TARIFNAME BIR GÖRÜNTÜNÜN KODUNUN ÇÖZÜLMESINE YÖNELIK CIHAZ Hareketli Resim Uzman Grubu (MPEG)-1, MPEG-2, MPEG-4 ve H.264/MPEG-4 Gelismis Video Kodlamasi (AVC) gibi görüntü sikistirma yöntemlerinde, bir görüntüyü kodlamak için bir resim makro bloklara bölünür. Sonrasinda ara öngörü veya iç öngörü ile ilgili makrobloklar kodlanir. Iç öngörüde, geçerli resme ait bir blok, bir referans resim kullanilarak degil, geçerli blogun uzamsal olarak bitisigindeki piksel degerleri kullanilarak kodlanir. Bitisikteki piksel degerleri kullanilarak özgün bir makro blok ile karsilastirmak suretiyle çok az bozulmanin oldugu bir iç öngörü modu seçilir. Ardindan, seçilen iç öngörü modu ve bitisikteki piksel degerleri kullanilarak geçerli blogun öngörü degerleri hesaplanir. Ayrica özgün geçerli bloga ait öngörü degerleri ile piksel degerleri arasindaki bir fark hesaplanir ve sonra bu fark dönüsüm kodlama, nicemleme ve entropi kodlama ile kodlanir. Iç öngörü modu da kodlanir. Iç öngörü modlari genellikle isiklilik bilesenleri ve renklilik bilesenleri için 4x4 iç öngörü modu, 8x8 iç öngörü modu ve 16x16 iç öngörü modu olmak üzere siniflandirilir. Önceki teknige göre 16x16 iç öngörü modunda; dikey mod, yatay mod, dogru akim (DC) modu ve düzlem modu olmak üzere dört mod mevcuttur. Önceki teknige göre 4x4 iç öngörü modunda; düsey mod, yatay mod, DC modu, asagi sola çapraz inod, asagi saga çapraz mod, sag dikey mod, sol dikey mod, üst yatay mod ve alt yatay mod olmak üzere dokuz mod mevcuttur. Her bir öngörü modu, ilgili modlarin kullanim sikligina göre indekslenmistir. Dikey mod, yani 0. mod hedef bir blokta iç öngörü gerçeklestirmek üzere en sik kullanim için en yüksek olasiligi gösterirken; üst yatay mod, yani 8. mod en seyrek kullanim için en yüksek olasiligi gösterir. öngörü modu olmak üzere toplamda 13 mod kullanilarak kodlanir. Bu modlar arasindan en uygun mod seçilerek geçerli blogun bir bit akisi elde edilir. Ancak geçerli blogun bitisiginde bazi piksel degerleri veya hiçbir piksel degeri bulunmuyorsa veyahut daha önceden kodlanmamissa, iç öngörü modlarinin bazilarinin veya tümünün uygulanmasi imkansizdir. Ayrica, bitisik referans pikselleri arasinda büyük bir fark oldugunda bir öngörü blogu ile özgün blok arasindaki fark da büyük olur. Dolayisiyla, öngörü blogunu olusturmak için kullanilan referans piksellerinin konumlarina dayali olarak üretilen öngörü blogu ile özgün blok arasindaki farki azaltmak için yeni bir teknik gerekmektedir. EP 2 557 797 A2 sayili Patent Dokümani, uyarlanir filtre kullanilarak iç öngörü yapilmasina yönelik bir yöntein ve cihazi açiklamaktadir. Iç öngörü gerçeklestirilmesine yönelik yöntem: bir geçerli blogun komsu blogunun bilgisine dayanarak bir referans piksel degeri için birinci filtrenin uygulanip uygulanmamasinin belirlenmesi; birinci filtrenin uygulanmasina karar verilmesi duruinunda referans piksel degeri için birinci filtrenin uygulanmasi; referans piksel degerine dayanarak geçerli blok üzerinde iç öngörü isleminin gerçeklestirilmesi; komsu blogun bilgisine dayali iç öngörü performansi araciligiyla öngörülen geçerli blogun her bir öngörü moduna göre bir öngörü degeri için bir ikinci filtrenin uygulanip uygulanmamasinin belirlenmesi; ve ikinci filtrenin uygulanmasina karar verilmesi durumunda geçerli blogun her bir öngörü moduna göre öngörü degeri için ikinci filtrenin uygulanmasi adimlarini içermektedir. 2010; GENEVA; (JOINT COLLABORATIVE TEAM ON VIDEO CODING OF ISO/IEC 0046), CfP sunumlarina konu olan testteki en iyi performans önergelerine yakin bir kodlama verimliliginin saglanmasi ve ayni zamanda kodlama verimliliginde önemli bir iyilestirme sagladigi gösterilen en düsük karmasiklik sunumlarina yakin olan bir karmasiklik noktasinin saglanmasini amaçlayan bir Test Modelini açiklamaktadir. Dolayisiyla mevcut bulusun bir amaci, bir görüntünün kodunun çözülmesine yönelik bir iyilestirilmis cihazin saglanmasidir. Bu amaca bagimsiz istemlerin konusu ile ulasilmaktadir. Tercih edilen yapilandirmalar, bagimli istemler araciligiyla tanimlanmaktadir. Mevcut bulusun örnekleri, özgün bloga yakin bir öngörü blogunun olusturulmasi veya yeniden olusturulmasi araciligiyla, yüksek sikistirma verimliligiyle bir kodlanmis görüntünün verimli bir sekilde yeniden olusturulmasina yönelik bir görüntünün kodunun çözülmesine Mevcut bulusun bir örnegi, bir görüntünün kodunun çözülmesine yönelik bir cihaz saglamakta, söz konusu cihaz: nicemlenmis artik katsayilari ve iç öngörü bilgisini eski durumuna getirmek için yapilandirilan bir entropi kod çözücü; iç öngörü bilgisine dayanarak iç öngörü modunu eski durumuna getirmek için yapilandirilan bir öngörü modu kod çözücü; niceinlenmis artik katsayilari ters olarak taramak suretiyle bir artik blogu eski durumuna getirmek için yapilandirilan bir artik sinyal kod çözücü; kullanilmayan referans piksellerine karsilik gelen referans piksellerini üretmek ve iç öngörü moduna göre referans piksellerini uyarlamali olarak süzmek için yapilandirilan referans piksel üretici; iç öngörü modu tarafindan belirlenen referans piksellerini kullanarak bir öngörü blogu üretmek için yapilandirilan bir Öngörü blogu üretici; ve öngörü blogu ve artik blogunu kullanarak bir yeniden olusturulmus görüntüyü üretmek için yapilandirilan bir görüntü yeniden Olusturucuyu içermektedir;burada referans piksel üretici, bir yatay mod ile yatay moda göre 45°"lik bir yöne sahip iç öngörü modu arasinda mevcut olan iç öngörü modlarina yönelik öngörü blogunun boyutuna göre referans piksellerini uyarlamali olarak süzmektedir;burada referans piksellerinin ikinci yönsel iç öngörü inoduna yönelik süzülmesi durumunda referans pikselleri, ayni zamanda ikinci yönsel iç öngörü moduna kiyasla yatay moda göre 45°,lik yöne sahip iç öngörü moduna daha yakin olan birinci yönsel iç öngörü moduna yönelik olarak da süzülmektedirgburada ikinci ve birinci yönsel iç öngörü modlari, yatay mod ile yatay moda göre 45°"lik yöne sahip iç öngörü modu arasinda mevcuttur; burada, dönüsüm biriminin boyutunun önceden belirlenmis boyuttan daha büyük oldugunun belirlenmesi durumunda, artik sinyal kod çözücü, alt blok biriminde nicemlenmis artik katsayilari ters olarak taramaktadir;burada önceden belirlenmis boyut, 4x4 veya 8x8 olmaktadir;burada birden fazla alt blok ve her bir alt blogun katsayilari, bir tarama desenine göre ters olarak taraninaktadir; burada birden fazla alt blogun ters olarak taranmasina ve her bir alt blogun katsayisinin ters olarak taranmasina yönelik tarama deseni, öngörü blogunun iç öngörü modu araciligiyla belirlenmektedir. Mevcut bulusa göre bir görüntünün kodunun çözülmesine yönelik bir cihaz, özgün bloga benzer bir öngörü blogu üretmek amaciyla referans pikselleri üretmekte ve referans