Chiropraktyka

Ten artykuł opisuje teorie, metody lub czynności niezgodne ze współczesną wiedzą medyczną.

Chiropraktyka – dziedzina medycyny niekonwencjonalnej oparta na diagnozie, leczeniu oraz zapobieganiu mechanicznym zaburzeniom i dysfunkcjom narządu ruchu. W szczególności skupiona na manipulacji kręgosłupa^[1], gdyż według pierwotnych hipotez chiropraktycznych schorzenia układu ruchu mogą wpływać na ogólne zdrowie organizmu poprzez system nerwowy^[2].

Chiropraktyka została stworzona pod koniec XIX w. w Stanach Zjednoczonych przez Daniela Davida Palmera^[3], który utrzymywał, że wiedzę o niej otrzymał z zaświatów od nieżyjącego od 50 lat lekarza^[4].

Współcześnie, chiropraktycy w swojej pracy stosują szeroką gamę technik, jak mobilizacje lub manipulacje stawów i tkanek miękkich a także fizyko- i kinezyterapię oraz poradnictwo profilaktyczne^[5][6]. Większość ludzi szukających pomocy u chiropraktyków cierpi na bóle pleców^[7], a koszty terapii chiropraktycznej i komplementarnej są często niższe w porównaniu z medycyną konwencjonalną^[8][9][10].

Efektywność terapii manualnej kręgosłupa (ang. spinal manipulative therapy) przewlekłego lub ostrego bólu odcinka lędźwiowego kręgosłupa jest sprawdzana w badaniach naukowych, choć jakość dowodów oceniania jest na niską lub średnią, brakuje porównań do placebo, a wykazywany efekt kliniczny jest zazwyczaj niewielki. Niemniej, meta-analizy badań wskazują na porównywalną efektywność w zakresie łagodzenia bólu i poprawy stanu funkcjonalnego do innych, standardowo stosowanych interwencji^{[11][12][13][14][15][16]}. Za obserwowany efekt leczniczy może odpowiadać zmniejszenie wewnętrznych naprężeń mechanicznych, zmniejszenie wrażliwości na ból^[15][17][18], choć niewykluczone, że działanie efektu placebo lub naturalna remisja^[13].

Bardzo mała ilość dowodów nie pozwala określić czy metoda jest skuteczna w wypadku bólu karku^[19] lub innych dolegliwości, jak ból głowy, kolka niemowlęca, astma oskrzelowa, alergia czy bolesne miesiączkowanie^[20].

Leczenie chiropraktyczne jest ogólnie bezpieczne, jeśli zabiegi wykonane są umiejętnie i dokładnie. Manipulacja kręgosłupa jest relatywnie bezpieczna, jednak jak w przypadku innych terapii, istnieją przeciwwskazania i mogą wystąpić skutki uboczne^[21][22], rozwarstwienie tętnicy kręgowej, zawał pnia mózgu lub złamanie karku skutkujące paraliżem czterokończynowym i zgonem^[23][24].

Opublikowana literatura medyczna zawiera raporty dotyczące 26 zgonów w wyniku zabiegów chiropraktycznych w latach 1934-2003, prawdopodobnie jednak istnieją również przypadki, które nie zostały opisane. Krytyczne głosy wobec metaanalizy badań opisujących zgony w wyniku chiropraktyki sugerują, że w analizowanych ramach czasowych w Stanach Zjednoczonych pacjenci mieli łącznie 7,5 miliarda wizyt chiropraktycznych i 26 zgonów przy tej liczbie wizyt nie jest ilością znaczącą^[25].

Kryteria edukacyjne i struktura programów chiropraktyczych oferowanych w szkołach na świecie regulowane są przez wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2005 roku^[26]. Organizacja The European Council On Chiropractic Education zajmuje się akredytacją placówek edukujących chiropraktyków w Europie. Placówki te znajdują się w Danii, Francji, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii^[27]. Akredytowani chiropraktycy praktykujący w krajach Unii Europejskiej zrzeszeni są w European Chiropractor’s Union (ECU), założonej w 1932 roku w Londynie. Obecnie członkami ECU jest 20 krajów^[28].