Bakopa
Bacopa monnieri | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
bakopa | ||
Nazwa systematyczna | |||
Bacopa Aublet Hist. Pl. Guiane 128. t. 48. Jun-Dec 1775[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
B. aquatica Aublet[3] | |||
Synonimy | |||
|
Bakopa (Bacopa) – rodzaj roślin z rodziny babkowatych. Obejmuje ponad 60 gatunków[4]. Są to rośliny rozprzestrzenione w strefie międzyzwrotnikowej na wszystkich kontynentach, przy czym najbardziej zróżnicowane są w tropikalnej Ameryce[5]. Większość gatunków to rośliny wodne lub bagienne. Niektóre są wykorzystywane jako lecznicze (np. bakopa drobnolistna), liczne są uprawiane jako ozdobne[6]. Jako rośliny akwariowe i w paludariach używane są najczęściej: bakopa drobnolistna, bezogonkowa, karolińska[7], poza tym także bakopa okółkowa[8]. Bakopa drobnolistna jest także chwastem pól ryżowych i może zarastać rowy odwadniające[9]. Gatunek ten zawleczony został także do Europy[10].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Rośliny zielne (jednoroczne i trwałe) o pędach prosto wzniesionych, płożących się[5], podnoszących się i pływających[9].
- Liście
- Naprzeciwległe[5] lub czasem skupione okółkowo. Pojedyncze lub złożone, użyłkowane dłoniasto lub pierzasto[9].
- Kwiaty
- Czasem skupione w szczytowych gronach[5], ale częściej wyrastające pojedynczo albo parami w kątach liści[9]. Tuż pod kielichem wsparte są jedną lub dwiema przysadkami lub ich brak[9]. Działek kielicha jest zwykle 5, rzadko 4, i są wolne. Górna działka jest największa, boczne są najmniejsze i najwęższe, a dwie dolne – pośrednich rozmiarów. U gatunków wodnych działki są jednak zwykle o podobnej wielkości[9]. Korona kwiatu z rurką, na szczycie mniej lub bardziej wyraźnie dwuwargową, a czasem o łatkach niemal równej długości, jednakowych[9]. Jeśli wargi są wykształcone, wówczas dolna składa się ze zrośniętych trzech łatek, a górna z dwóch[5]. Korona ma barwę niebieską, fioletową lub białą[9]. Pręciki są najczęściej cztery, dwusilne (dwa dłuższe, dwa krótsze) lub równej długości[5]. Czasem pręciki są 2, 3 lub jest ich 5[9]. Zalążnia dwukomorowa, otoczona (sekcja Chaetodiscus) lub nie wieńcem szczecinek. Szyjki słupka dwie lub jedna rozwidlona na szczycie[9]. Znamiona główkowate lub podzielone[5].
- Owoce
- Jajowate lub kulistawe torebki, z dwoma rowkami, otwierające się czterema klapami. Nasiona drobne i liczne[5].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Jeden z rodzajów plemienia Gratioleae z rodziny babkowatych (Plantaginaceae)[11].
- Wykaz gatunków[4]
- Bacopa albida (Pennell) Standl.
- Bacopa amplexicaulis (Pursh) Wettst. – bakopa bezogonkowa
- Bacopa angulata (Benth.) Loefgr. & Edwall
- Bacopa appressa (Pennell) Standl.
- Bacopa aquatica Aubl.
- Bacopa arenaria (J.A.Schmidt) Loefgr. & Edwall
- Bacopa axillaris (Benth.) Standl.
- Bacopa bacopoides (Benth.) Pulle
- Bacopa beccabunga (Griseb.) B.L.Rob.
- Bacopa bracteolata Standl.
- Bacopa braunii (Ernst) Pennell
- Bacopa callitrichoides (Kunth) Pennell
- Bacopa caroliniana (Walter) B.L.Rob. – bakopa karolińska
- Bacopa cladostyla Chodat ex Eskuche
- Bacopa cochlearia (Huber) L.B.Sm.