piksellerini uyarlamali olarak süzmektedir. Ayni zamanda, öngörü blogunun üretilmesi için kullanilmayan referans pikselleri kullanilarak öngörü blogunun üretilmesi veya degistirilmesi araciligiyla, özgün bloga benzer öngörü blogu yeniden olusturulabilmekte ve görüntü sikistirma iyilestirilebilmektedir. Sekil 1, mevcut bulusa göre bir hareketli resim kodlama cihazinin bir blok semasidir. Sekil 2, mevcut bulusa göre bir iç öngörücünün bir blok semasidir. Sekil 3, mevcut bulusa göre yönsel iç öngörü modlarini gösteren bir kavramsal semadir. Sekil 4, mevcut bulusa göre bir öngörü modu kodlayicida gerçeklestirilen bir geçerli öngörü biriminin iç öngörü modunun kodlanma sürecini gösteren bir akis semasidir. Sekil 5, mevcut bulusa göre bir iç öngörü kod çözme cihazinin blok semasidir. Buradan itibaren mevcut bulusu daha iyi anlamak için çesitli örnekler ekli sekillere atifta bulunularak detayli bir sekilde açiklanacaktir. Fakat mevcut bulusun asagida açiklanan örneklerle sinirli olmadigina, çesitli sekillerde uygulanabilecegine dikkat edilmelidir. Dolayisiyla mevcut bulusa ait birçok çesitli modifikasyon ve varyasyon mümkün olup, mevcut bulusun, açiklanan konseptin kapsami dahilinde bu tarifnamede yapilan açiklama disinda bir baska sekilde uygulanabilecegi de belirtilmelidir. Görüntü kodlamada, her bir resim bir veya daha fazla dilimden olusur ve dilimlerin her biri çoklu kodlama birimlerinden olusur. Yüksek çözünürlük (HD) kalitesindeki veya daha yüksek kalitedeki bir görüntüde çok fazla pürüzsüz bölge oldugundan, görüntünün çesitli boyutlardaki kodlama birimleriyle kodlanmasiyla görüntü sikistirma iyilestirilebilir. Mevcut bulus konusu kodlama birimleri, dördün agaç yapisina sahiptir ve derinlik bilgisi kullanilarak siradüzensel bir sekilde bölünebilir. En büyük boyuta sahip kodlama birimi en büyük kodlama birimi (LCU) olarak adlandirilirken, en küçük boyuta sahip kodlama birimi en küçük kodlama birimi (SCU) olarak adlandirilir. LCU ve SCU'ya iliskin bilgi bir dizi parametre kümesine (SPS) dahil edilebilir ve iletilebilir. Bir LCU bir veya daha fazla kodlama biriminden olusur. LCU, kodlama birimlerini ve kodlama birimlerinin bölmeli yapisini içermek üzere özyineli bir kodlama agaci formundadir. LCU dört kodlama birimine bölünmedigi zaman kodlama agaci, LCU'nun bölünmedigini belirten bilgiden ve bir kodlama biriminden olusabilir. LCU dört kodlama birimine bölündügü zaman kodlama agaci, LCU'nun bölündügünü belirten bilgiden ve dört alt kodlama agacindan olusabilir. Benzer sekilde, her bir alt kodlama agaci, LCU'ya ait kodlama agaci ile ayni yapiya sahiptir. Ancak, SCU boyutundaki bir kodlama birimi, kodlama birimlerine bölünmez. Bu esnada, kodlama agacindaki kodlama birimlerinin her biri, kodlama birimlerinin kendi birimleri seklinde veya bir alt bölümde iç öngörüye veya ara öngörüye tabi tutulur. Iç öngörünün veya ara öngörünün gerçeklestirildigi birim, öngörü birimi olarak adlandirilir. Öngörü biriminin boyutu, iç öngörüde 2NX2N veya NXN olabilir. Öngörü biriminin boyutu, ara öngörüde 2Nx2N, 2NxN, NXZN veya NXN olabilir. Burada 2N, kodlama biriminin yatay ve dikey uzunluklarini ifade eder. Ayni zamanda, iç öngörü için bir öngörü birimi kare olmayabilir. Örnegin, bir kare kodlama birimi, iç öngörü için dört hNx2N veya dört 2Nth seklinde bölünebilir. Bu durumda, bir referans pikseli ile iç öngörüye yönelik öngörü blogu pikseli arasindaki mesafe azaltilir ve bu sayede öngörü verimi iyilestirilebilir. Bu iç öngörü yöntemi, kisa mesafeli iç öngörüdür Bir kodlama birimi, öngörü modu bilgisini ve kodlama birimindeki öngörü birimlerinin boyut bilgisini (partmod) içerir. Kodlama verimini iyilestirmek için öngörü modu bilgisi ve boyut bilgisi birlestirilebilir ve ortak kodlamaya tabi tutulabilir. Bu durumda her bir kodlama birimi ortak kodlanmis bir öngöiü tipini (öng_tipi) içerir. Bir kodlama birimi, her bir öngörü biriminin öngörü blogunun olusturulmasi için gereken bir ilave bilgiyi ve bir artik sinyali içerir. Kodlama birimindeki Öngörü biriini basina ilave bilgi belirlenir. Iç öngörüde ilave bilgi, kodlanmis iç öngörü bilgisini içerir. Ara öngörüde ilave bilgi, kodlanmis devinim bilgisini içerir. Devinim bilgisi bir devinim vektörünü ve bir referans resim indeksini içerir. Her bir kodlama biriminde bir artik sinyal bulunur. Artik sinyal bir dönüsüm agacini, bir isiklilik artik sinyal tasiyiciyi ve iki renklilik artik sinyal tasiyiciyi içerir. Artik sinyal tasiyicilar, bir veya daha fazla dönüsüm biriminde kodlanmis artik bilgiyi içerir. Dönüsüm biriminin en büyük boyutu, kodlama biriminin boyutuna esit veya bundan küçüktür. Dönüsüm birimi, en büyük dönüsüm birimi ile ayni boyutta olabilecegi gibi en büyük dönüsüm biriminin bir alt dönüsüm birimi ile ayni boyutta da olabilir. Dönüsüm agaci, kodlama biriminde bulunan artik sinyal için dönüsüm biriminin bir bölmeli yapisini belirten bilgiyi içerir. Dönüsüm agaci ayni zamanda her bir dönüsüm birimine ait artik sinyalin 0 olup olmadigini belirten bilgiyi de içerir. Artik sinyal tasiyici, kodlama birimlerine ait birimler seklinde dönüsüm agacindaki bölmeli yapiyi belirten bilgiye karsilik gelen dönüsüm birimleri üzerinde kodlanmis artik bilgiyi tasir. Yukaridaki açiklama sadece bir kodlama biriminin esit olarak bölünmesi ile elde edilen bir Öngörü birimi üzerinden yapilmis olsa da esit olmayan bir bölme de mümkündür. Diger bir ifadeyle, bir artik sinyalin sikistirilmasi için bir görüntü sinyalinin, bir görüntünün bir sinirina göre spesifik bir yönde esit olmayacak biçimde bölünmesi ve bu sekilde iç veya ara öngörünün gerçeklestirilmesi daha etkili olabilir. En basit uyarlanir inod, yerel topografya üzerinde bir öngörü bölgesinin istatistiksel bagimliligini ayiklamak üzere düz bir çizgi kullanarak bir kodlama birimini iki bloga bölmektir. Bir görüntünün bir siniri düz çizgiyle eslestirilir ve bölünür. Bu durumda bölünebilir yönler önceden belirlenen bir sayi ile sinirlandirilabilir. Örnegin, bir blogu bölme yöntemi yatay, dikey, yukari çapraz ve asagi çapraz olmak üzere dört yön ile sinirlandirilabilir. Bölme islemini sadece yatay ve dikey yönler ile sinirlandirmak da mümkündür. Bölünebilir yönlerin sayisi üç, bes, yedi ve benzeri olabilir. Yine, bölünebilir yönlerin sayisi blogun boyutuna göre degiskenlik gösterebilir. Örnegin, büyük boyutlu bir kodlama birimi için bölünebilir yönlerin sayisi nispeten arttirilabilir. Ara öngörüde bir kodlama birimi, daha uyarlanir bir öngörü için iki öngörü birimine bölündügünde, devinim kestirimi ve devinim dengeleinesi öngörü birimlerinin her birinde gerçeklestirilmelidir. Öngörü bloklari, bir kodlama biriminden bölünmüs ilgili iki öngörü biriminden türetildikten sonra öngörü bloklari, kodlama birimiyle ayni boyutlu