Antoni Michał Potocki

Antoni Michał Potocki
	; Pilawa
Rodzina	Potoccy herbu Pilawa
Data śmierci	11 kwietnia 1766
Ojciec	Aleksander Jan Potocki
Matka	Teresa Tarło
Żona	Ludwika Maria Sapieha
Dzieci	z Ludwiką Marią Sapiehą:; Jan Prosper Potocki
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Antoni Michał Potocki (ur. w styczniu 1702, zm. 11 kwietnia 1766 roku) – generał-lejtnant wojsk koronnych w 1754 roku^[1], wojewoda bełski w latach 1732–1763, podstoli wielki litewski, starosta rabsztyński w 1727 roku^[2], marszałek sądów kapturowych i sędzia kapturowy powiatu warszawskiego w 1733 roku^[3].

Życiorys

Syn Aleksandra Jana i Teresy Tarło, brat Józefa kasztelana lwowskiego, wnuk Pawła. W 1730 roku poślubił Ludwikę Marię Sapieżankę, córkę Aleksandra Pawła Sapiehy.

Został podstolim litewskim w 1728 roku, później był wojewodą bełskim w latach (1732–1763) oraz marszałkiem królowej (1747–1754). Od 1754 roku pełnił funkcję generała-lejtnanta wielkiego koronnego. Był też starostą: Grabowa i Krzemieńca^{[potrzebny przypis]}.

Był posłem na sejm 1729 roku z ziemi sochaczewskiej^[4]. Poseł na sejm 1730 roku z powiatu orszańskiego^[5].

Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 27 kwietnia 1733 roku na sejmie konwokacyjnym^[6]. W 1733 roku podpisał elekcję Stanisława Leszczyńskiego^[7]. Za Augusta III działacz stronnictwa "republikantów", stronnik Francji i Prus, brał udział w głównych konspiracjach przeciw dworowi saskiemu. Niezmiernie czynny i ruchliwy, dyplomata obeznany dokładnie ze sprawami europejskimi, należał do najbardziej światłych umysłów swojej epoki. W 1744 wydał pismo Do Panów obojga stanów, w którym nakreślił śmiały program reform, obejmujący m.in. dopuszczenie mieszczan do udziału w sejmie i rządzie. Jednak z walorami tymi łączył nie mniejsze wady charakteru: wichrzyciel i intrygant, wysługiwał się notorycznie obcym dworom, obciążył swe sumienie zerwaniem kilku sejmów, zwłaszcza najważniejszego sejmu grodzieńskiego 1744, który posiadał najlepsze szansę przeprowadzenia reform skarbowo-wojskowych.

18 stycznia 1754 roku podpisał we Lwowie manifest przeciwko podziałowi Ordynacji Ostrogskiej^[8].

Został odznaczony Orderem Orła Białego w 1745 roku. W sierpniu 1730 odznaczony rosyjskimi Orderami św. Andrzeja Apostoła Pierwszego Powołania^[9] oraz św. Aleksandra Newskiego^[10].

Zobacz też

Potoccy herbu Pilawa

Przypisy

↑ Tomasz Ciesielski: Generałowie wojska koronnego w latach 1717-1763. W: Organizacja armii w nowożytnej Europie: struktura – urzędy – prawo – finanse. Zabrze, 2011, s. 464.
↑ w tym roku wraz z N. uzyskał dożywocie na starostwo rabsztyńskie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795. Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 90.
↑ Kuryer Polski. 1733, nr 169, s. 343.
↑ Teka Gabriela Junoszy Podoskiego, t. III, Poznań 1856, s. 300.
↑ Teka Gabryela Junoszy Podoskiego, t. IV, Poznań 1856, s. 16.
↑ Konfederacya generalna omnium ordinum Regni et Magni Ducatus Lithuaniae na konwokacyi generalney Warszawskiej uchwalona [...] 27 (słow. [...] kwietnia [...] 1733, s. 32.
↑ Jerzy Dunin-Borkowski i Mieczysław Dunin-Wąsowicz, Elektorowie królów Władysława IV., Michała Korybuta, Stanisława Leszczyńskiego i spis stronników Augusta III. Lwów 1910, s. 175.
↑ Złota Księga Szlachty Polskiej, rocznik V, Poznań 1883, s. 309.
↑ Николай Николаевич Бантыш-Каменский, (Дружинин П.А.): Списки кавалерам российских императорских орденов: Св. Андрея первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с их учреждения до установления в 1797 г. орденского капитула. Moskwa 2005, s. 73. (ros.)
↑ Н.Н. Бантыш-Каменский: Списки кавалерам российских императорских орденов Св. Андрея Первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с учреждения до установления в 1797 году орденского капитула. 2005, s. 123. (ros.)

Bibliografia

Barbara Grosfeld: Potocki Antoni Michał h. Pilawa (1702—1766). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXVII/4, zeszyt 115. Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk — Łódź : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1983, s. 782–790.

Linki zewnętrzne

Genealogia polskich rodzin arystokratycznych.
Mowy Antoniego Michała Potockiego w bibliotece Polona

[1] Tomasz Ciesielski: Generałowie wojska koronnego w latach 1717-1763. W: Organizacja armii w nowożytnej Europie: struktura – urzędy – prawo – finanse. Zabrze, 2011, s. 464.

[2] w tym roku wraz z N. uzyskał dożywocie na starostwo rabsztyńskie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795. Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 90.

[3] Kuryer Polski. 1733, nr 169, s. 343.

[4] Teka Gabriela Junoszy Podoskiego, t. III, Poznań 1856, s. 300.

[5] Teka Gabryela Junoszy Podoskiego, t. IV, Poznań 1856, s. 16.

[6] Konfederacya generalna omnium ordinum Regni et Magni Ducatus Lithuaniae na konwokacyi generalney Warszawskiej uchwalona [...] 27 (słow. [...] kwietnia [...] 1733, s. 32.

[7] Jerzy Dunin-Borkowski i Mieczysław Dunin-Wąsowicz, Elektorowie królów Władysława IV., Michała Korybuta, Stanisława Leszczyńskiego i spis stronników Augusta III. Lwów 1910, s. 175.

[8] Złota Księga Szlachty Polskiej, rocznik V, Poznań 1883, s. 309.

[9] Николай Николаевич Бантыш-Каменский, (Дружинин П.А.): Списки кавалерам российских императорских орденов: Св. Андрея первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с их учреждения до установления в 1797 г. орденского капитула. Moskwa 2005, s. 73. (ros.)

[10] Н.Н. Бантыш-Каменский: Списки кавалерам российских императорских орденов Св. Андрея Первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с учреждения до установления в 1797 году орденского капитула. 2005, s. 123. (ros.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]