Goupiaceae
 Goupia glabra | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina |
Goupiaceae |
| Nazwa systematyczna | |
| Goupiaceae Miers Ann. Mag. Nat. Hist., ser. 3, 9: 292. Apr 1862[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Goupia Aubl. (1775)[3] | |
Goupiaceae – monotypowa rodzina roślin okrytonasiennych z rzędu malpigiowców. Obejmuje jeden rodzaj Goupia z dwoma gatunkami[4]. Zasięg tych roślin obejmuje północną część Ameryki Południowej oraz niewielkie obszary Ameryki Środkowej. Drzewa te są bioakumulatorami glinu[5]. Goupia glabra jest rozpowszechnionym i często bardzo licznym gatunkiem w lasach Amazonii[2].
Nazwa rodzaju utworzona została na bazie słowa guopi z języka ndyuka oznaczającego gatunek Goupia glabra[5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Zawsze zielone drzewa[5].
- Liście
- Skrętoległe, dwurzędowe (płasko rozpostarte po dwóch stronach pędów), ogonkowe, z wąskimi przylistkami. Blaszki pojedyncze, całobrzegie, dłoniasto użyłkowane, z 3 lub 5 żyłkami wychodzącymi z nasady blaszki[5].
- Kwiaty
- Skupione w baldachokształtne kwiatostany wyrastające w kątach liści. Kwiaty są promieniste, obupłciowe i osadzone na długich szypułkach, wspartych trójkątnymi, owłosionymi przysadkami. Działek kielicha jest 5 i są one połączone u nasady[5]. Stosunkowo długie płatki korony zagięte są do wnętrza kwiatu[2] i szydlasto zakończone. We wnętrzu kwiatu znajduje się okazały, kubeczkowaty miodnik o falistym brzegu. Z jego skraju wyrasta 5 pręcików. Ich główki są niemal siedzące, zakończone wydłużonym i owłosionym łącznikiem, pylniki otwierają się podłużnym pęknięciem. Zalążnia jest częściowo zagłębiona w dysku miodnikowym, 5-komorowa, z 5 krótkimi szyjkami słupka[5].
- Owoce
- Twardy, jednonasienny pestkowiec[5].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzina należąca do kladu obejmującego m.in. fiołkowate, męczennicowate i wierzbowate w rzędzie malpigiowców (Malpighiales) w obrębie okrytonasiennych. Grupa siostrzana dla rodziny fiołkowatych[2]. Dawniej rodzaj włączany był do rodziny dławiszowatych Celastraceae[5].
| ← |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Inne systemy klasyfikacyjne
System Cronquista z 1981 włączył Goupiaceae do dławiszowatych (Celastraceae), system Takhtajana z 1997 podobnie umieszcza tę grupę w rzędzie dławiszowców (Celastrales)[2].
- Podział[6]
- Rodzaj Goupia Aublet, Hist. Pl. Guiane 295. Jun-Dec 1775[7] (synonim: Glossopetalum Schreber, Gen. 205. Apr 1789[7])
- Goupia glabra Aubl.
- Goupia guatemalensis Lundell
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-03] (ang.).
- ↑ a b c d e Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-03] (ang.).
- ↑ a b James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. [dostęp 2011-05-06]. (ang.).
- ↑ Goupia Aubl., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-23].
- ↑ a b c d e f g h Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 325-326. ISBN 978-1-84246-634-6.
- ↑ Goupia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-05-06]. (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2011-05-06]. (ang.).