öngörü blogunu üretmek için toplanabilir. Bu durumda, kodlama birimi boyutunun öngörü bloguna ait bölme sinirinin her iki tarafinda da piksel degerleri arasindaki farki azaltmak için bölme sinirinda konumlandirilan pikseller süzülebilir. Öngörü blogu, ilgili öngörü birimlerine karsilik gelen öngörü bloklari örtüsecek sekilde üretilebilir ve örtüsen sinir kismi bir öngörü blogu üretmek için pürüzsüzlestirilebilir. Sekil 1, mevcut bulusa göre bir hareketli resim kodlama cihazinin bir blok semasidir. Sekil l'e bakildiginda, mevcut bulus konusu bir hareketli resim kodlama cihazi (100) bir toplayiciyi (195) içermektedir. Resim bölücü (110), bir resme ait her bir LCU'yu, her biri önceden belirlenen bir boyuta sahip olan bir veya daha fazla kodlama birimine bölmek üzere bir giris Video sinyalini analiz eder, her bir kodlama biriminin öngörü modunu belirler ve her bir kodlama birimi basina öngörü birimi boyutunu belirler. Resim bölücü (110) kodlanacak olan öngörü birimini, öngörü moduna göre iç öngörücüye (150) veya ara öngörücüye (160) gönderir. Resim bölücü (110) ayni zamanda kodlanacak olan öngörü birimlerini çikariciya (190) da gönderir. Dönüstürücü (120), bir giris öngörü biriinine ait bir özgün blok ile iç öngörücü (150) veya ara öngörücü (160) tarafindan üretilen bir öngörü blogu arasindaki bir artik sinyal olan bir artik blogu dönüstürme islevini yerine getirir. Artik blok tercihen kodlama biriminden olusur. Artik blok, en iyi (optimal) dönüsüm birimlerine bölünebilir ve dönüstürülebilir. Öngörü moduna (iç veya ara) ve iç öngörü moduna göre uyarlamali olarak bir dönüsüm matrisi tipi belirlenebilir. Dönüsüm birimi, yatay ve dikey tek boyutlu (1D) dönüsüm matrisleri vasitasiyla dönüstürülebilir. Ara öngörüde önceden belirlenmis bir dönüsüm matrisi uygulanir. Iç öngörüde, iç öngörü modunun yatay oldugu durumda artik blogun dikey yönlü olmasi yüksek bir olasiliktir. Dolayisiyla, dikey yöne kesintili kosinüs dönüsümü (DCT) tabanli bir tamsayi matrisi uygulanirken, yatay yöne kesintili sinüs dönüsümü (DST) tabanli veya Karhunen Loeve dönüsümü (KLT) tabanli bir tainsayi matrisi uygulanir. Iç öngörü modu dikey oldugunda dikey yöne DST' veya KLT tabanli bir tamsayi matrisi uygulanirken, yatay yöne DCT tabanli bir tamsayi matrisi uygulanir. Alternatif olarak, iç öngörüde dönüsüm matrisi, dönüsüm biriminin boyutuna göre uyarlamali olarak belirlenebilir. Nicemleyici (130), dönüsüm matrisi tarafindan dönüstürülen artik blogun dönüsüm katsayilarini nicemlemek üzere her bir kodlama birimi için bir nicemleme adim boyu belirlerNicemleme adim boyutu, önceden belirlenmis bir boyuta esit veya bundan daha fazla olacak sekilde kodlama birimi boyutu basina belirlenir. Önceden belirlenmis boyut 8x8 veya 16x16 olabilir. Belirlenen nicemleme adim boyunu ve bir öngörü moduna göre belirlenen bir nicemleme matrisini kullanmak suretiyle dönüsüm katsayilari nicemlenir. Nicemleyici (130), geçerli kodlama biriminin bitisigindeki kodlama birimlerinin nicemleme adim boylarini geçerli kodlama biriminin nicemleme adim boyu öngörücüsü olarak kullanir. Nicemleyici (130) sirali olarak geçerli kodlama birimine ait bir sol kodlama birimini, bir üst kodlama birimini ve bir sol üst kodlama birimini arar; bir veya daha fazla geçerli kodlama biriminin nicemleme adim boylarini kullanarak geçerli kodlama birimine ait nicemleme adim boyu öngörücüyü belirler ve farki entropi kodlayiciya (140) iletir. Bir dilim, kodlama birimlerine bölündügünde geçerli kodlama birimine ait sol kodlama birimi, üst kodlama birimi ve sol üst kodlama biriminin hiçbiri olmayabilir. Diger taraftan, bir kodlama sirasinda bir LCU'ya ait önceki bir kodlama birimi bulunabilir. Bu nedenle geçerli kodlama biriminin ve önceki kodlama birimlerinin bitisigindcki kodlama birimleri aday olabilir. Bu durumda, öncelik sirayla su sekilde olmalidir: 1) geçerli kodlama birimine ait sol kodlama birimi, 2) geçerli kodlama birimine ait üst kodlama birimi, 3) geçerli kodlama birimine ait sol üst kodlama birimi ve 4) geçerli kodlama birimine ait önceki kodlama biriini. Dizi degiskenlik gösterebilir veya sol üst kodlama birimi çikarilabilir. Ters nicemleyici (135) ve tarayicida (131) nicemlenmis dönüsüm blogu bulunur. Tarayici (131) nicemlenmis dönüsüm blogunun katsayilarini tarar ve nicemlenmis dönüsüm blogunun katsayilarini 1D nicemlenmis katsayilara dönüstürür. Öngörü moduna ve iç öngörü moduna göre bir katsayi tarama yöntemi belirlenir. Ayrica, katsayi tarama yöntemi, dönüsüm birimlerinin boyutuna göre farkli bir sekilde de belirlenebilir. Tarayici (131), geçerli dönüsüm biriminin bir boyutunu temel alarak nicemlenmis katsayi blogunu çoklu alt kümelere bölüp bölmeyecegini belirler. Dönüsüm biriminin boyutu, bir birinci referans boyutundan büyük oldugunda nicemlenmis dönüsüm blogu çoklu alt kümelere bölünür. Birinci referans boyutu 4x4 veya 8x8 olabilir. Tarayici (131) nicemleninis katsayi bloguna uygulanacak olan bir tarama deseni belirler. Ara öngörüde sadece bir adet önceden belirlenmis tarama deseni (örnegin zikzak tarama) uygulanabilir. Iç öngörüde iç öngörü moduna göre belirlenen bir tarama deseni uygulanabilir. Tarama deseni yönsel bir iç öngörü moduna göre degiskenlik gösterebilir. Yönsel olmayan iç öngörü modlarinda zikzak tarama uygulanir. Yönsel olmayan mod bir dogru akim (DC) modu veya düzlemsel bir mod olabilir. Nicemlenmis katsayilar ters yönde taranir. Nicemlenmis katsayilar çoklu alt kümelere bölündügünde, her bir alt kümedeki nicemlenmis katsayilara ayni tarama deseni uygulanir. Çoklu alt kümeler, bir ana alt kümeden ve bir veya daha fazla artik alt kümeden olusur. Ana alt küme bir sol üst tarafta konumlandirilmis olup bir DC katsayisini içerir; bir veya daha fazla artik alt küme ise ana alt kümenin kapsadigi alan disinda kalan bölgeyi kapsar. Alt kümeleri taramak için zikzak tarama uygulanabilir. Alt kümeler, ana alt kümeden baslanarak artik alt kümelere dogru ileri yönde taranabilecegi gibi, ters yönde de taranabilir. Alt kümelerdeki nicemlenmis katsayilari taramak için ayarlanan tarama deseni ile ayni tarama deseni alt kümeleri taramak için de ayarlanabilir. Bu durumda alt kümeler için kullanilacak tarama deseni iç öngörü moduna göre belirlenir. Bu esnada bir kodlayici, son sifir olmayan nicemlenmis katsayinin konumunu belirtebilen bilgiyi kod çözücüye iletir' Kodlayici ayni zamanda her bir alt kümedeki son sifir olmayan nicemlenmis katsayinin konumunu belirtebilen bilgiyi de kod çözücüye iletir. Ters nicemleyici (135) nicemlenmis katsayilari ters olarak nicemler. Ters dönüstürücü (125), ters nicemlenmis dönüsüm katsayilarindan uzamsal bölgeye ait bir artik blogu yeniden olusturur. Toplayici (195), ters dönüstürücü (125) tarafindan yeniden olusturulmus