Jerzy Zdrada

Jerzy Zdrada
	; Jerzy Zdrada (pierwszy z prawej) i Jerzy Buzek (w środku) w Senacie RP (2012)
Data i miejsce urodzenia	26 listopada 1936 ; Częstochowa
Zawód, zajęcie	historyk, wykładowca akademicki, polityk
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Stanowisko	poseł na Sejm X, I i II kadencji (1989–1997), wiceminister edukacji (1997–2001)
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Jerzy Władysław Zdrada (ur. 26 listopada 1936 w Częstochowie) – polski historyk, nauczyciel akademicki i polityk, doktor habilitowany nauk humanistycznych, działacz opozycji demokratycznej w PRL, w latach 1989–1997 poseł na Sejm X, I i II kadencji, w latach 1997–2001 wiceminister edukacji.

Życiorys

Jerzy Zdrada (z lewej) na manifestacji w Krakowie (2016)

Ukończył w 1960 studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uzyskał następnie stopnie doktora i doktora habilitowanego. Do 1984 pracował w Polskiej Akademii Nauk. W 1993 objął stanowisko profesora nadzwyczajnego UJ. W pracy naukowej specjalizuje się w zagadnieniach historii nowożytnej Polski i powszechnej.

Był konsultantem historycznym filmu Jarosław Dąbrowski z 1975^[1]. W latach 80. działał w jawnych i tajnych strukturach „Solidarności”. Brał udział w obradach Okrągłego Stołu po stronie opozycyjno-solidarnościowej. W latach 1989–1997 sprawował mandat posła na Sejm X, I i II kadencji. Należał do Ruchu Obywatelskiego Akcja Demokratyczna, Unii Demokratycznej i Unii Wolności. W rządzie Jerzego Buzka pełnił funkcję wiceministra edukacji narodowej.

W 2001 wycofał się z bieżącej polityki. Członek Stowarzyszenia Wolnego Słowa, został też zastępcą przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.

Odznaczenia i wyróżnienia

W 1997 otrzymał Medal Komisji Edukacji Narodowej, a w 1999 Medal Bene Merenti Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. W 2003 za wybitne zasługi w działalności na rzecz rewaloryzacji zabytków Krakowa został przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego odznaczony Krzyżem Oficerskim^[2], a w 2007 przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego w uznaniu wybitnych osiągnięć w pracy naukowej i badawczej w dziedzinie nauk historycznych, za zasługi w działalności publicznej Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski^[3].

Został uhonorowany medalami i wyróżnieniami: UJ (2001), Politechniki Gdańskiej (2001), Uniwersytetu Opolskiego (2003), Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy (2009). Wyróżniony Nagrodą Ministra Edukacji Narodowej i Sportu (2004) i odznaką „Honoris Gratia” (2023)^[4]. Otrzymał honorowe obywatelstwa Jarosławia (1999) i Sanoka (2001)^[5].

Publikacje

Zmierzch Czartoryskich, 1969.
Historia dyplomacji polskiej t. 3 (współautor), 1982.
Wielka Emigracja po Powstaniu Listopadowym, 1987.
Historia Polski 1795–1914, 2005.

Przypisy

↑ Jerzy Zdrada w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2020-05-17].
↑ M.P. z 2004 r. nr 10, poz. 148
↑ M.P. z 2007 r. nr 44, poz. 0515
↑ Zarządzenia nr 3319/2023 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 10 listopada 2023 r. w sprawie nadania odznaki Honoris Gratia zasłużonym członkom Społecznego Komitetu Ochrony Zabytków Krakowa. bip.krakow.pl. [dostęp 2023-11-20].
↑ Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: 2002, s. 127–129.

Bibliografia

Strona sejmowa posła II kadencji. [dostęp 2020-05-17].
Dr hab. Jerzy Zdrada, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-08-31] .
Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2020-05-17].

[1] Jerzy Zdrada w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2020-05-17].

[2] M.P. z 2004 r. nr 10, poz. 148

[3] M.P. z 2007 r. nr 44, poz. 0515

[4] Zarządzenia nr 3319/2023 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 10 listopada 2023 r. w sprawie nadania odznaki Honoris Gratia zasłużonym członkom Społecznego Komitetu Ochrony Zabytków Krakowa. bip.krakow.pl. [dostęp 2023-11-20].

[5] Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: 2002, s. 127–129.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]