Fryderyk Wilhelm I (elektor Hesji-Kassel)

Fryderyk Wilhelm I

Landgraf Hesji-Kassel
Okres	od 1847 do 1866
Poprzednik	Wilhelm II
Następca	Królestwo Prus
Dane biograficzne
Dynastia	heska
Data i miejsce urodzenia	20 sierpnia 1802 Hanau
Data i miejsce śmierci	6 stycznia 1875 Praga
Ojciec	Wilhelm II
Matka	Augusta Pruska
Żona	Gertruda Lehmann
Dzieci	Augusta Aleksandra Fryderyk Wilhem Maurycy Wilhelm Maria Karol Henryk Filip
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Fryderyk Wilhelm I, elektor Hesji-Kassel (ur. 20 sierpnia 1802 na Zamku Philippsruhe niedaleko Hanau, zm. 6 stycznia 1875 w Pradze) – landgraf oraz książę elektor Hesji-Kassel, współrządca w latach 1831–1847 i samodzielny władca w latach 1847–1866.

Fryderyk Wilhelm był czwartym dzieckiem a drugim synem landgrafa i księcia elektora Wilhelma II oraz jego małżonki Augusty Pruskiej, córki Fryderyka Wilhelma II Hohenzollerna, króla Prus i królowej Fryderyki Luizy Hessen-Darmstadt. Małżeństwo rodziców zawarte ze względów politycznych nie było szczęśliwe. Od 1806 małżonkowie żyli osobno. Książę Wilhelm II mieszkał ze swoją kochanką Emilią von Reichenbach-Lessonitz na Zamku Schönfeld w pobliżu Kassel. Separacja rodziców i romans ojca, źle wpływały na relacje wewnątrz rodziny. Poróżniły na długo Wilhelma II z Fryderykiem Wilhelmem. Poprawa stosunków nastąpiła na krótko przed rewolucją 1830 roku.

Faktyczną władzę Fryderyk Wilhelm sprawował od 1831 roku jako współregent, czy koregent, choć nominalnie głową państwa był nadal Wilhelm II. Kolejnym landgrafem heskim i księciem elektorem został w 1847 roku. Jego rządy nie były specjalnie popularne. W 1850 roku przeciwko znienawidzonemu przez ludność księciu wybuchły zamieszki^[1]. Fryderyk Wilhelm salwował się ucieczką do Frankfurtu nad Menem^[2]. Na posiedzeniu rady Związku Niemieckiego pod naciskiem Austrii podjęto decyzję o wysłaniu wojsk interwencyjnych do Hesji-Kassel celem zaprowadzenia porządku. Za plecami Fryderyka Wilhelma toczyła się rywalizacja mocarstw o wpływy nie tylko w Związku Niemieckim, ale i w całym regionie.

Fryderyk Wilhelm w wojnie austriacko-pruskiej w 1866 roku stanął po stronie Austrii i dlatego po pruskim zwycięstwie jego ziemie zostały wcielone do Prus. Razem z wcielonymi do Prus ziemiami Nassau i z Frankfurtem nad Menem ziemie Hesji-Kassel utworzyły nową pruską prowincję o nazwie Hesja-Nassau (Hessen-Nassau). Książę utracił władzę i udał się na wygnanie do Pragi, gdzie przebywał aż do śmierci 6 stycznia 1875 roku.

Wielki Mistrz:

• Order Lwa Złotego^[3]
• Order Wilhelma^[3]
• Order Zasługi Wojskowej^[3]
• Order Hełmu Żelaznego^[3]

Zagraniczne:

• Order Słonia (Dania)
• Order Orła Czarnego (Prusy)^[4]
• Order Orła Czerwonego I Klasy (Prusy)^[4]
• Order Ludwika (Hesja)^[4]

W trakcie studiów w Bonn Fryderyk Wilhelm poślubił Gertrudę Lehmann, rozwódkę, wcześniej żonę oficera pruskiego Karola Mikołaja Lehmanna, z którym miała dwóch synów:

• Karol Otto Gotfryd (ur. 8 września 1823, zm. 8 marca 1907),
• Eduard (ur. 1827, zm. 1896).