artik blok ile iç öngörücü (150) veya ara öngörücüden (160) elde edilmis öngörü blogunu toplamak suretiyle bir yeniden olusturma blogu üretir. Son islemci (170), yeniden olusturulmus resimde olusan bloklama yapayligini gidermek için bir blok çözme süzme islemini; yeniden olusturulmus resim ile özgün resim arasindaki piksel basina düsen farki tümlemek için bir uyarlanir kaydirilmis (offset) uygulama islemini; ve bir kodlama birimindeki yeniden olusturulmus resim ile özgün resim arasindaki bir farki tümlemek için bir uyarlanir döngü filtresi islemini gerçeklestirir. Blok çözme süzme islemi, öngörücü birimler ile dönüsüm birimleri arasindaki bir sinira uygulanabilir. Önceden belirlenmis boyut 8x8 olabilir. Blok çözme süzme islemi, süzülecek olan sinirin belirlenmesi adimini; sinira uygulanacak olan sinir süzme kuvvetini belirleme adimini; blok çözme süzme isleminin uygulanip uygulanmayacagina karar verme adimini; ve blok çözme süzme islemini uygulamaya karar verildiginde sinira uygulanacak olan filtresi seçme adimini içerir. Blok çözme süzme isleminin uygulanip uygulanmayaeagina dair karar, i) sinir süzme kuvvetinin 0'dan büyük olup olmadigina ve ii) süzülecek olan sinirin bitisigindeki iki blogun (P blogu ve Q blogu) sinir pikselleri arasindaki farki belirten bir degerin, bir nicemleme parametresine göre belirlenmis bir birinci referans degerinden küçük olup olmadigina göre Iki veya daha fazla filtre bulunabilir. Blok sinirinin bitisigindeki iki piksel arasindaki farkin mutlak degeri, ikinci bir referans degerine esit veya bundan büyük ise daha zayif bir filtre seçilir. Ikinci referans degeri, nicemleme parametresi ve sinir süzme kuvveti ile belirlenir. Uyarlanir kaydirilmis uygulama islemi, özgün piksel ile blok çözme süzmeye tabi tutulmus bir görüntüdeki piksel arasindaki bir farki (bozulma) azaltmayi amaçlar. Bir resim veya dilim çoklu kaydirilmis bölgelere bölünebilir ve her bir kaydirilmis bölge için bir kaydirma modu belirlenebilir. Dört adet kenar kaydirma modu, iki bant kaydirma modu ve bir kaydirma uygulamama modu mevcuttur. Her bir kaydirma moduna göre kaydirilmis bölgelerin her birindeki pikseller önceden belirlenmis bir sayidaki siniflara ayrilir ve ayrilan sinifa karsilik gelen kaydirma piksele eklenir. Bir kenar kaydirma modu uygulanacaginda, geçerli piksel degerini, geçerli pikselin bitisigindeki iki veya daha fazla piksel ile karsilastirmak suretiyle bir geçerli piksel sinifi belirlenir. Uyarlanir döngü filtresi islemi, bir özgün görüntü ile blok çözme süzme isleminin veya uyarlanir kaydirilmis uygulama isleminin uygulandigi yeniden olusturulmus bir görüntüyü karsilastirarak elde edilen bir deger temel alinarak gerçeklestirilebilir. Bir uyarlanir döngü filtresi (ALF), bir 4x4 bloga dayali olarak bir Laplace aktivite degeri vasitasiyla saptanir. Belirlenen ALF, bir 4x4 blok veya bir 8x8 blokta bulunan tüm piksellere uygulanabilir. ALF'nin uygulanip uygulanmayacagi, her bir kodlama birimine göre belirlenebilir. Bir döngü fîltresinin boyutu ve katsayilari her bir kodlama birimine göre degiskenlik gösterebilir. Her bir kodlama birimine ALF 'nin uygulanip uygulanmadigini belirten bilgi, filtre katsayi bilgisi, filtre sekil bilgisi ve benzeri bilgiler bir dilim basliginda bulunabilir ve kod çözücüye aktarilabilir. Renklilik sinyali söz konusu oldugunda, ALF'nin uygulanip uygulanmayacagi resim birimlerinde belirlenebilir. Burada isikliligin aksine döngü filtresi dikdörtgen seklinde olabilir. Resim bellegi (180) son islemciden (170) son islenmis görüntü verisini alir ve resim birimlerinde yeniden olusturulmus görüntüyü saklar. Bir resim, bir çerçeve veya alandaki bir görüntü olabilir. Resim bellegi (180) çoklu resimleri saklayabilen bir arabellege Ara öngörücü (160) resim belleginde (180) saklanan bir veya daha fazla referans resmi kullanarak devinim kestirimi gerçeklestirir ve referans resimlerini ve devinim vektörünü belirten bir referans resim indeksini belirler. Referans resim indeksi ve deviniin vektörüne göre, resim belleginde (150) saklanan çoklu referans resimleri arasindan seçilen bir referans resimden, kodlanacak olan bir öngörü birimine karsilik gelen bir öngörü blogu ayiklanir ve ayiklanan öngörü blogunun çikisi yapilir. Iç öngörücü (150), geçerli bir öngörü birimini içeren bir resimdeki yeniden olusturulmus bir piksel degerini kullanarak iç öngörü kodlainayi gerçeklestirir. Iç öngörücü ( 150) öngörmeli olarak kodlanacak olan geçerli öngörü birimini alir, önceden belirlenen sayidaki iç öngörü modlarindan birini seçer ve iç öngörü islemini gerçeklestirir. Iç öngörü modlarinin önceden belirlenen sayisi, geçerli öngörü biriminin boyutuna baglidir. Iç öngörücü (150) uyarlamali olarak öngörü blogunu üretmede kullanilan referans piksellerini süzer. Referans piksellerinden bazilari mevcut olmadiginda, mevcut referans pikselleri ile kullanilainayan konumlarda referans piksellerini üretmek mümkündür. Entropi kodlayici (140); nicemleyici (130) tarafindan nicemlenen dönüsüm katsayilarini, iç öngörücüden (150) alinan iç öngörü bilgisini, ara öngörücüden (160) alinan devinim bilgisini ve benzerini entropi kodlar. Sekil 2, mevcut bulusa göre bir iç öngörücünün (l50) bir blok semasidir. Sekil Z'ye bakildiginda, iç öngörücü ( 150); bir öngörü birimi alici (141), bir referans piksel üretici (142), bir öngörü blogu üretici (143), bir öngörü blogu son islemcisi (144), bir öngörü modu belirleyici (145) ve bir öngörü modu kodlayiciyi (146) içerir. Öngörü birimi alici (141) resim bölücüden (110) bir öngörü birimi girdisi alir. Öngörü birimi alici (141) alinan öngörü birimi üzerindeki boyut bilgisini öngörü modu belirleyiciye (145) ve referans piksel üreticiye (142) iletirken, öngörü birimini de referans piksel üreticiye (142) ve öngörü blogu üreticiye (143) iletir. Referans piksel üretici (142) alinan geçerli öngörü biriminin referans piksellerinin mevcut olup olmadigini belirler. Iç öngörü için kullanilan geçerli öngörü birimine ait referans pikselleri, (x = -1, y = -1) konumundaki bir köse referans pikseli, (x = 0, ---, 2L-l, y = -1) konumundaki 2L üst referans pikselleri ve (x = 0, y = 0, ---, ve 2M-l) konumundaki 2M sol referans piksellerinden olusur. Burada L, geçerli öngörü biriminin genisligi; M ise geçerli öngörü biriminin yüksekligidir. Referans pikselleri kullanilamaz veya yetersiz oldugunda referans pikselleri üretilir. Hiçbir referans pikselinin olmadigi durumda önceden belirlenen bir degerle referans pikselleri üretilir. Referans piksellerinin bazilari mevcut oldugunda, kullanilamayan referans piksellerinin, mevcut piksellerden dogru bir yönde mi yoksa mevcut pikseller arasinda mi bulundugu belirlenir. Kullanilamayan referans pikselleri mevcut piksellerden dogru sadece