Dajakolot sundajski

Dajakolot sundajski
	Dyacopterus spadiceus
	(O. Thomas, 1890)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	rudawkokształtne
Rodzina	rudawkowate
Podrodzina	Cynopterinae
Plemię	Balionycterini
Rodzaj	dajakolot
Gatunek	dajakolot sundajski
Synonimy
	Cynopterus spadiceus O. Thomas, 1890;
	Cynopterus spadiceus O. Thomas, 1890;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dajakolot sundajski^[4] (Dyacopterus spadiceus) – gatunek ssaka z podrodziny Cynopterinae w obrębie rodziny rudawkowatych (Pteropodidae).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1890 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Cynopterus spadiceus^[2]. Holotyp pochodził z Baram, w Sarawak, w północno-zachodnim Borneo, w Malezji^[5].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[6].

Etymologia

Dyacopterus: Dayak, rdzenna ludność z Borneo; gr. πτερον pteron „skrzydło”^[7].
spadiceus: nowołac. spadiceus „kasztanowo-brązowy”, od łac. spadix, spadicis „kasztanowy, daktylowy”, od gr. σπαδιξ spadix, σπαδικος spadikos „w kolorze palmy, wawrzyn”, od σπαω spaō „zrywać”^[8].

Zasięg występowania

Dajakolot sundajski występuje w półwyspowej części Malezji i Tajlandii, na Sumatrze oraz zachodnim, północnym i wschodnim Borneo^[6].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 106–130 mm, długość ogona 16–26 mm, długość ucha 18–21 mm, długość tylnej stopy 15 mm, długość przedramienia 74–81,5 mm; masa ciała 70–100 g^[9]. Dajakolot sundajski to najmniejszy gatunek z rodzaju dajakolot, a wśród nietoperzy owocożernych zalicza się do mniejszych lub średnich. Grzbietowa strona ciała pokryta krótkim, ciemnym futrem o barwie brązowoszarej; strona brzuszna zwykle jaśniejsza. Błona skrzydeł opiera się o drugie palce tylnych kończyn. Krótki ogon, duże oczy^[10]. Brak dymorfizmu płciowego, samce mają powiększone gruczoły mleczne, które mogą produkować niewielkie ilości mleka.

Ekologia

Dajakolot sundajski występuje w tropikalnych lasach deszczowych, w szczególności w starodrzewiach, gdzie występuje obfitość owoców, funkcjonując w rejonie koron drzew. Jako miejsca spoczynku wybiera wapienne jaskinie, pobliże rzek i drzew owocowych, zaobserwowano je także w dziuplach drzew^[10].

Skąpe informacje na temat rozrodu; być może gatunek monogamiczny. Dojrzałość płciową osiągają po osiągnięciu masy ok. 70 g. Matki rodzą jedno do dwóch młodych; ciężarne samice obserwowano między czerwcem i wrześniem. Niewiele wiadomo o długości ciąży i laktacji, laktację zaobserwowano u osobników obu płci między czerwcem i sierpniem. Pomimo stwierdzenia laktacji u samców nie ma pewności, czy samce biorą udział w opiece nad potomstwem i czy wydzielina gruczołów mlecznych jest przez nie używana do karmienia młodych. Laktacja samców może być związana ze spożywaniem pokarmu bogatego w fitoestrogeny^[10] lub stanowić unikalną cechę naturalnego cyklu rozrodu^[6].

Brak informacji na temat długości życia bądź naturalnych wrogów. Duże znaczenie w diecie odgrywają owoce roślin z rodzaju Ficus. Mają duże zęby dostosowane do pokarmu złożonego z dużych, twardych owoców. Używają zębów do zgniatania owoców, celem wyciśnięcia z nich soku. Jako gatunek owocożerny odgrywają rolę w roznoszeniu nasion^[10].

Prowadzą nocny tryb życia, mimo to podobnie jak inne gatunki z tego rodzaju, dajakoloty sundajskie nie używają echolokacji, polegając na wzroku. Mają także dobrze rozwinięty węch. Gatunek niemigrujący, jednak populacje na różnych terenach mogą fluktuować ze względu na zmiany w dostępności pokarmu. Gatunek społeczny, jednakże o niezbadanej strukturze społecznej^[10].

Zagrożenia

Gatunek bliski zagrożenia, głównie z powodu wylesiania^[10].

Przypisy

↑ Dyacopterus spadiceus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b O. Thomas. Diagnosis of a new Cynopterus from Borneo. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth series. 5 (27), s. 235, 1890. (ang.).
↑ Dyacopterus spadiceus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 79. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Dyacopterus spadiceus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-05-05].
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 90. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ K. Anderson: Catalogue of the Chiroptera in the collection of the British Museum. Wyd. 2. Cz. 1: Megachiroptera. London: The Trustees, 1912, s. 651. (ang.).
↑ spadiceus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-05-05] (ang.).
↑ N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 71. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f A.A. Bourassa A.A., Dyacopterus spadiceus (Dyak fruit bat) [online], Animal Diversity Web [dostęp 2021-08-08] (ang.).

[itis-1] Dyacopterus spadiceus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Thomas-2] O. Thomas. Diagnosis of a new Cynopterus from Borneo. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth series. 5 (27), s. 235, 1890. (ang.).

[iucn-3] Dyacopterus spadiceus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Cichocki&inni-4] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 79. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Dyacopterus spadiceus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-05-05].

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 90. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Andersen-7] K. Anderson: Catalogue of the Chiroptera in the collection of the British Museum. Wyd. 2. Cz. 1: Megachiroptera. London: The Trustees, 1912, s. 651. (ang.).

[8] spadiceus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-05-05] (ang.).

[Giannini&inni-9] N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 71. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[:1-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f A.A. Bourassa A.A., Dyacopterus spadiceus (Dyak fruit bat) [online], Animal Diversity Web [dostęp 2021-08-08] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]