Enrique Esqueda

Enrique Esqueda

Pełne imię i nazwisko	Enrique Alejandro Esqueda Tirado
Data i miejsce urodzenia	19 kwietnia 1988 Querétaro
Wzrost	179 cm
Pozycja	napastnik
Kariera juniorska
Lata Klub 2002–2006 América
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole 2006–2011 América 107 (15) 2006 → Zacatepec (wyp.) 12 (4) 2011–2015 Pachuca 36 (10) 2014 → Atlas (wyp.) 16 (3) 2015 → Tigres UANL (wyp.) 16 (2) 2015–2017 Tigres UANL 2 (0) 2016 → Veracruz (wyp.) 6 (1) 2017 → Chiapas (wyp.) 5 (0) 2018 Arka Gdynia 8 (2) 2018–2019 East Bengal 14 (9) W sumie: 222 (46)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 2005  Meksyk U-17 2 (0) 2007  Meksyk U-20 7 (5) 2008  Meksyk U-23 7 (1) 2007–2015  Meksyk 9 (1) W sumie: 25 (7)
↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.

Enrique Alejandro „Paleta” Esqueda Tirado (ur. 19 kwietnia 1988 w Querétaro) – meksykański piłkarz z obywatelstwem hiszpańskim^[1] występujący na pozycji napastnika.

Esqueda pochodzi z miasta Querétaro, stolicy stanu Querétaro. W wieku dziecięcym występował w lokalnych amatorskich zespołach piłkarskich, będąc wyróżniającym się zawodnikiem i wzbudzając zainteresowanie czołowych meksykańskich klubów. W 2000 roku był bliski dołączenia do klubu CF Pachuca, jednak ostatecznie w wieku piętnastu lat przeniósł się do akademii juniorskiej krajowego giganta – ekipy Club América ze stołecznego miasta Meksyk, której wysłannicy obserwowali go przez kilka poprzednich sezonów. Jako nastolatek otrzymywał oferty testów od klubów z Europy, jednak zdecydował się ostatecznie pozostać w ojczyźnie^[2]. Do pierwszej drużyny Amériki został włączony w wieku osiemnastu lat przez szkoleniowca Manuela Lapuente i w meksykańskiej Primera División zadebiutował 22 kwietnia 2006 w przegranym 0:1 spotkaniu z Atlante. Początkowo występował jednak głównie w drugoligowych rezerwach o nazwie Socio Águila, spędził także pół roku na wypożyczeniu w drugoligowej filii Amériki – ekipie CD Zacatepec.

W wiosennym sezonie Clausura 2007 wywalczył z Américą tytuł wicemistrza Meksyku (rozegrał cztery mecze), a w listopadzie tego samego roku dotarł również do finału drugich co do ważności rozgrywek Ameryki Południowej – Copa Sudamericana (odpowiednika Ligi Europy). Premierowego gola w lidze meksykańskiej strzelił 4 listopada 2007 w wygranej 1:0 konfrontacji z Necaxą. Regularniejsze występy zaczął notować za kadencji trenera Rubéna Omara Romano, kiedy to wobec słabej formy napastników Amériki był próbowany w wyjściowym składzie u boku Salvadora Cabañasa^[3] (później stosunkowo często występował też jako skrzydłowy^[4]). Szczególnie obiecująco spisywał się w rozgrywkach Copa Libertadores (odpowiedniku Ligi Mistrzów), gdzie w wieku zaledwie dwudziestu lat strzelał gole w meczach z River Plate (4:3), CR Flamengo (2:4 i 3:0) czy LDU Quito (1:1) i doszedł z Américą do półfinału. Mimo opinii sporego talentu nie spełnił jednak pokładanych w nim oczekiwań – przez niemal cały pobyt w Américe pełnił głównie rolę rezerwowego dla napastników takich jak Cabañas, Hernán Rodrigo López, Vicente Sánchez czy Ángel Reyna^[5]. Ostatecznie w maju 2011 po konflikcie z trenerem Carlosem Reinoso został wystawiony na listę transferową^[6].

