Aleksandra Fiodorowna (1798–1860)

Ten artykuł od 2022-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Aleksandra Fiodorowna

Caryca Rosji
Okres	od 1 grudnia 1825 do 2 marca 1855
Jako żona	Mikołaja I Romanowa
Poprzedniczka	Elżbieta Aleksiejewna
Następczyni	Maria Aleksandrowna
Królowa Polski
Okres	od 1 grudnia 1825 do 2 marca 1855
Jako żona	Mikołaj I Romanow
Poprzedniczka	Elżbieta Aleksiejewna
Następczyni	Maria Aleksandrowna
Dane biograficzne
Dynastia	Hohenzollernowie
Data i miejsce urodzenia	13 lipca 1798 Pałac Charlottenburg
Data i miejsce śmierci	1 listopada 1860 Carskie Sioło
Ojciec	Fryderyk Wilhelm III Pruski
Matka	Luiza Pruska
Mąż	Mikołaj I Romanow
Dzieci	Aleksander II Konstanty Mikołaj (starszy) Michał Olga Maria Aleksandra
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Aleksandra Fiodorowna, urodzona jako Fryderyka Luisa Charlotta Wilhelmina Hohenzollern, znana też jako Charlotta Pruska (ur. 13 lipca 1798 w podberlińskim pałacu Charlottenburg, zm. 20 października^?/1 listopada 1860 w Carskim Siole) – księżniczka pruska, od 1825 cesarzowa Rosji jako żona cara Mikołaja I.

Była córką Fryderyka Wilhelma III, króla Prus i Luizy z dynastii meklemburskiej. Dzieciństwo i młode lata spędziła w rodzinnych stronach. W wieku 19 lat poznała młodszego brata cara Aleksandra I, Mikołaja Pawłowicza późniejszego następcę tronu, a od 1825 r. cara Rosji Mikołaja I Romanowa, który w czasie odbywania podróży po Europie odwiedził dwór króla Fryderyka Wilhelma. Podczas tej wizyty ustalono szczegóły małżeństwa Mikołaja i księżnej Charlotty.

Do Rosji przyjechała w czerwcu 1817 roku, a ceremonie ślubne rozpoczęły się 1 lipca 1817, w Petersburgu i trwały 13 dni. Charlotta, aby poślubić Mikołaja przyjęła prawosławie, a na chrzcie nadano jej imię Aleksandra Fiodorowna. Początkowo Aleksandra miała problemy w zaadaptowaniu się na rosyjskim dworze, jej zmiana religii była wymuszona. Była w dobrych stosunkach ze swoją teściową, Marią Fiodorowną, jednak jej stosunki z cesarzową Elżbietą, żoną Aleksandra I, nie były już tak dobre.

Było to jedno z nielicznych małżeństw w historii aliansów polityczno-dynastycznych, w którym rzeczywiście panowała miłość i wzajemne poszanowanie. Z tego związku urodziło się dziesięcioro dzieci:

• Aleksander II, kolejny car Rosji,
• Konstanty Mikołajewicz Romanow, wielki książę Rosji,
• Mikołaj Mikołajewicz Romanow, generał feldmarszałek,
• wielka księżna Olga Nikołajewna Romanowa, królowa Wirtembergii,
• wielka księżna Maria Nikołajewna Romanowa, księżna Leuchtenbergu,
• wielka księżna Aleksandra Nikołajewna Romanowa, księżna Hesji.

W 1820 roku po urodzeniu martwego dziecka, była to jej trzecia ciąża w ciągu trzech lat, Aleksandra popadła w depresję. Jesienią tego samego roku Mikołaj zabrał ją do Berlina, aby mogła spotkać się ze swoją rodziną, gdzie pozostali do lata 1821 roku. Do ojczyzny Charlotty przyjechali ponownie w 1824 roku, do Petersburga powrócili dopiero w marcu 1825 roku, na rozkaz Aleksandra I.

Pierwsze lata w Rosji Aleksandra spędziła na nauce języka rosyjskiego i obyczajowości tego kraju pod okiem poety Wasilija Żukowskiego. Carska rodzina mówiła po niemiecku i pisała swoje listy po francusku, w konsekwencji tego Aleksandra nigdy nie nauczyła się dobrze rosyjskiego.

Przez osiem lat, podczas panowania Aleksandra I, Charlotta i jej mąż, żyli spokojnie, nigdy nie rozważając możliwości przejęcia przez nich tronu. Car Aleksander nie miał dzieci, a jego następca wielki książę Konstanty, zrzekł się prawa do tronu w 1822 roku, więc mąż Aleksandry został nowym carewiczem. W 1825 roku Aleksandra otrzymała od swojego szwagra pałac w Peterhofie, gdzie ona i jej mąż żyli szczęśliwie od początku jej pobytu w Rosji.

Aleksandra wstąpiła wraz z mężem na tron w grudniu 1825 roku. Mimo upływających lat Mikołaj nie przestał kochać swojej żony. Podczas pożaru Pałacu Zimowego w 1837 roku, car miał ponoć powiedzieć: Niech wszystko inne spłonie, tylko uratujcie listy od mojej żony, które pisała do mnie podczas naszego narzeczeństwa. Dopiero po upływie 25 lat małżeństwa car wdał się w romans z inną kobietą. Kochanką została Barbara Nelidowa, dama dworu cesarzowej. Carowa nie mogła już współżyć z carem; lekarze uważali, że jest zbyt słabego zdrowia i grozi jej atak serca. W 1845 roku Mikołaj I płakał, gdy lekarze oznajmili mu, że jego żona powinna wyjechać do Palermo, aby podleczyć swoje zdrowie, miał mówić: Zostawcie mi moją żonę. Cesarzowa Aleksandra była zawsze słabego zdrowia i wyglądała znacznie starzej niż na swoje czterdzieści lat; przez dłuższy czas cierpiała na konwulsje.

Po śmierci męża Aleksandra spłacała dług za Pałac Aleksandra w Carskim Siole i pozostawała w dobrych stosunkach z byłą kochanką męża, która została jej osobistą lektorką. Charlotta zmarła w Carskim Siole, w Petersburgu, 1 listopada 1860 roku. Do historii przeszła jako Aleksandra Fiodorowna.

W 1829 odznaczona Orderem Orła Białego^[1].

• 2 Pułk Strzelców Konnych Królestwa Kongresowego
• 5 Aleksandryjski Pułk Huzarów
• Koronacja cara Mikołaja I na króla Polski