Po wyniesieniu do godności współregenta 30 września 1831 roku Fryderyk Wilhelm wystosował list herbowy datowany na dzień 10 października 1831, w którym podnosił do godności hrabiny von Schaumburg swoją żonę Gertrudę począwszy od dnia 1 maja 1832 roku. Przyznany tytuł obejmował nie tylko Gertrudę, ale także wszystkich potomków zrodzonych z jej małżeństwa z Fryderykiem Wilhelmem. Para miała dziewięcioro dzieci:

• Augusta Maria Gertruda (ur. 21 września 1829, zm. 18 września 1887),
• Aleksandra Fryderyka Wilhelmina (ur. 22 grudnia 1830, zm. 20 grudnia 1887),
• Fryderyk Wilhelm (ur. 18 listopada 1832, zm. 14 maja 1889)

∞ 1875 Ludovica Gloede (ur. 6 maja 1840, zm. 20 kwietnia 1912)

Fryderyk August (ur. 14 kwietnia 1864, zm. 26 kwietnia 1940) – 5. książę von Hanau,

• Maurycy Filip Henryk (ur. 4 maja 1834, zm. 24 marca 1889) – 1. książę von Hanau,
• Wilhelm (ur. 19 lutego 1836, zm. 3 czerwca 1902) – 2. książę von Hanau,
• Maria (ur. 22 sierpnia 1839, zm. 26 marca 1917),
• Karol (ur. 29 listopada 1840, zm. 27 stycznia 1905) – 3. książę von Hanau,
• Fryderyk Wilhelm Henryk (ur. 8 grudnia 1842, zm. 15 lipca 1917) – jako Henryk I, 4. książę von Hanau,
• Fryderyk Wilhelm Filip (ur. 29 grudnia 1844, zm. 28 sierpnia 1914) – jako książę Filip von Hanau.

Z chwilą objęcia władzy w 1847 roku Fryderyk Wilhelm nosił następujące tytuły: księcia elektora i landgrafa Hesji-Kassel, wielkiego księcia Fuldy, księcia von Hanau, księcia Hersfeld, księcia Fritzlar, księcia Isenburg, hrabiego Katzenelnbogen, hrabiego Nidda, hrabiego Diez, hrabiego Ziegenhain, hrabiego Schaumburg, etc., etc.

W latach 1851–1875 był szefem austro-węgierskiego 8 Pułku Huzarów.

• Gerd Fenner, Ewald Grothe, Marianne Heinz und Heidrun Helwig: Kurfürstin Auguste von Hessen (1789–1841) in ihrer Zeit. Kassel: Brüder-Grimm-Gesellschaft e.V., 1995.
• Ewald Grothe: Kurfürstin Auguste von Hessen-Kassel und der Schönfelder Kreis. In: Fürstenhof und Gelehrtenrepublik. Hessische Lebensläufe des 18. Jahrhunderts. Hrsg. von Bernd Heidenreich. Wiesbaden: Hessische Landeszentrale für politische Bildung, 1997, S. 53–60.
• Ewald Grothe: Friedrich Wilhelm I. In: Kassel-Lexikon. Hrsg. von der Stadt Kassel. Bd. 1. Kassel: euregio Verlag, 2009, S. 193f.
• Rüdiger Ham: Bundesintervention und Verfassungsrevision. Der Deutsche Bund und die kurhessische Verfassungsfrage 1850/52. Darmstadt und Marburg: Selbstverlag der Hessischen Historischen Kommission Darmstadt und der Historischen Kommission für Hessen, 2004 (= Quellen und Forschungen zur hessischen Geschichte 138). ISBN 3-88443-092-0.
• Friedrich Wilhelm von Hessen: Denkschrift Sr. Königlichen Hoheit des Kurfürsten Friedrich Wilhelm I. von Hessen, betreffend die Auflösung des Deutschen Bundes und die Usurpation des Kurfürstenthums durch die Krone Preußen. Prag 1868.
• Michel Huberty: L’ Allemagne dynastique: Les 15 familles qui ont fait l’empire. Bd. 1: Hesse – Reuss – Saxe. Le Perreux-sur-Marne 1976. ISBN 2-901138-01-2.
• LechL. Trzeciakowski LechL., Otto von Bismarck, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2009, ISBN 978-83-04-04846-1, OCLC 751457264 . Brak numerów stron w książce