Klępsk

Klępsk

wieś
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	zielonogórski
Gmina	Sulechów
Wysokość	81 m n.p.m.
Liczba ludności (2021)	545[2]
Strefa numeracyjna	68
Kod pocztowy	66-111[3]
Tablice rejestracyjne	FZI
SIMC	0914272
Położenie na mapie gminy Sulechów Klępsk
Położenie na mapie Polski Klępsk
Położenie na mapie województwa lubuskiego Klępsk
Położenie na mapie powiatu zielonogórskiego Klępsk
52°06′54″N 15°42′53″E/52,115000 15,714722[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Klępsk (dawn. Klemsko^[4], niem. Klemzig) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, w gminie Sulechów.

Według danych z 30 czerwca 2021 miejscowość zamieszkuje 545 mieszkańców^[2].

Pierwsza wzmianki o Klępsku pochodzą z 1314 roku. Właścicielami wsi byli komes Jaktor razem z żoną Jadwigą. W latach 1385–1388 właścicielami wsi są Hannus de Calkrute i Fricz Treppelen. W XIV wieku we wsi był drewniany kościół. W XVI wieku zostaje on przekształcony i zaadaptowany na potrzeby ewangelików. Pierwszym ewangelickim pastorem był Baltazar Nievus^[5]. Po II wojnie światowej kościół 19 sierpnia 1945 roku jest poświęcony i należy jako kościół filialny do parafii Łęgowo Sulechowskie^[6].

W latach 1975–1998 miejscowość była położona w województwie zielonogórskim.

Na świecie Klępsk jest znany szczególnie jako miejsce, skąd wyemigrowali do Australii pierwsi Niemcy. Król Prus, Fryderyk Wilhelm III von Hohenzollern, zamierzał doprowadzić do zjednoczenia protestantów. W tym celu ustanowił w 1817 roku tzw. Unię Pruską na mocy dekretu gabinetowego. W 1821 roku wprowadzono nową księgę, regulującą zasady sprawowania nabożeństw (tzw. Agenda), w tym eucharystii. Zawarte w niej reguły spotkały się ze sprzeciwem wielu luteranów, dla których oznaczały one ustępstwa w sprawach wiary. Konflikt zaostrzył się, począwszy od 1830 roku, kiedy to odbywały się obchody trzechsetlecia konfesji augsburskiej. Wtedy to król, wydanym przez siebie dekretem, zażądał, by uroczystości te obchodzono zgodnie z wydanymi dziewięć lat wcześniej regulacjami.

Duchownym odmawiającym stosowania się do instrukcji odbierano prawo sprawowania posługi duszpasterskiej, a miejsce ich zajmowali duchowni – zwolennicy unii. Nabożeństwa odprawiane prywatnie zostały zakazane, a ich uczestnicy karani byli aresztem oraz grzywnami. Pastor luterański chrzczący dziecko karany był grzywną 50 talarów, dziecko zaś poddawane było ponownemu chrztowi przez pastora unii. Takie i podobne wydarzenia zrodziły w wielu chęć wyemigrowania. Popularne było wówczas emigrowanie do USA oraz do Rosji. Ale nie aż do Australii.

Inicjatorem emigracji był pastor August Kavel(inne języki) z Klępska^[7][8]. Pierwsza grupa, licząca ponad 200 emigrantów wyruszyła na barkach ze wsi Cigacice (Tschicherzig) 8 czerwca 1838 roku. Płynęła Odrą aż do kanału, dalej Sprewą do Berlina (17 czerwca). Następnie Hawelą i Łabą do Hamburga. Z Hamburga grupa została zabrana dwoma żaglowcami („Prince George” i „Bengalee”) w ponad czteromiesięczną podróż do Australii (8 i 9 lipca), do której udać się można było, opływając po drodze całą Afrykę (nie było jeszcze Kanału Sueskiego). Obydwa żaglowce dopłynęły w okolice Port Adelaide 16 listopada („Bengalee”) oraz 18 listopada („Prince George”). Nieco później wypłynęły z Hamburga dwa inne statki: „Zebra” oraz „Catharina”^[9].

Żaglowcem „Prince George”^[9] przybyły do Południowej Australii rodziny z następujących miejscowości: Klępsk (Klemzig), Okunin (Langmeil), Kargowa (Unruhstadt), Kolesin (Goltzen), Żółków (Salkau), Karczyn (Harthe), Krężoły (Krummendorf), Trzciel (Tirschtiegel), Łęgowo (Lang Heinersdorf), Kępsko (Schönborn), Ostrzyce (Ostritz), Kiełcze (Keltschen) oraz Kije (Kay).

Miejsce, do którego dopłynęły żaglowce, było położone o kilometr na północ od dzisiejszego Port Adelaide, zwanego wówczas Port Misery. Nazwa jak najbardziej trafna, gdyż niewiele tam było prócz mokradeł i błota. Stamtąd wyprawiano się na poszukiwanie odpowiedniej lokalizacji na osiedlenie. Wybrano ziemię położoną ok. 7 km na północny wschód od centrum Adelaide^[10]. Założoną w ten sposób wieś nazwano Klemzig, czyli tak jak tę opuszczoną w Niemczech^[11]. Obecnie Klemzig jest dzielnicą Adelaide.

W miejscowości funkcjonuje biogazownia rolnicza o mocy 1 MWe i 1,4 MWt, zrealizowana przez spółkę ITEO. Prace budowlane wykonała spółka Pol-Aqua, a technologię dostarczyła niemiecka firma Biogas Hochreiter^[12]. Roczna wydajność instalacji do wytwarzania biogazu rolniczego to 4 633 117 m³/rok. Rodzaj instalacji: fermentacja mezofilowa, silnik jednopaliwowy (gazowy) – turbiny gazowe^[13].

• Położenie: Wysoczyzna Lubuska
• Znaczące połączenia komunikacyjne:
  • Klępsk – Babimost (lotnisko) – 10 km PKS (droga wojewódzka 304)
  • Klępsk – Sulechów – Zielona Góra – 28 km PKS
  • Klępsk – Łęgowo Sulechowskie – Buków (droga powiatowa)

• park (1,4 ha)
• dąb szypułkowy (pospolity i piramidalny)
• jesion wyniosły
• lipa srebrzysta
• klon
• olsza czarna
• sosna wejmutka
• platan
• jodła
• żywotnik zachodni
• iglicznia trójcierniowa
• choiny kanadyjskie
• robinia akacjowa (sprowadzona z Ameryki Płn., największe skupisko w Polsce)
• daglezja zielona (sprowadzona z Ameryki Płn.)
• oczka i stawy wodne (w pobliżu znajduje się Jezioro Wojnowskie)

• do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest zespół dawnego kościoła ewangelickiego^[16]:
  • kościół, obecnie rzymskokatolicki filialny pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny
  • kaplica grobowa rodziny Philipsborn, z 1915 roku
  • dawny cmentarz z aleją lipową, z XVI-XX wieku
  • ogrodzenie z bramami, murowane, z XVI wieku
  • kapliczka Matki Boskiej z La Salette
  • rzeźby drewniane
• leśniczówka
• ścieżka dydaktyczna
• pomniki przyrody
• głaz, 2 m wysokości, 16 m w obwodzie, wyryto w nim nieodczytany do dzisiaj epigraf

• Waldemar Sługocki

• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie uznania za pomnik historii Klępsk – kościół pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, Dziennik Ustaw z 2017 r. poz. 688

• Oficjalna strona wsi