CANT Z.501

CANT Z.501

Dane podstawowe
Państwo	Włochy
Producent	Cantieri Riuniti dell’Adriatico(inne języki) (C.R.D.A.), Monfalcone
Typ	Rozpoznawczo-bombowa łódź latająca dalekiego zasięgu
Konstrukcja	górnopłat, łódź latająca o konstrukcji drewnianej
Załoga	4–5 (pilot, nawigator, 2–3 strzelców pokładowych)
Historia
Data oblotu	7 marca 1934
Lata produkcji	1935 – 1943
Dane techniczne
Napęd	1 silnik gwiazdowy Isotta Fraschini Asso XI
Moc	900 KM (662 kW)
Wymiary
Rozpiętość	22,50 m
Długość	14,30 m
Wysokość	4,40 m
Powierzchnia nośna	62,00 m²
Masa
Własna	3 850 kg
Startowa	7 050 kg
Osiągi
Prędkość maks.	275 km/h
Prędkość przelotowa	240 km/h
Pułap	7 000 m
Zasięg	2400 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
3 karabiny maszynowe Breda-SAFAT kal. 7,7 mm 4 bomby lotnicze o masie 160 kg każda
Użytkownicy
Włochy, Hiszpania, Rumunia
Multimedia w Wikimedia Commons

CANT Z.501 Gabbiano (pol. mewa) – włoska łódź latająca zaprojektowana i zbudowana w wydziale lotniczym stoczni Cantieri Riuniti dell’Adriatico(inne języki) (C.R.D.A.) w Monfalcone koło Triestu, używana podczas II wojny światowej.

Pierwsza konstrukcja inżyniera Filippo Zappaty w C.R.D.A.(inne języki), zrealizowana na zamówienie włoskiego Ministerstwa Lotnictwa na rozpoznawczo-bombową łódź latającą dalekiego zasięgu. Prototyp oblatany 7 marca 1934 roku przez znanego oblatywacza i pilota wyczynowego Mario Stoppaniego.

Ten sam pilot wykonał później kilka rekordowych przelotów na Z.501: 18 października 1934 roku przeleciał z Triestu do Massawy w Erytrei, pokonując trasę 4133 km w ciągu 26 godzin i 35 minut, a w lipcu 1935 roku dokonał przelotu z Monfalcone do Berbery w Somalii na dystansie 4966 km.

Produkcja Z.501 na potrzeby Regia Aeronautica rozpoczęła się w 1935 roku. W chwili przystąpienia Włoch do II wojny światowej 10 czerwca 1940 roku w służbie znajdowały się 202 egzemplarze samolotu, pełniące służbę patrolową i ratowniczą. Do września 1943 roku zbudowano łącznie 454 maszyny^[1], z których kilkadziesiąt pozostałych w służbie po kapitulacji Włoch 8 września było używane zarówno w lotnictwie Włoskiej Republiki Socjalnej jak i w Aviazione Cobelligerante Italiana.

W 1937 roku kilka samolotów tego typu wspierało działania lotnictwa frankistowskiego w hiszpańskiej wojnie domowej, startując z bazy na Majorce. Zostały one następnie przekazane lotnictwu hiszpańskiemu.

W latach 1938–1939 kilka samolotów zakupiła również Rumunia do swoich eskadr rozpoznawczych na Morzu Czarnym.

Łódź latająca, górnopłat konstrukcji drewnianej, kadłub pokryty od dołu sklejką, od góry płótnem, płat również drewniany, kryty płótnem. Napęd samolotu stanowił jeden silnik gwiazdowy Isotta Fraschini ASSO XI o mocy 900 KM. Załoga 4-5 osób: pilot, nawigator i dwaj lub trzej strzelcy pokładowi. Samolot był uzbrojony w trzy ruchome karabiny maszynowe Breda-SAFAT kal. 7,7 mm w stanowiskach strzeleckich: na górze gondoli silnikowej, na grzbiecie tyłu kadłuba oraz na dziobie. Pod skrzydłami znajdowały się zaczepy dla czterech bomb lotniczych o masie po 160 kg.

• WiesławW. Bączkowski WiesławW., Włoskie samoloty wojskowe 1936 - 1945, Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999, ISBN 83-86776-49-8, ISBN 83-86776-00-5, OCLC 751529809 . Brak numerów stron w książce
• (en) David Mondey The Hamlyn Concise Guide to Axis Aircraft of World War II, Chancellor Press, 2004, ISBN 1-85152-966-7