Aneks:Język polski - koniugacja VIa
Spis treści aneksu | Język polski | Indeks:Hasła w języku polskim
Według koniugacji VIa odmieniają się czasowniki, które w bezokoliczniku kończą się na "~ić". Odmiany "VIa" i "VIb" różnią się tym, że w odmianie VIb ostatnia spółgłoska tematu nie jest zmiękczona ("~yć").
Jeżeli ostatnią głoską tematu jest "l" (L), to w czasie teraźniejszym (dla dokonanych: przyszłym) w 1 osobie liczby pojedynczej i 3 osobie liczby mnogiej występuje twarde "l" (np. "woleć" → "wolę", "wolą", ale "wolisz", "wolimy" itd.). To samo zjawisko występuje także we wszystkich imiesłowach oraz rzeczowniku odczasownikowym ("woląc").
W trybie rozkazującym występuje zmiana "o" na "ó" w temacie (o ile występuje). Pozostałe części tematu nie zmieniają się.
| Forma | Liczba pojedyncza | Liczba mnoga | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. | 2 os. | 3 os. | 1 os. | 2 os. | 3 os. | |||||||||
| Bezokolicznik | ~ić robić | |||||||||||||
| Czas teraźniejszy (ndok.) lub przyszły prosty* (dok.) | ~ę robię |
~isz robisz |
~i robi |
~imy robimy |
~icie robicie |
~ą robią | ||||||||
| Czas przeszły | m | ~iłem robiłem |
~iłeś robiłeś |
~ił robił |
~iliśmy robiliśmy |
~iliście robiliście |
~ili robili | |||||||
| ż | ~iłam robiłam |
~iłaś robiłaś |
~iła robiła |
~iłyśmy robiłyśmy |
~iłyście robiłyście |
~iły robiły | ||||||||
| n | - | - | ~iło robiło | |||||||||||
| Forma bezosobowa czasu przeszłego | ~ono robiono | |||||||||||||
| Tryb rozkazujący | - | ~ rób |
- | ~my róbmy |
~cie róbcie |
- | ||||||||
| Tryb przypuszczający | m | ~iłbym robiłbym |
~iłbyś robiłbyś |
~iłby robiłby |
~ilibyśmy robilibyśmy |
~ilibyście robilibyście |
~iliby robiliby | |||||||
| ż | ~iłabym robiłabym |
~iłabyś robiłabyś |
~iłaby robiłaby |
~iłybyśmy robiłybyśmy |
~iłybyście robiłybyście |
~iłyby robiłyby | ||||||||
| n | - | - | ~iłoby robiłoby | |||||||||||
| Imiesłów przymiotnikowy czynny** | m | ~ący robiący | ||||||||||||
| ż | ~ąca robiąca |
~ące robiące | ||||||||||||
| n | - | - | ~ące robiące | |||||||||||
| Imiesłów przymiotnikowy bierny (ndok.) lub imiesłów przymiotnikowy przeszły (dok.)** | m | ~ony robiony |
~eni robieni | |||||||||||
| ż | ~ona robiona |
~one robione | ||||||||||||
| n | - | - | ~one robione | |||||||||||
| Imiesłów przysłówkowy współczesny | ~ąc robiąc | |||||||||||||
| Imiesłów przysłówkowy uprzedni (dok.) | ~iwszy (zrobiwszy) | |||||||||||||
| Rzeczownik odczasownikowy | ~enie robienie | |||||||||||||
* Czasowniki niedokonane tworzą czas przyszły złożony przez użycie odpowiedniej formy czasownika być w czasie przyszłym i swojej odpowiedniej formy czasu przeszłego w 3. osobie („będę czytał”, „będę czytała”, „będziesz czytał” itd.) lub przez użycie odpowiedniej formy czasownika być w czasie przyszłym i bezokolicznika („będę czytać”, „będziesz czytać” itd.). Czasowniki dokonane nie tworzą czasu teraźniejszego.
** Imiesłowy ulegają deklinacji takiej samej, jak przymiotniki. Zobacz też: Aneks:Język polski - przymiotniki
Skróty: dk. – forma występuje dla czasowników dokonanych; ndk. – forma występuje dla czasowników niedokonanych; m – rodzaj męski; ż – rodzaj żeński; n – rodzaj nijaki.
Wyjaśnienie: w języku polskim, w liczbie mnogiej, występują dwa rodzaje: rodzaj męskoosobowy i niemęskoosobowy. Dla zachowania przejrzystości tabelki, formy czasowników tych osób zostały przypisane do rzędu rodzaju męskiego liczby pojedynczej (rodzaj męskoosobowy) oraz do rzędu rodzajów żeńskiego i nijakiego (rodzaj niemęskoosobowy).