W lipcu 2011 Esqueda (wraz ze swoim kolegą klubowym Juanem Carlosem Silvą) przeniósł się w ramach transakcji wiązanej do klubu CF Pachuca, jako część rozliczenia za transfer Paula Aguilara do Amériki^[7]. Tam z kolei od razu został podstawowym piłkarzem i wyróżniającym się napastnikiem w lidze – w ciągu czterech miesięcy strzelił osiem goli ligowych. W styczniu 2012 jego dobrą passę przerwała poważna kontuzja (zapalenie rozcięgna podeszwowego), która wyłączyła go z gry na rok^[8]. W tym czasie był leczony przez specjalistów w Stanach Zjednoczonych, Hiszpanii i Argentynie – istniało duże prawdopodobieństwo, iż z powodu kontuzji będzie zmuszony zakończyć karierę^[9]. Po powrocie do zdrowia nie odzyskał już dawnej formy; w sezonie Clausura 2014 zdobył z Pachucą wicemistrzostwo Meksyku, lecz był wówczas głównie rezerwowym.

W lipcu 2014 Esqueda został wypożyczony do drużyny Club Atlas z miasta Guadalajara, gdzie spędził bez większych sukcesów kolejne pół roku. W późniejszym czasie udał się na wypożyczenie do Tigres UANL, gdzie przez sześć miesięcy notował regularne występy, będąc pierwszym wchodzącym z ławki napastnikiem. Szczególnie dobry występ zanotował w kwietniu 2015 w meczu z peruwiańskim Juan Aurich (5:4) w fazie grupowej Copa Libertadores, kiedy to zdobył trzy gole^[10], zaś Tigres dotarli ostatecznie do finału tych rozgrywek. W czerwcu 2015 został wykupiony na stałe przez władze klubu z Monterrey, w ramach rozliczenia za transfer Hugo Rodrígueza w odwrotną stronę^[11]. W jesiennym sezonie Apertura 2015 wywalczył z Tigres pierwsze w swojej karierze mistrzostwo Meksyku, lecz był wówczas głębokim rezerwowym (zaledwie dwa występy) dla duetu napastników tworzonego przez André-Pierre Gignaca i Rafaela Sóbisa.

W styczniu 2016 Esqueda na zasadzie półrocznego wypożyczenia dołączył do walczącego o utrzymanie w lidze zespołu Tiburones Rojos de Veracruz. W sezonie Clausura 2016 pod wodzą trenera Carlosa Reinoso (swojego byłego szkoleniowca z Amériki) zdobył z Veracruz puchar Meksyku – Copa MX, jednak sporadycznie pojawiał się na boiskach. W czerwcu został wypożyczony przez Tigres do drugoligowego FC Juárez, lecz sam piłkarz odmówił przenosin do tego zespołu^[12]. W tym samym miesiącu negocjował kontrakt z kanadyjskim zespołem Vancouver Whitecaps FC, występującym w Major League Soccer i wziął udział w obozie przygotowawczym tej ekipy^[13]. Ostatecznie do transferu jednak nie doszło, zaś Tigres równocześnie nie zgłosili zawodnika do rozgrywek ligowych, wobec czego przez pół roku w praktyce pozostawał bez klubu. W styczniu 2017 udał się na półroczne wypożyczenie do drużyny Chiapas FC z siedzibą w Tuxtla Gutiérrez, gdzie był wyłącznie rezerwowym (pięć ligowych występów) i na koniec sezonu spadł z nim do drugiej ligi. Bezpośrednio po relegacji Chiapas ponownie spędził pół roku na bezrobociu.

