Apostrof

’

Apostrof (gr. ἀπόστροφος apóstrophos)^[1]^[2] – znak pisarski w kształcie przecinka, umieszczany we frakcji górnej: ’ . W ortografii polskiej służy do oznaczenia, że litera (najczęściej samogłoska) występująca przed nim jest niewymawiana. Np. w przypadku nazwiska Morse [mɔːs] ostatnia litera e nie jest wymawiana; w celu jego odmiany należy użyć apostrofu: alfabet Morse’a. Służy też często jako oznaczenie zwarcia krtaniowego w transkrypcji różnych języków (np. arabskiego). Ponadto jest stosowany jako znak zamykający cudzysłów definicyjny lub zagnieżdżony.

W normatywnej ortografii języka polskiego apostrofu nie używa się przy odmianie skrótowców – przykładowo, pisownia DJ’a jest niezgodna z normą pisowni; w poprawnym zapisie używa się łącznika: DJ-a.

Znaki apostrofu poprawne typograficznie

’

'

Poprawny z punktu widzenia typografii apostrof to ’ (Unikod: U+2019). We współczesnych krojach pisma jego kształt jest generalnie identyczny ze znakiem przecinka, natomiast w niektórych krojach historycznych może być lekko ściśnięty w pionie. Za pomocą klawiatury można wpisać poprawny typograficznie apostrof pod Windows przez kombinację klawiszy Alt+0146, pod systemem operacyjnym Mac OS X przy polskim układzie klawiatury Alt+[. Niektóre aplikacje pozwalają na wpisanie apostrofu, wprowadzając cyfry dziesiętne Unikodu np. Alt+8217, inne – z użyciem kodu szesnastkowego przez wpisanie 2019, a następnie naciśnięcie jednocześnie Alt+X, gdy kursor wciąż stoi bezpośrednio za wpisaną liczbą.

Znak zastępczy ' to prosta, pionowa kreseczka we frakcji górnej, kodowana jako U+0027. Znak ten jest bezpośrednio dostępny z klawiatury zgodnej z PC – klawisz wspólny z cudzysłowem prostym " .

Znak	Unicode	Kod HTML	Nazwa unikodowa	Nazwa polska
’	U+2019	`’` lub `’` lub `’`	RIGHT SINGLE QUOTATION MARK	Poprawny typograficznie apostrof i typograficzny zamykający cudzysłów brytyjski
'	U+0027	`'` lub `'` lub `'`	APOSTROPHE	Zastępczy znak apostrofu i pojedynczego cudzysłowu

Znaki zastępcze apostrofu niepoprawne typograficznie

´

`

‘

′

Akcent silny, ostry, akut: ´ (U+00B4) jest często używanym znakiem zastępczym, ponieważ w wielu krojach czcionek znaki te są bardzo zbliżone.

Również inne znaki z racji podobieństwa stwarzają niebezpieczeństwo pomyłki:

akcent słaby, ciężki, grawis: ` (U+0060);
typograficzny pojedynczy cudzysłów otwierający stosowany np. w typografii brytyjskiej: ‘ (U+2018);
innym podobnym znakiem używanym w matematyce jest prim: ′ (U+2032).

Zestawienie znaków podobnych do apostrofu

Znak	Unicode	Kod HTML	Nazwa unikodowa	Nazwa polska
´	U+00B4	`´` lub `´` lub `´`	ACUTE ACCENT	Akcent silny (kreska nad literą), inaczej akcent ostry
`	U+0060	``` lub ```	GRAVE ACCENT	Akcent słaby (grawis)
‘	U+2018	`‘` lub `‘` lub `‘`	LEFT SINGLE QUOTATION MARK	Typograficzny otwierający cudzysłów brytyjski, otwierający cudzysłów definicyjny
′	U+2032	`′` lub `′` lub `′`	PRIME	Prim, klin, znak stopy, znak minuty
΄	U+0384	`΄` lub `΄`	GREEK TONOS	Grecki tonos

Przypisy

↑ Władysław Kopaliński: apostrof; apostrofa. [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. [dostęp 2018-07-16].
↑ Henry George Liddell, Robert Scott: ἀπόστροφος. [w:] A Greek-English Lexicon [on-line]. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Użycie apostrofu według zasad polskiej pisowni

Klawiatura komputerowa zgodna z PC p • d • e (Windows, układ QWERTY)
Esc	F1	F2	F3	F4	F5	F6	F7	F8	F9	F10	F11	F12	PrtSc/ SysRq	ScrLk	Pause/ Break

													Ins	Home	PgUp	Num	/	*	-
													Del	End	PgDn	7	8	9	+
																4	5	6	+
														↑		1	2	3	Ent
													←	↓	→	0		.	Ent

[1] Władysław Kopaliński: apostrof; apostrofa. [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. [dostęp 2018-07-16].

[2] Henry George Liddell, Robert Scott: ἀπόστροφος. [w:] A Greek-English Lexicon [on-line]. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).

[1]

[2]