bir yönde bulunuyorsa kullanilamayan pikselin en yakinindaki mevcut pikselin degeri kopyalanarak bir referans blogu üretilir. Örnegin, geçerli öngörü biriini bir resmin veya dilimin üst sinirinda konumlandiginda, köse referans pikseli ve üst referans pikselleri kullanilamayan piksellerdir. Dolayisiyla bu durumda köse referans pikseli ve üst referans pikselleri, en yakin konum olan (x : -1, y : 0) konumundaki bir referans pikseli kopyalanarak üretilebilir. Referans pikselleri alternatif olarak en yakin konumda bulunan referans pikseli ile bir veya daha fazla referans pikseli kullanilarak da üretilebilir. Örnegin, (x=-l, y=0) konumundaki köse referans pikseli ve (x = 0, m, ve L-l, y = -1) konumlarindaki referans pikselleri mevcut; (x = L, m, 2L-1, y =-1) konumlarindaki referans pikselleri kullanilamaz oldugunda, kullanilamayan konumlardaki referans pikselleri, (x = L-l, y = -1) konumundaki bir referans pikseli degeri ile bir köse referans piksel degeri veya baska bir referans piksel degeri arasindaki fark degisimi kullanilarak üretilebilir. Mevcut pikseller arasinda kullanilainayan referans pikselleri bulundugunda referans pikselleri, kullanilamayan referans piksellerinin bitisigindeki p ve q seklindeki mevcut iki piksel kullanilarak üretilir. Örnegin, köse referans pikseli ve (x : 0, m, ve L-l, y : -l) konumundaki L üst referans pikselleri kullanilamaz oldugunda, (x = -1, y = 0) konumundaki p referans pikseli ile (x = L, y = -1) konumundaki q referans pikseli arasinda bulunan referans pikselleri, p ve q referans pikselleri kullanilarak üretilebilir. P referans pikseli ve q referans pikselinin bir ortalamasini yuvarlamak suretiyle, üretilen referans piksel degerleri elde edilebilir. Referans piksel degerleri ayni zamanda, p referans pikseli ve q referans pikseline ait piksel degerleri arasindaki fark degisimi kullanilarak da üretilebilir. Bu durumda referans piksel degerleri, üretilecek olan piksellere karsilik gelen konumlara göre belirlenen dogrusal aradegerleme vasitasiyla veya iki referans pikselinin agirliklandirilmis ortalamasi kullanilarak üretilebilir. Bu anlamda, çoklu öngörü birimleri, geçerli öngörü biriminin bir üst tarafinda oldugunda, üst öngörü birimlerinin ikisi arasindaki sinirin her iki tarafinda bulunan sinir pikselleri arasindaki farkin, her bir üst öngörü birimindeki bitisik pikseller arasindaki farktan daha yüksek olma ihtimali yüksektir. Bu durum bir nicemleme parametresinin neden oldugu bir hatanin neticesidir. Bir öngörü blogunun iki bitisik referans pikseli kullanilarak üretildigi yönsel iç öngörü modlarinda hata olma ihtimali yüksektir. Özellikle, Sekil 3'teki yatay veya dikey yöne göre 45°'lik bir yönü olan modlar (3, 6 ve 9 numarali modlar) en ciddi sekilde etkilenen modlardir. Dikey ve yatay modlarda (O ve 1 numarali modlar), öngörü bloguna ait bir öngörü pikseli üretmek için bir piksel kullanilir, dolayisiyla da dikey ve yatay modlar çok az etkilenir. Bu sebeple, 3, 6 ve 9 numarali yönsel iç öngörü modlarindaki referans piksellerine bir filtre (bir pürüzsüzlestirme filtresi) uygulanirken, dikey ve yatay iç öngörü modlarindaki referans piksellerine uygulanmaz. Yönsel olmayan iç öngörü modlarindan biri olan DC modunda da referans piksellere filtre uygulanmaz. Bu modlarda, filtrenin uygulanip uygulanmayacagi geçerli öngörü biriminin boyutundan bagimsiz olarak belirlenebilir. 3, 6 veya 9 numarali iç öngörü modu ile yatay veya dikey iç öngörü modu arasindaki yönsel iç öngörü modlarinda, referans piksellerine öngörü biriminin boyutuna göre uyarlamali olarak filtre (pürüzsüzlestirme filtresi) uygulanabilir. Yönsel iç öngörü modunun yönü, 45° yönlü iç öngörü modunun yönüne nispeten yakin oldugundan, filtre (pürüzsüzlestirme filtresi) uygulama ihtimalinin arttirilmasi tercih edilir. Özel olarak belirtmek gerekirse, bir birinci yönsel mod yön bakimindan 45° yönlü iç öngörü moduna ikinci yönsel moddan daha yakin oldugunda, filtrenin ikinci yönsel moddaki referans piksellerine uygulanmasi halinde filtre birinci yönsel moddaki referans piksellerine de uygulanir. Diger yandan, filtrenin birinci yönsel moddaki referans piksellerine uygulanmasi halinde filtre ikinci yönsel moddaki referans piksellerine uygulanabilir veya uygulanmayabilir. Büyük boyutlu bir öngörü birimindeki pikseller arasindaki bir fark degisiminin, küçük boyutlu bir öngörü birimindeki pikseller arasindaki fark degisiminden daha az olma ihtimali yüksektir. Dolayisiyla, filtrenin uygulandigi yönsel modlarin sayisi artabilir veya öngörü biriminin boyutu arttikça daha güçlü bir filtre uygulanabilir. Diger taraftan, öngörü birimi belirli bir boyuttan daha küçük oldugunda filtre uygulanmayabilir. Bir örnek vermek gerekirse, 3, 6 veya 9 numarali iç öngörü modunda bir birinci boyuta esit veya bundan daha küçük bir boyutu olan öngörü birimi referans piksellerine bir birinci filtre uygulanabilir; birinci boyuttan daha büyük bir boyutu olan öngörü birimi referans piksellerine ise birinci filtreden daha güçlü olan bir ikinci filtre uygulanabilir. Birinci boyut, yönsel öngörü modlarina göre degiskenlik gösterebilir. Bir baska örnek vermek gerekirse, dikey iç öngörü modu ile 6 numarali iç öngörü modu arasinda bulunan 5 numarali iç öngörü modunda, boyutu ikinci boyuta esit veya bundan küçük olan bir öngörü birimine hiçbir filtre uygulanmayabilir; boyutu ikinci boyuttan büyük, üçüncü boyuta esit veya bundan küçük olan bir öngörü birimi referans piksellerine birinci filtre uygulanabilir; boyutu üçüncü boyuttan büyük olan bir öngörü birimine ise ikinci filtre uygulanabilir. Ikinci boyut ve üçüncü boyut yönsel öngörü modlarina göre degiskenlik gösterebilir. Birinci filtre bir 3-tap filtre [l, 2, 1] veya bir 5-tap filtre [l, 2, 4, 2, l] olabilir. Ikinci filtre, birinci filtreden daha fazla pürüzsüzlestirme etkisine sahiptir. Öngörü blogu üretici (143), iç öngörü modu tarafindan belirlenen referans piksellerini kullanarak bir öngörü blogu üretir. Yönsel iç öngörü modunda, karsilik gelen referans pikselleri, iç öngörü moduna göre degiskenlik gösterir. Örnegin, dikey modda (x = 0, m, ve L-1, y = -1) konumundaki L üst referans pikselleri kullanilirken, yatay modda (x = -1, y = 0, ---, ve L-l) konumundaki L sol referans pikselleri kullanilir. Yönsel olmayan iç öngörü modunda, köse pikseli, (x = 0, ~~-, ve L-l, y = -1) konumundaki L üst referans pikselleri ve (x = -1, y = 0, 'H, ve L-l) konumundaki L sol referans pikselleri kullanilir. Yönsel olmayan iç öngörü modu; DC modu veya düzlemsel moddur. Düzlemsel modda, bir köse referans pikseli, bir sol referans pikseli ve bir üst referans pikseli kullanilarak öngörü bloguna ait bir referans pikseli üretilir. Üretilecek olan bir referans pikseli (a, b) konumunda ise köse referans