- Bacopa connata (Pennell) Pennell
- Bacopa crenata (P.Beauv.) Hepper
- Bacopa decumbens (Fernald) F.N.Williams
- Bacopa depressa (Benth.) Loefgr. & Edwall
- Bacopa diffusa (Willd. ex Cham. & Schltdl.) Loefgr. & Edwall
- Bacopa divaricata (J.A.Schmidt) Loefgr. & Edwall
- Bacopa dubia Chodat & Hassl.
- Bacopa egensis (Poepp.) Pennell
- Bacopa eisenii (Kellogg) Pennell
- Bacopa elongata (Benth.) Pennell
- Bacopa floribunda (R.Br.) Wettst.
- Bacopa gracilis (Benth.) Loefgr. & Edwall
- Bacopa gratioloides (Cham.) Chodat
- Bacopa hamiltoniana (Benth.) Wettst.
- Bacopa humifusa (Griseb.) B.L.Rob.
- Bacopa imbricata (Benth.) Pennell
- Bacopa innominata (M.Gómez) Alain
- Bacopa lacertosa Standl.
- Bacopa lanigera (Cham. & Schltdl.) Wettst.
- Bacopa laxiflora (Benth.) Edwall
- Bacopa lecomtei Bonati
- Bacopa lisowskiana Mielcarek
- Bacopa longipes (Pennell) Standl.
- Bacopa madagascariensis (Benth.) Pennell
- Bacopa minuta Borhidi & O.Muñiz
- Bacopa monnieri (L.) Wettst. – bakopa drobnolistna, b. Monniera
- Bacopa monnierioides (Cham.) B.L.Rob.
- Bacopa monosticta (Schltl.) Pennell
- Bacopa montevidensis (Spreng.) Herter & Melch.
- Bacopa myriophylloides (Benth.) Wettst. – bakopa okółkowa
- Bacopa nigrescens (Benth.) Wettst.
- Bacopa occultans (Hiern) Hutch. & Dalziel
- Bacopa oxycalyx Alain
- Bacopa paraguariensis (S.Moore) Hassl.
- Bacopa parvula (S.Moore) Pennell
- Bacopa pedersenii Rossow
- Bacopa pennellii G.M.Barroso & Ichaso
- Bacopa punctata Engl.
- Bacopa repens (Sw.) Wettst.
- Bacopa reptans (Benth.) Edwall
- Bacopa rotundifolia (Michx.) Wettst.
- Bacopa salzmannii (Benth.) Edwall
- Bacopa scabra (Benth.) Descole & Borsini
- Bacopa semiserrata (Mart.) B.L.Rob.
- Bacopa serpyllifolia (Benth.) Pennell
- Bacopa sessiliflora (Benth.) Edwall
- Bacopa stellarioides (Cham.) Loefgr. & Edwall
- Bacopa stemodioides (Pennell) Pennell
- Bacopa stricta (Schrad.) Wettst. ex Edwall
- Bacopa tweediei (Benth.) Parodi
- Bacopa valeroi Standl. & L.O.Williams
- Bacopa versicolor Herter & Melch.
- Bacopa verticillata (Pennell & Gleason) Pennell
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-12-20] (ang.).
- ↑ a b Bacopa. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-12-20].
- ↑ a b Bacopa. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-12-20].
- ↑ a b c d e f g h Bacopa Aublet. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-12-20].
- ↑ David J. Mabberley , Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 93, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ Darek Firlej: Rośliny w akwarium. Warszawa: Magazyn Akwarium, 2007, s. 28. ISBN 978-83-60984-00-0.
- ↑ Mirosław Gromek: Rośliny wodne i akwarystyczne. Warszawa: Mako Sp. z o.o., 1995, s. 53-54.
- ↑ a b c d e f g h i j Christopher D.K. Cook, Bernardo J. Gut, E. Martyn Rix, Jakob Schneller, Marta Seitz: Water plants of the World. The Hague: Dr. W. Junk b.v. Publishers, 1974, s. 514. ISBN 90-6193-024-3.
- ↑ Christel Kasselmann: Rośliny akwariowe. Warszawa: Klub dla Ciebie, 2007, s. 20. ISBN 978-83-7404-788-3.
- ↑ Taxon: Bacopa spp.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-12-20].