Historyczność

Historyczność (znaczenia):

1. Kategoria opisu zjawisk lub osób oznaczająca:

• Realność zjawisk lub osób (np. tzw. problem historyczności Jezusa, historyczności Mahometa, historyczności Króla Artura), czyli ich rzeczywistą obecność w procesie historycznym (dziejach)
• Znaczenie zjawisk lub osób dla procesu dziejowego (np. historyczna chwila, historyczny moment)

2. Kategoria teoretyczna filozofii historii, filozofii kultury i metodologii historii wyjaśniająca znaczenie historii, historiografii i historycznego myślenia dla kultury i człowieka.

Historyczność oznacza tutaj cechę kultury, którą zauważamy w starożytnej Grecji i na starożytnym Bliskim Wschodzie (Izrael) około VII w p.n.e. i charakteryzuje się:

• dostrzeganiem konsekwentnej zmienności świata (postrzeganie rzeczywistości w kategorii czasu linearnego a nie cyklicznego)
• badaniem upływu czasu (rocznikarstwo, badania nad kalendarzem)
• archiwizowaniem wiedzy na temat przeszłych stanów świata (kronikarstwo, pamięć historyczna)
• krytyczną analizą wiedzy na temat przeszłych stanów świata (demitologizacja)

• Barbara Skarga, Granice historyczności, Warszawa 1989
• Jerzy Topolski, Świat bez historii, Poznań 1997
• Krzysztof Zamorski, Dziwna rzeczywistość : wprowadzenie do ontologii historii, Kraków 2008
• Wojciech Wrzosek, O myśleniu historycznym, Bydgoszcz 2009
• Wiktor Werner, Historyczność kultury. W poszukiwaniu myślowego fundamentu współczesnej historiografii, Poznań 2009

• Wiktor Werner, Historyczność i mit. Między rozróżnieniem a samookreśleniem [w:] Bartosz Korzeniewski [red.] Narracje o Polsce, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2008(2009), s. 85 – 96 [1]
• Wiktor Werner, Historyczność i środki jej wyrazu. Przeszłość, teraźniejszość i perspektywy przyszłości. [w:] B. Płonka-Syroka, M. Staszczak [red.] „E-Kultura, e-nauka, e-społeczeństwo.” Oficyna Wydawnicza Arboretum, Wrocław 2008, s. 15-28.[2]