pikseli C(x = -1, y = -l), bir üst referans pikseli T(x = a, y = -1) ve bir sol referans pikseli L (x = -1, y = b) kullanilarak bir öngörü pikseli X(a, b) üretilir. X(a, b) spesifik olarak L(x=-1, y=b)+T(x=a, y=-1)-C(x=-l, y=-1) olabilir. Sekil 3'teki dikey modun (mod numarasi O'dir) sag tarafinda bulunan iç öngörü modunda, üretilen öngörü bloguna ait daha asagidaki sol bölgede bulunan pikseller ile özgün öngörü birimine ait karsilik gelen pikseller arasindaki farklarin, öngörü blogunun sadece üst referans pikselleri kullanilarak üretilmesi halinde artma ihtimali söz konusudur. Fakat üst referans pikselleri ve sol referans pikselleri kullanilarak bir öngörü blogu üretildiginde bu fark azaltilabilir. Bu etki en fazla 6 numarali iç öngörü modunda görülür. Ayrica Sekil 3'teki yatay modun (inod nuinarasi l'dir) altinda bulunan iç öngörü modunda da ayni yöntem uygulanabilir ve söz konusu etki en fazla 9 numarali iç öngörü modunda görülür. Dolayisiyla, 6 veya 9 numarali iç öngörü modunda, karsilik gelen (örnegin öngörü pikselinde 45° konumunda bulunan) bir üst aradegerleme referans pikseli ve bir sol aradegerleme referans pikseli kullanilarak bir öngörü pikseli üretilebilir. Öngörü pikseli, bir üst aradegerleine referans pikseli ve bir sol aradegerleme referans pikselinin dogrusal aradegerlemesi ile veya yuvarlanmis bir ortalama kullanilarak üretilebilir. Benzer sekilde, 6 veya 9 numarali modun bitisigindeki önceden belirlenmis bir sayidaki iç öngörü modunda, sol referans pikselleri ve üst referans pikselleri kullanilarak bir öngörü blogu üretilebilir. Örnegin, 6 numarali modda veya 6 numarali modun bitisigindeki önceden belirlenmis sayidaki (örnegin dört) öngörü modlarinda, sol referans pikselleri ve üst referans pikselleri, bir öngörü blogunu üretmek için kullanilabilir. Bu durumda karmasikligi azaltmak adina, yukarida bahsi geçen yöntem, önceden belirlenen bir mod numarasindan (örnegin 9 veya 17) daha yüksek bir mod numarasi olan iç öngörü modlarinda uygulanmayabilir. Dahasi, bu yöntem sadece önceden belirlenen boyuta esit veya bundan büyük bir boyutu olan bir geçerli öngörü birimine uygulanabilir. Önceden belirlenen boyut 8<8 veya 16<16'dir. Öngörü blogu son islemcisi (144) uyarlamali olarak öngörü blogu üretici (143) tarafindan üretilen öngörü blogunu süzer. Bir referans pikseli ile referans pikselinin bitisigindeki pikseller arasindaki farklari azaltmak adina, öngörü blogu son islemcisi (144) uyarlamali olarak Iç öngörü moduna göre referans pikseli blogunun bitisigindeki piksellerin bazilarini veya tümünü Süzer. Referans pikselinin bitisigindeki pikseller öngörü blogunda bulunur. Düzlemsel modda, referans pikselinin bitisigindeki pikseller, referans pikseli kullanilarak üretilir, dolayisiyla da herhangi bir filtre uygulaninaz. DC modunda, referans piksellerinin bir ortalamasi kullanilir, dolayisiyla bir filtre uygulanir. Öngörü biriminin boyutuna göre farkli tipte bir filtre kullanilabilir. Büyük boyutlu bir öngörü birimi için küçük boyutlu bir öngörü biriminde kullanilanla ayni filtre veya daha fazla pürüzsüzlestirrne etkisi olan güçlü bir filtre kullanilabilir. Öngörü modu belirleyici (145) referans piksellerini kullanarak geçerli öngörü biriminin iç Öngörü modunu belirler. Öngörü modu belirleyici (145), geçerli öngörü biriminin bir iç öngörü modu olarak artik bloga ait minimum öngörülen kodlanmis bit ile bir iç öngörü modunu belirleyebilir. Burada artik blok, her bir iç öngörü moduna karsilik gelen bir öngörü blogu veya son islenmis bir öngörü blogu kullanilarak üretilir. Öngörü modu kodlayici (146), geçerli öngörü biriminin bitisigindeki öngörü birimlerinin iç öngörü modlarini kullanarak geçerli öngörü biriminin iç öngörü modunu kodlar. Sekil 4, mevcut bulusa göre öngörü modu kodlayicida (146) gerçeklestirilen bir geçerli öngörü biriminin iç öngörü modunun kodlanma sürecini gösteren bir akis semasidir. Burada ilk olarak geçerli öngörü biriminin iç öngörü modu adaylari aranir (8110). Geçerli öngörü biriminin üst iç öngörü modu ve sol iç öngörü modu, iç öngörü modu adaylari olabilir. Üst iç öngörü moduna ve ve sol iç öngörü moduna göre bir köse iç öngörü modu veya herhangi bir diger mod eklenebilir. Geçerli öngörü birimine ait çoklu üst öngörü birimleri oldugunda, mevcut bir birinci öngörü biriminin iç öngörü modunu bir üst iç öngörü modu olarak belirlemek üzere, çoklu üst öngörü birimleri önceden belirlenmis bir yönde (örnegin sagdan sola) taranir. Ayrica, geçerli öngörü birimine ait çoklu sol öngörü birimleri oldugunda, mevcut bir birinci öngörü biriminin iç öngörü modunu bir sol iç öngörü modu olarak belirlemek üzere, çoklu sol öngörü birimleri önceden belirlenmis bir yönde (örnegin alttan üste) taranir. Alternatif olarak, mevcut çoklu öngörü birimleri arasindan en düsük iç öngörü modu numarasina sahip olan mevcut bir öngörü biriminin iç öngörü modu, üst iç öngörü modu olarak ayarlanabilir. Köse iç öngörü modu, geçerli öngörü biriminin sag üst tarafinin veya sol üst tarafinin bitisigindeki bir öngörü birimi öngörü modu olarak ayarlanabilir. Köse iç öngörü modu alternatif olarak, önceden belirlenen bir sirada geçerli öngörü birimine ait sol üst tarafin, sag üst tarafin ve sag alt tarafin bitisigindeki iç öngörü modlarini taramak suretiyle elde edilen mevcut bir birinci iç öngörü modu olarak ayarlanabilir. Önceden belirlenen sira; sol üst taraf, sag alt taraf, sag üst taraf seklindedir. Alternatif olarak, geçerli öngörü biriminin iç öngörü modu adaylari olarak iki (sag üst taraf ve sol üst tarar) veya üç (sag üst taraf, sol üst taraf ve sol alt taraf) köse iç öngörü modu eklenebilir. Ardindan, mevcut iç öngörü modu adaylarinin iç öngörü modunun degistirilip degistirilmeyecegi belirlenir (S 1 20). Iç öngörü modunun degistirilmesine karar verildiginde mevcut iç öngörü modu adayi degistirilir (5130). Daha detayli olarak, mevcut iç öngörü modu adayinin mod sayisi, geçerli öngörü birimi için izin verilen iç öngörü modu sayisina esit veya bundan daha fazla ise mevcut iç öngörü modu adayi, izin verilen modlardan birine dönüstürülür. Izin verilen mod sayisi, geçerli öngörü biriminin boyutuna göre degiskenlik gösterebilir. Örnegin, geçerli öngörü biriminin boyutu 4x4 oldugunda mevcut iç öngörü modu adayinin iç öngörü modu, dokuz moddan (O. mod ila 8. mod) veya 18 moddan birine dönüstürülür ve geçerli öngörü biriminin boyutu 64x64 oldugunda, mevcut iç öngörü modu adayinin iç öngörü modu, dört moddan birine (0. mod ila 3. mod) dönüstürülür. Bu islemden sonra, geçerli öngörü birimine ait iç öngörü adaylari listesi olusturulur (8140). Adaylar, mod numarasi(sayisi) sirasina göre listelenebilir. Adaylar alternatif olarak frekans sirasina göre de listelenebilir ve ayni frekansa sahip olan iç