Chilandar

Chilandar

Χιλανδαρίου

Klasztor Chilandar
Państwo	Grecja
Miejscowość	Athos
Kościół	Patriarchat Konstantynopolitański
Rodzaj klasztoru	męski
Eparchia	Athos
Liczba mnichów (2010)	22
Obiekty sakralne
Katholikon	Cerkiew Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni
Założyciel klasztoru	Stefan Nemania
Fundator	Stefan Nemania
Materiał budowlany	cegła, kamień
Data budowy	XII w. (obecnie istniejący)
Położenie na mapie Św. Góry Athos Chilandar
Położenie na mapie Grecji Chilandar
40°20′26″N 24°07′15″E/40,340430 24,120910
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Chilandar^[1] (serbski: Хиландар; grecki: Χιλανδαρίου) – klasztor położony w północno-zachodniej części półwyspu Athos^[2]. Zajmuje czwarte miejsce w atoskiej hierarchii^[2].

Pochodzenie nazwy klasztoru nie jest jasne. Słowo Chilandar może pochodzić od chelandion – rodzaju statku bizantyjskiego; istnieje również teza, iż nazwa ta nawiązuje do imienia założyciela pierwszej wspólnoty mniszej na tym miejscu^[2].

Monaster w dzisiejszym kształcie został założony w XII w. przez wielkiego żupana Raszki Stefana Nemanię (który abdykował, wstąpił do monasteru i przyjął imię Symeon) oraz jego syna Rastka, znanego jako mnich Sawa. Chilandar był początkowo monasterem filialnym klasztoru Watopedi, następnie uzyskał niezależność i zyskał zwierzchność nad mniejszymi wspólnotami: Zygou, św. Bazylego, Komitissas, Kalyka, Paparnikion, Omologetou oraz Strovilaias^[2].

Od początku posiadał wyraźnie serbski charakter; w 1198 cesarz bizantyjski Aleksy III potwierdził jego przynależność do Serbów^[2]. Klasztor otrzymywał liczne dary od kolejnych władców średniowiecznej Serbii. Jego silny związek z narodem serbskim utrzymał się do XVII-XVIII w., gdy liczba przybywających na Athos Serbów spadła, następnie zaś w 1722 Chilandar został zniszczony przez pożar. Monaster przetrwał dzięki działalności mnichów bułgarskich^[2]. W 1844 odnaleziono w klasztorze Karty chilandarskie. Kolejny pożar zniszczył zabudowania klasztoru w 1891^[2].

Główna cerkiew monasterska nosi wezwanie Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni i została wzniesiona w XIV stuleciu; dekoracja wnętrza (freski) datuje się z wieku XIX^[2].

Dopiero w latach 80. XX wieku przeprowadzono elektryfikację klasztoru. W roku 2004 w wyniku pożaru klasztor został poważnie uszkodzony^[3].

W roku 2010 w klasztorze przebywało 22 mnichów^[2].

Biblioteka klasztoru przechowuje 181 greckich i 809 słowiańskich rękopisów, ponadto co najmniej 20 000 drukowanych ksiąg, spośród których tylko 3000 jest w języku greckim. Kolekcja średniowiecznych rękopisów słowiańskich jest największą na świecie^[2].

• Oficjalna strona klasztoru (serb.)
• Fotografie z Chilandar (serb.)