W styczniu 2018 Esqueda udał się na testy do polskiej Arki Gdynia^[1]. W lutym podpisał z gdyńskim klubem półroczny kontrakt (z opcją przedłużenia o kolejny sezon), zostając tym samym pierwszym Meksykaninem w historii Ekstraklasy^[14]. W polskiej lidze zadebiutował 17 lutego 2018 w przegranym 2:3 spotkaniu z Wisłą Kraków, zaś pierwszą bramkę zdobył 7 kwietnia w przegranych 2:4 derbach Trójmiasta z Lechią Gdańsk. Na koniec sezonu 2017/2018 dotarł z Arką do finału Pucharu Polski. W drużynie prowadzonej przez Leszka Ojrzyńskiego pełnił jednak wyłącznie rolę rezerwowego – rozegrał dziewięć spotkań (z czego aż osiem po wejściu z ławki) i zdobył dwa gole, pełniąc rolę zmiennika dla Rafała Siemaszki i Rubéna Jurado. Jego drużyna uplasowała się na dwunastym miejscu w tabeli, a po zakończeniu rozgrywek nie zdecydował się przedłużyć umowy z Arką^[15]. W sierpniu 2018 został zawodnikiem indyjskiego East Bengal FC^[16]. W I-League zadebiutował 27 października 2018 w wygranym 2:0 meczu z NEROCA, w którym strzelił obydwie bramki dla swojej ekipy. W sezonie 2018/2019 wywalczył z East Bengal wicemistrzostwo Indii, a sam z dziewięcioma golami na koncie został wicekrólem strzelców rozgrywek.

We wrześniu 2005 Esqueda został powołany przez Jesúsa Ramíreza do reprezentacji Meksyku U-17 na Mistrzostwa Świata U-17 w Peru. W opinii sztabu szkoleniowego przejawiał wówczas większy potencjał niż jego rówieśnik Javier Hernández (późniejszy piłkarz m.in. Manchesteru United i Realu Madryt), który ostatecznie nie znalazł się w kadrze na ten turniej^[17]. Na peruwiańskich boiskach zawodnik pozostawał rezerwowym i rozegrał dwa z sześciu możliwych spotkań (z czego jedno w wyjściowym składzie), a Meksykanie wywalczyli wówczas tytuł juniorskich mistrzów świata, pokonując w finale Brazylię (3:0). Członkami tamtej zwycięskiej drużyny (nazywanej „złotą generacją”) byli obok Esquedy gracze tacy jak Giovani dos Santos, Carlos Vela czy Héctor Moreno^[18].

W styczniu 2007 Esqueda znalazł się w ogłoszonym przez Ramíreza składzie reprezentacji Meksyku U-20 na Mistrzostwa Ameryki Północnej U-20. Tam wystąpił w dwóch z trzech możliwych meczów (w obydwóch w roli rezerwowego) i strzelił bramkę w spotkaniu z Kostaryką (1:1). Jego kadra – pełniąca rolę współgospodarzy turnieju – zajęła wówczas pierwsze miejsce w grupie i zakwalifikowała się na rozgrywane pięć miesięcy później Mistrzostwa Świata U-20 w Kanadzie. On sam nie znalazł się jednak w składzie na młodzieżowy mundial.

W lipcu 2007 Esqueda został powołany do reprezentacji Meksyku U-20 na Igrzyska Panamerykańskie w Rio de Janeiro. Podczas igrzysk miał niepodważalne miejsce w formacji ofensywnej – rozegrał wszystkie pięć meczów w pełnym wymiarze czasowym i zdobył cztery gole – w meczach fazy grupowej z Boliwią (1:1), Wenezuelą (2:0) i USA (2:0) oraz w meczu o trzecie miejsce z Boliwią (1:0). Dzięki temu ex aequo z Keammarem Daleyem został królem strzelców męskiego turnieju piłkarskiego^[19]. Podopieczni René Isidoro Garcíi odpadli wówczas w półfinale, przegrywając w serii rzutów karnych z Jamajką (0:0, 4:5 k) i ostatecznie zdobyli brązowy medal igrzysk. W marcu 2008 znalazł się w ogłoszonym przez selekcjonera Hugo Sáncheza składzie reprezentacji Meksyku U-23 na północnoamerykański turniej kwalifikacyjny do Igrzysk Olimpijskich w Pekinie; wystąpił wtedy w dwóch z trzech spotkań (w obydwóch w pierwszym składzie) i strzelił bramkę w meczu z Haiti (5:1). Meksykanie sensacyjnie zakończyli swój udział w rozgrywkach już na fazie grupowej i nie awansowali na pekińskie igrzyska, co zostało przyjęte w kraju jako ogromne rozczarowanie^[20].

