Jewgienij Szewczuk

Jewgienij Szewczuk

Data i miejsce urodzenia	19 czerwca 1968 Rybnica
2. Prezydent Naddniestrzańskiej Republiki Mołdawskiej
Okres	od 30 grudnia 2011 do 16 grudnia 2016
Pierwsza dama	Nina Sztanski
Poprzednik	Igor Smirnow
Następca	Wadim Krasnosielski
Przewodniczący Rady Najwyższej Naddniestrza
Okres	od 28 grudnia 2005 do 22 lipca 2009
Przynależność polityczna	Partia Odnowa
Poprzednik	Grigore Mărăcuță
Następca	Anatolij Kamiński
Multimedia w Wikimedia Commons

Jewgienij Wasiljewicz Szewczuk (ros. Евгений Васильевич Шевчук ur. 19 czerwca 1968 w Rybnicy) – naddniestrzański polityk, przewodniczący Rady Najwyższej Naddniestrza w latach 2005–2009 i prezydent Naddniestrza od 30 grudnia 2011 do 16 grudnia 2016.

Jewgienij Szewczuk urodził się w 1968 w Rybnicy w Mołdawskiej SRR w rodzinie robotniczej. Ukończył mechanizację na Ukraińskiej Akademii Rolniczej w Kijowie oraz prawo na Naddniestrzańskim Uniwersytecie Państwowym w Tyraspolu. Kształcił się również w Akademii Zarządzania Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Federacji Rosyjskiej, w Akademii Handlu Zagranicznego Federacji Rosyjskiej oraz w Akademii Dyplomatycznej przy Ministerstwie Spraw Zagranicznych Ukrainy. W 2003 zdobył tytuł doktora ekonomii^[1].

W latach 1992–1998 pracował w Departamencie Spraw Wewnętrznych w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Naddniestrza. W 1998 stanął na czele policji podatkowej w Tyraspolu. W latach 1998–2000 pracował w komercyjnych firmach, m.in. w banku „Agroprombank” w Rybnicy oraz jako zastępca dyrektora w firmie „Sheriff”^[1].

W grudniu 2000 objął mandat deputowanego do Rady Najwyższej Naddniestrza z ramienia Partii Odnowa, zostając także wiceprzewodniczącym Rady. W wyborach parlamentarnych w 2005 i w 2010 uzyskiwał reelekcję. 28 grudnia 2005 został wybrany przewodniczącym parlamentu. Funkcję tę pełnił do 22 lipca 2009, kiedy zrezygnował z urzędu, a jego następcą został wybrany Anatolij Kamiński, dotychczasowy wiceprzewodniczący Rady^[1]. Powodem rezygnacji był sprzeciw wobec polityki prezydenta Igora Smirnowa, w tym wobec proponowanych zmian w konstytucji^[2][3]. W latach 2006–2010 zajmował stanowisko przewodniczącego Partii Odnowa^[1].

W 2011 został jednym z pięciu kandydatów w wyborach prezydenckich zaplanowanych na 11 grudnia 2011. Jego głównymi rywalami zostali urzędujący prezydent Igor Smirnow oraz przewodniczący parlamentu Anatolij Kamiński, popierany przez władze rosyjskie^[4][5]. W pierwszej turze wyborów zajął pierwsze miejsce, zdobywając 38,6% głosów, pokonując Anatolija Kamińskiego (26,3%) oraz prezydenta Smirnowa (24,7%)^[6]. W drugiej turze 25 grudnia 2011 pokonał Kamińskiego, uzyskawszy 73,9% głosów^[7]. Urząd prezydenta objął 30 grudnia 2011. Zadeklarował podjęcie działań na rzecz uznania międzynarodowego separatystycznej republiki oraz strategiczną współpracę z Rosją^[8].

W 2016 r. przegrał w pierwszej turze kolejne wybory prezydenckie w Naddniestrzu z formalnie niezależnym, ale wspieranym przez holding Sheriff kandydatem Wadimem Krasnosielskim^[9].

W 2017 r. Rada Najwyższa Naddniestrza pozbawiła go immunitetu, przysługującego z mocy prawa byłym prezydentom kraju, w związku z wniesieniem przez prokuratora generalnego Naddniestrza oskarżenia o zawłaszczenie mienia publicznego w znacznych rozmiarach^[10]. Przeciwko Szewczukowi wytoczono także sprawy o przyjęcie łapówki i bezzasadne zatrzymanie pracownikom naddniestrzańskiego sektora budżetowego 30% wynagrodzeń^[11]. Jewgienij Szewczuk opuścił Naddniestrze i udał się do Mołdawii^[12], która zapowiedziała, że nie wyda go władzom w Tyraspolu^[11]. Szewczuk wielokrotnie krytykował holding Sheriff i jego działalność^[13]. W Naddniestrzu został skazany na 16 lat więzienia za sprzeniewierzenie funduszy publicznych, przyjmowanie łapówek i przemyt^[13].