Korkoząb pozrastany
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
korkoząb pozrastany |
| Nazwa systematyczna | |
| Phellodon confluens (Pers.) Pouzar Česká Mykologie 10(1): 74 (1956) | |
Korkoząb pozrastany (Phellodon confluens (Pers.) Pouzar) – gatunek grzybów grzyba hydnoidalnego z rodziny chropiatkowatych (Theleporaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hydnum, Thelephoraceae, Thelephorales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1825 r. Christiaan Hendrik Persoon jako Hydnum confluens[2]. Czeski mykolog Zdeněk Pouzar przeniósł go do rodzaju Phellodon w 1956 roku[3].
Ma 9 synonimów:
- Hydnum confluens Pers. 1825
- Hydnum amicum Quél. 1880
- Calodon amicus (Quél.) Quél. 1884
- Sarcodon amicus (Quél.) Quél. 1886
- Phellodon amicus (Quél.) Banker 1913
- Hydnellum amicum (Quél.) Ragab 1953
- Hydnum vellereum Peck (1898)
- Phellodon vellereus (Peck) Banker 1906
- Phellodon confluens var. corrugatus Khara 1978[4]
Polską nazwę nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r.[5]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Zwykle ma kilka zrośniętych z sobą kapeluszy o szerokości 3–13 cm. Początkowo są płasko wypukłe, później płaskie, na koniec płytko wklęsłe. Powierzchnia aksamitna, czasami z wżerami lub chropowata, często słabo strefowana, na brzegu biaława do bladoszarej, przechodzący w kierunku środka w brązową, po zgnieceniu zmienia barwę na ciemnobrązową do czarniawej[6].
Zbiegający na trzon, gęsto pokryty stłoczonymi kolcami o długości 1–2 mm, początkowo białawy, przechodzący w brązowawy[6].
Wysokość 1–4,5 cm, grubość 0,5–1 cm. Powierzchnia gładka lub delikatnie aksamitna, tej samej barwy co kapelusz[6]. Miąższ: O barwie od białawej do jasnoszarej lub brązowawej, czasami tworzący niewyraźne strefy tych odcieni. Zapach łagodny lub częściej aromatyczny (przypominający curry lub syrop klonowy), który staje się silniejszy po wysuszeniu, smak łagodny[6].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników biały. Zarodniki 3,5–6 × 3–4 µm, kuliste lub prawie kuliste, brodawkowane, z kolcami o długości około 0,5 µm. Brak sprzążek[6].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Grzyb występuje w Azji[7], Europie i Ameryce Północnej[8]. W Szwajcarii ma status gatunku narażonego[9]. Na terenach obecnie należących do Polski do 2003 r. podano tylko 2 stanowiska i to dawne (1923, 1933 w Prusach Wschodnich). Według W. Wojewody jest to w Polsce gatunek wymarły[5]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status Ex – gatunek wymarły lub zaginiony[10]. W późniejszych latach został jednak znaleziony w kilku miejscach[11], a najbardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[12].
Grzyb hydnoidalny, naziemny, saprotroficzny. Występuje w lasach liściastych i mieszanych, zwłaszcza pod bukami i dębami[5], ale także drzewami iglastymi[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2023-07-02] (ang.).
- ↑ C.H. Persoon, Mycologia Europaea, t. 2, Erlangen: Palm, 1825, s. 165.
- ↑ Z. Pouzar, Príspevek k poznání nasich kloboukatých losáku, „Ceská Mykologie”, 2, 10, 1956, s. 65–76.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-07-02] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 512, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Michael Kuo, Iphellodon confluens [online], Mushroom Expert [dostęp 2023-07-02] (ang.).
- ↑ Y.C. Dai, A revised checklist of corticioid and hydnoid fungi in China for 2010, „Mycoscience”, 1, 52, 2011, s. 69–79, DOI: 10.1007/s10267-010-0068-1 (ang.).
- ↑ V.B. McKnight, K.H. McKnight, A Field Guide to Mushrooms: North America, Boston, Massachusetts: Houghton Mifflin, 1987 (Peterson Field Guides), s. 97, ISBN 978-0-395-91090-0 (ang.).
- ↑ B. Senn-Irlet, G. Bieri, S. Egli, Lista Rossa Macromiceti. Lista Rossa delle specie minacciate in Svizzera. UV-0718-I [online], Ufficio federale dell’ambiente Bern, 2007 (wł.).
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 68, ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-07-01].
- ↑ Aktualne stanowiska Phellodon confluens w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-07-02] (pol.).