öngörü adaylari mod sayisi sirasina göre listelenebilir. Iç öngörü modu adaylari ayni mod sayisina sahip oldugu zaman, biri disindaki iç öngörü adaylari listeden çikarilir. Ardindan, geçerli öngörü biriminin iç öngörü modunun olusturulan listedeki iç öngörü modu adaylarinin herhangi biri ile ayni olup olmadigi belirlenir (8150). Geçerli öngörü biriminin iç öngörü modu, iç öngörü modu adaylarindan biri ile ayni oldugu zaman, iç öngörü modunun iç öngörü modu adaylarindan biri ile ayni oldugunu belirten bilgi ve bir aday indeksi, iç öngörü bilgisi olarak belirlenir (8160). Geçerli öngörü biriminin iç öngörü modu, iç öngörü modu adaylarindan herhangi biri ile ayni olmadigi zaman, geçerli öngörü biriminin iç öngörü modunun degistirilmesi için bir mod degisim degeri hesaplanir (8170). Mod degisim degeri, geçerli öngörü biriminin iç öngörü modu sayisindan büyük olmayan bir iç öngörü modu sayisina sahip olan iç öngörü modu adaylarinin sayisidir. Mod degisim degeri, listedeki iç öngörü modu degerleri karsilastirilarak Bunu takiben, geçerli öngörü biriminin iç öngörü modu, mod degisim degeri kullanilarak degistirilir (8180). Degisim iç öngörü modu, geçerli öngörü biriminin iç öngörü modu olarak belirlenir. Degistirilen geçerli öngörü birimi iç öngörü modu, entropi kodlayiciya (140) Sekil 5, mevcut bulusa göre bir iç öngörü kod çözme cihazinin (200) bir blok semasidir. Mevcut bulus konusu iç öngörü kod çözme cihazi (200); bir entropi kod çözücü (210), bir artik sinyal kodu çözücü (220), bir öngörü modu kod çözücü (230), bir referans piksel üretici (240), bir öngörü blogu üretici (250), bir öngörü blogu filtresi (260) ve bir görüntü yeniden olusturucuyu (270) içerir. Entropi kod çözücü (210) alinan bir bit akisindan gelen nicemlenmis artik katsayilari ayiklar ve nicemlenmis artik katsayilari ve dönüsüm biriminin boyutunu, dönüsüm birimlerine ait birimler seklindeartik sinyal kodu çözücüye (220) iletir. Ilave olarak, entropi kod çözücü (210) iç öngörü bilgisini ve kodu çözülecek olan bir öngörü biriminin boyutunu öngörü modu kod çözücüye (230) iletir. Artik sinyal kodu çözücü (220), nicemlenmis artik katsayilari iki boyutlu (2D) bir dizilimdeki ters-nicemlenmis bloga dönüstürür. Bu dönüsüm için çoklu tarama desenlerinden biri seçilir. Dönüsüm blogunun taraina deseni, öngörü modu ve iç öngörü modundan en az biri temel alinarak belirlenir. Ters tarama islemi, Sekil l'deki tarayicinin (131) gerçeklestirdigi ters islem ile aynidir. Örnegin, kodu çözülecek olan geçerli dönüsüm biriminin bir boyutu, birinci referans boyutundan büyük oldugunda, tarama desenine göre çoklu alt küineleri olusturmak üzere nicemlenmis artik katsayilar ters olarak taranir ve çoklu alt kümeler kullanilarak dönüsüm biriminin boyutuna sahip olan ters-nicemlenmis bir blok üretilir. Diger taraftan, kodu çözülecek olan geçerli dönüsüm biriminin boyutu birinci referans boyutundan büyük olmadiginda, tarama desenine göre dönüsüm biriminin boyutu ile ayni boyutta bir ters- nicemlenmis blok üretmek üzere nicemlenmis artik katsayilar ters olarak taranir. Öngörü modu kod çözücü (230), entropi kod çözücüden (210) alinan geçerli öngörü birimi üzerindeki boyut bilgisini ve iç öngörü bilgisini temel alarak geçerli öngörü moduna iliskin iç öngörü inodunu yeniden olusturur. Alinan iç öngörü bilgisi, Sekil 4'te gösterilen sürece ait bir ters islem vasitasiyla eski durumuna getirilir. Referans piksel üretici (240), geçerli öngörü birimine ait kullanilamayan referans piksellerini üretir ve öngörü modu kod çözücüden (230) alinan geçerli öngörü biriminin iç öngörü moduna göre uyarlamali olarak referans piksellerini Süzer. Referans piksellerini üretme yöntemi ve referans piksellerini süzme yöntemi, Sekil 2'deki iç öngörüeüdeki (140) referans piksel üreticide ( 142) kullanilan yöntemlerle aynidir. Spesifik olarak, geçerli öngörü biriminin referans piksellerinin mevcut (kullanilabilir) olup olmadigi belirlenir. Iç öngörü için kullanilan geçerli öngörü birimine ait referans pikselleri, (X = -1, y = -1) konumundaki bir köse referans pikseli, (x = 0, ve 2L-l, y = -1) konumundaki 2L üst referans pikselleri ve (x = 0, y = 0, m, ve 2M-l) konumundaki 2M sol referans piksellerinden olusur. Burada L, geçerli öngörü biriminin genisligi; M ise geçerli öngörü biriminin yüksekligidir. Bir öngörü blogunu üretmeye yönelik referans pikselleri kullanilamaz veya yetersiz oldugunda referans pikselleri üretilir. Referans piksellerinin tümünün kullanilamaz oldugu durumda önceden belirlenen bir degerle referans pikselleri üretilir. Referans piksellerinin bazilari mevcut oldugunda, kullanilamayan referans piksellerinin, mevcut piksellerden dogru bir yönde mi yoksa mevcut pikseller arasinda mi bulundugu belirlenir. Kullanilamayan referans pikselleri inevcut piksellerden dogru sadece bir yönde bulunuyorsa kullanilainayan pikselin en yakinindaki mevcut pikselin degeri kopyalanarak referans pikselleri üretilir. Örnegin, geçerli öngörü birimi bir resmin veya dilimin üst sinirinda konumlandiginda, köse referans pikseli ve üst referans pikselleri kullanilamayan piksellerdir. Dolayisiyla bu durumda köse referans pikseli ve üst referans pikselleri, (x = -1, y = 0) konumundaki bir referans pikseli kopyalanarak üretilebilir. Referans pikselleri alternatif olarak en yakin konumda bulunan referans pikseli ile bir veya daha fazla referans pikseli kullanilarak da üretilebilir. Örnegin, (x=-1, y=0) konumuna sahip olan köse referans pikseli ve (x = 0, m, ve L-l, y = -1) konumlarindaki referans pikselleri mevcut; (x = L, m, 2L-l, y = -1) konuinlarindaki referans pikselleri kullanilamaz oldugunda, kullanilamayan konumlardaki referans pikselleri, (x = L-l, y = -1) konumundaki bir referans pikseli ile bir köse referans piksel degeri veya baska bir referans piksel degeri arasindaki fark degisimi kullanilarak üretilebilir. Mevcut pikseller arasinda kullanilamayan referans pikselleri bulundugunda referans pikselleri, kullanilamayan referans piksellerinin bitisigindeki p ve q seklindeki mevcut iki piksel kullanilarak üretilir. Örnegin, köse referans pikseli ve (x = 0, m, ve L-l, y = -1) konumundaki L üst referans pikselleri kullanilamaz oldugunda, (x = -1, y = 0) konumundaki p referans pikseli ile (x = L, y = -1) konumundaki q referans pikseli arasinda bulunan referans pikselleri, p ve q referans pikselleri kullanilarak üretilebilir. P referans pikseli ve q referans pikselinin bir ortalamasini yuvarlamak suretiyle, üretilen referans piksel degerleri elde edilebilir. Referans piksel degerleri ayni zamanda, p referans pikseli ve q referans pikseline ait piksel degerleri arasindaki fark degisimi kullanilarak da üretilebilir. Bu durumda referans piksel degerleri, üretilen piksel degerlerine karsilik