Żołny

Żołny
	Meropidae
	Rafinesque, 1815
	; Przedstawiciele rodziny – żołny zwyczajne (Merops apiaster)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	kraskowe
Nadrodzina	Meropoidea
Rodzina	żołny
	Typ nomenklatoryczny
	Merops Linnaeus, 1758
Rodzaje
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Żołny^[3] (Meropidae) – rodzina ptaków z rzędu kraskowych (Coraciiformes). Charakteryzują się bardzo kolorowym ubarwieniem, smukłym ciałem i wydłużonymi środkowymi sterówkami. Wszystkie mają zakrzywiony do dołu dziób i ostro zakończone skrzydła. Większość gatunków występuje w Afryce i Azji, a pozostałe w południowej i wschodniej Europie, na Madagaskarze, Nowej Gwinei, Nowej Brytanii i w Australii^[4]^[5]^[6].

Zachowanie

Odżywiają się latającymi owadami, w szczególności osami i pszczołami. Zwykle wyczekują na wystającej gałęzi i po zauważeniu zdobyczy, podlatują i chwytają ją w locie. W 20 niezależnych badaniach nad 16 gatunkami żołn wykazano, że błonkoskrzydłe stanowią od 20 do 96% wszystkich zjadanych owadów, z tego pszczoły miodne stanowią jedną trzecią (Fry C.H., 1992). Po schwytaniu zdobyczy żołny usuwają przed zjedzeniem żądło i jad. Jeżeli owad, np. pszczoła usiądzie, nawet w bezpośrednim pobliżu żołny, ptak nie będzie próbował upolować owada. Żołny są przystosowane, aby chwytać owady wyłącznie w locie.

Żołny są towarzyskimi ptakami, gniazdują kolonijnie. Tak jak pozostałe kraskowe, wykopują tunele w piaszczystej ziemi, w których składają 2–9 (w zależności od gatunku) białych jaj. Większość gatunków jest monogamiczna, potomstwem opiekują się oboje rodzice.

Systematyka

Rodzajem typowym jest Merops. Do rodziny należą następujące rodzaje^[3]:

Nyctyornis Jardine & Selby, 1830
Merops Linnaeus, 1758

Przypisy

↑ Meropidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ C.S. Rafinesque, 1815. Analyse de la nature, ou tableau de l'univers et des corps organisés. Palerme. L'Imprimerie de Jean Barravecchia., s. 224.
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Meropidae Rafinesque, 1815 – żołny - Bee-eaters (wersja: 2019-10-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-11].
↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Bee-eaters (Meropidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.meropi1.01. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
↑ Bee-eaters (Meropidae). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2016-03-16]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-12-10]. (ang.).

Bibliografia

(ang.) Kingfishers, Bee-eaters and Rollers - A Handbook by C. Hilary Fry and Kathie Fry, illustrated by Alan Harris (1992) ISBN 0-7136-8028-8

[itis-1] Meropidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Rafinesque-2] C.S. Rafinesque, 1815. Analyse de la nature, ou tableau de l'univers et des corps organisés. Palerme. L'Imprimerie de Jean Barravecchia., s. 224.

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Meropidae Rafinesque, 1815 – żołny - Bee-eaters (wersja: 2019-10-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-11].

[Winkler&inni-4] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Bee-eaters (Meropidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.meropi1.01. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).

[ibc-5] Bee-eaters (Meropidae). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2016-03-16]. (ang.).

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-12-10]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]