W seniorskiej reprezentacji Meksyku Esqueda zadebiutował w wieku dziewiętnastu lat za kadencji selekcjonera Hugo Sáncheza, 22 sierpnia 2007 w przegranym 0:1 meczu towarzyskim z Kolumbią. Jedynego gola w dorosłej kadrze strzelił natomiast 14 października 2009 w zremisowanym 2:2 spotkaniu z Trynidadem i Tobago w ramach eliminacji do Mistrzostw Świata w RPA. Przez kolejne lata sporadycznie otrzymywał jednak powołania do reprezentacji. W czerwcu 2015 po pięcioletniej przerwie powrócił do kadry, kiedy to znalazł się w „drugim garniturze” drużyny narodowej powołanym przez Miguela Herrerę na turniej Copa América. Podczas tych rozgrywek nie wystąpił w żadnym spotkaniu, zaś Meksykanie odpadli w fazie grupowej. Swój bilans reprezentacyjny zamknął ostatecznie na dziewięciu występach (z czego ośmiu w sparingach).

Klub	Sezon	Kraj	Rozgrywki		Liga			Puchar kraju			Międzynarodowe				Ogółem
					Mecze	Gole		Mecze	Gole		Rozgrywki	Mecze	Gole		Mecze	Gole
América	2005–2006		Liga MX		1	0		—			—				1	0
Zacatepec	2006–2007		Ascenso MX		12	4		—			—				12	4
América			Liga MX		4	0		—			—				4	0
	2007–2008				22	3		4	0		CS + CL	13	4		39	7
	2008–2009				26	4		3	0		—				29	4
	2009–2010				27	5		3	1		—				30	6
	2010–2011				27	3		—			CL	3	0		30	3
Pachuca	2011–2012				20	8		—			—				20	8
	2012–2013				0	0		2	1		—				2	1
	2013–2014				16	2		6	2		—				22	4
Atlas	2014–2015				16	3		3	0		—				19	3
UANL					16	2		—			CL	7	4		23	6
	2015–2016				2	0		—			LMC	1	0		3	0
Veracruz					6	1		1	0		—				7	1
Chiapas	2016–2017				5	0		5	1		—				10	1
Arka Gdynia	2017–2018		Ekstraklasa		8	2		1	0		—				9	2
East Bengal	2018–2019		I-League		14	9		—			—				14	9
Ogółem
	Meksyk				200	35		27	5		CS + CL + LMC	24	8		251	48
	Polska				8	2		1	0		—				9	2
	Indie				14	9		—			—				14	9
Ogółem					222	46		28	5		CS + CL + LMC	24	8		274	59

Reprezentacja	Kraj	Rok		Towarzysko			Eliminacje			Turnieje				Ogółem
				Mecze	Gole		Mecze	Gole		Rozgrywki	Mecze	Gole		Mecze	Gole
Meksyk		2007		1	0		—			—				1	0
		2008		1	0		—			—				1	0
		2009		1	0		1	1		—				2	1
		2010		4	0		—			—				4	0
		2011		—			—			—				0	0
		2012		—			—			—				0	0
		2013		—			—			—				0	0
		2014		—			—			—				0	0
		2015		1	0		—			—				1	0
Ogółem				8	0		1	1		—				9	1

• Enrique Esqueda w bazie National Football Teams (ang.)
• Enrique Esqueda, [w:] baza Transfermarkt (zawodnicy) [dostęp 2020-11-24] .
• E. Esqueda, [w:] baza Soccerway (zawodnicy) [dostęp 2021-01-02] .