norw.).
- ↑ Fikk Orkla-dom i fanget. Kampanje, 2006-11-28. [dostęp 2019-07-23]. (norw.).
- ↑ ROM, SK: Orkla przegrała z wrocławskim wydawcą. Press, 2006-11-30. [dostęp 2019-07-23]. (pol.).
- ↑ O firmie / Historia. Media Regionalne. [dostęp 2012-06-27].
- ↑ Orkla Press Polska zmieniła nazwę. Wirtualnemedia.pl, 2006-12-05. [dostęp 2012-06-27].
- ↑ Polskapresse kupiła Media Regionalne [online], sdp.pl [dostęp 2017-02-11] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-02] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Adam Szynol, Fifteen Years of Passauer Neue Presse (Polskapresse) and Orkla Media on the Polish Regional Press Market
- Mecom przejmuje Grupę Orkla (ang.)
- Orkla Press Polska. orkla-press.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-07)].
- najważniejsze wydarzenia w historii firmy Orkla (ang.)
- Maciej Wełyczko, Najazd wikingów. Jak Norwegowie podarli polskie gazety, tygodnik „Nie” nr 31/2004, s. 5