gelen konumlara göre dogrusal aradegerleme vasitasiyla veya iki referans pikselinin agirliklandirilmis ortalamasi kullanilarak üretilebilir. Bu anlamda, çoklu öngörü birimleri, geçerli öngörü biriminin bir üst tarafinda oldugunda, üst öngörü birimlerinin ikisi arasindaki sinirin her iki tarafinda bulunan sinir pikselleri arasindaki farkin, her bir üst öngörü birimindeki bitisik pikseller arasindaki farktan daha yüksek olmasi ihtimali yüksektir. Bu durum bir nicemleme parametresinin neden oldugu bir hatanin neticesidir. Öngörü blogunun iki bitisik referans pikseli kullanilarak üretildigi yönsel iç öngörü modlarinda hata olma ihtimali yüksektir. Özellikle, Sekil 3'teki bir yatay veya dikey yöne göre 45°'lik bir yönü olan modlar (3, 6 ve 9 nuinarali modlar) en ciddi sekilde etkilenen modlardir. Dikey ve yatay iç öngörü modlarinda (0 ve 1 numarali modlar), öngörü blogunu üretmek için bir adet piksel kullanilir, dolayisiyla da dikey ve yatay iç öngörü modlari çok az etkilenir. Bu sebeple, 3, 6 ve 9 numarali yönsel iç öngörü modlarindaki referans piksellerine bir filtre (pürüzsüzlestirme filtresi) uygulanirken, dikey ve yatay iç öngörü modlarindaki referans piksellerine uygulanmaz. Yönsel olmayan modlardan olan DC modunda da filtre uygulanmaz. Bu modlarda, filtrenin uygulanip uygulanmayacagi geçerli öngörü biriminin bir boyutundan bagimsiz olarak belirlenebilir. 3, 6 veya 9 numarali iç öngörü modu ile yatay veya dikey iç öngörü modu arasindaki yönsel iç öngörü modlarinda, referans piksellerine uyarlamali olarak filtre (pürüzsüzlestirme filtresi) uygulanabilir. Yönsel iç öngörü modunun yönü, 45° yönlü iç öngörü modunun yönüne nispeten yakin oldugundan, filtre (pürüzsüzlestirme filtresi) uygulama ihtimalinin arttirilmasi tercih edilir. Özel olarak belirtmek gerekirse, bir birinci yönsel iç öngörü modu yön bakimindan 45°'lik yöne sahip olan iç öngörü moduna bir ikinci yönsel iç öngörü modundan daha yakin oldugunda, ikinci yönsel iç öngörü moduna bir filtrenin uygulanmasi halinde birinci yönsel iç öngörü moduna da filtre uygulanir. Diger yandan, filtrenin birinci yönsel iç öngörü moduna uygulanmasi halinde filtre ikinci yönsel iç öngörü moduna uygulanabilir veya uygulanmayabilir. Büyük boyutlu bir öngörü birimindeki pikseller arasindaki bir fark degisiminin, küçük boyutlu bir öngörü birimindeki pikseller arasindaki fark degisiininden daha az olma ihtimali yüksektir. Dolayisiyla, filtrenin uygulandigi yönsel modlarin sayisi arttirilabilir veya öngörü biriminin boyutu arttikça daha güçlü bir filtre uygulanabilir. Diger taraftan, bir öngörü birimi belirli bir boyuttan daha küçük oldugunda filtre uygulanmayabilir. Bir örnek vermek gerekirse, 45°'lik yöne sahip olan 3, 6 veya 9 numarali iç öngörü modunda bir birinci boyuta esit veya bundan daha küçük bir boyutu olan öngörü birimine bir birinci filtre uygulanabilir; birinci boyuttan daha büyük bir boyutu olan öngörü birimine ise birinci filtreden daha güçlü olan bir ikinci filtre uygulanabilir. Birinci boyut, yönsel öngörü modlarina göre degiskenlik gösterebilir. Bir baska örnek vermek gerekirse, dikey iç öngörü modu ile 45°'lik yöne sahip olan 6 numarali iç öngörü modu arasinda bulunan 5 numarali iç öngörü modunda, boyutu ikinci boyuta esit veya bundan küçük olan bir öngörü birimine hiçbir filtre uygulanmayabilir; boyutu ikinci boyuttan büyük, üçüncü boyuta esit veya bundan küçük olan bir öngörü birimine birinci filtre uygulanabilir; boyutu üçüncü boyuttan büyük olan bir öngörü birimine ise ikinci filtre uygulanabilir. Ikinci boyut ve üçüncü boyut yönsel öngörü modlarina göre degiskenlik gösterebilir. Birinci filtre bir 3-tap filtre [1, 2, 1] veya bir 5-tap filtre [l, 2, 4, 2, l] olabilir. Ikinci filtre, birinci filtreden daha fazla pürüzsüzlestirme etkisine sahiptir. Öngörü blogu üretici (250), öngörü modu kod çözücüden (230) alman geçerli öngörü biriminin iç öngörü moduna göre bir öngörü blogu üretir. Öngörü blogunu üretme yöntemi, Sekil 2'deki iç öngörücüdeki (140) öngörü blogu üreticide (142) kullanilan yöntemle aynidir. Yani, yönsel iç öngörü modunda, karsilik gelen referans pikselleri, iç öngörü modlarina göre degiskenlik gösterir. Örnegin, dikey modda (X = 0, m, ve L-l, y = -1) konumundaki L üst referans pikselleri kullanilirken, yatay modda (x = -1, y = 0, ---, ve L-l) konumundaki L sol referans pikselleri kullanilir. Yönsel olmayan iç öngörü modlarinda, köse pikseli, (x = 0, ---, ve L-l, y = -1) konuinundaki L üst referans pikselleri ve (x = -1, y = 0, --', ve L-l) konumundaki L sol referans pikselleri kullanilir. Yönsel olmayan iç öngörü modlari; DC modu ve düzlemsel moddur. Düzlemsel modda, bir köse referans pikseli, bir sol referans pikseli ve bir üst referans pikseli kullanilarak öngörü bloguna ait bir referans pikseli üretilir. Üretilecek olan bir referans pikseli (a, b) konumunda ise köse referans pikseli C(x : -1, y :-l), bir üst referans pikseli T(x : a, y = -1) ve bir sol referans pikseli L(x = -1, y = b) kullanilarak öngörü bloguna ait referans pikseli X(a, b) üretilir. X(a, b) spesifik olarak L(x = -1, y = b)+T(x = a, y = -1)-C(x = -1, y = - 1) olabilir. Sekil 3'teki dikey modun (mod numarasi 0) sag tarafinda bulunan iç öngörü modunda, üretilen öngörü bloguna ait daha asagidaki s01 bölgede bulunan pikseller ile özgün öngörü birimine ait pikseller arasindaki farklarin, öngörü blogunun sadece üst referans pikselleri kullanilarak üretilmesi halinde artmasi ihtimali söz konusudur. Bununla birlikte, inodlar arasindaki bazi modlar için üst referans pikselleri ve sol referans pikselleri kullanilarak bir öngörü blogu üretildiginde bu fark azaltilabilir. Bu etki en fazla 6 numarali iç öngörü modunda görülür. Ayrica Sekil 3*teki yatay modun (mod numarasi 1) altinda bulunan iç öngörü modunda da ayni yöntem uygulanabilir ve söz konusu etki en fazla 9 numarali iç öngörü modunda görülür. Dolayisiyla, 6 veya 9 numarali öngörü modunda, karsilik gelen (örnegin öngörü pikselinde 45° konumunda bulunan) bir üst aradegerleme referans pikseli ve bir sol aradegerleme referans pikseli kullanilarak bir öngörü pikseli üretilebilir. Öngörü pikseli, bir üst aradegerleme referans pikseli ve bir sol aradegerleme referans pikselinin dogrusal aradegerlemesi ile veya yuvarlanmis bir ortalama kullanilarak üretilebilir. Benzer sekilde, 6 veya 9 numarali modun bitisigindeki önceden belirlenmis bir sayidaki iç öngörü modunda, sol referans pikselleri ve üst referans pikselleri kullanilarak bir öngörü blogu üretilebilir. Bu durumda karrnasikligi azaltmak adina, yukarida bahsi geçen yöntem, önceden belirlenen bir mod numarasindan (örnegin 9 veya 17) daha yüksek bir mod numarasi olan iç öngörü modlarinda uygulanmayabilir. Dahasi, bu yöntem sadece önceden belirlenen boyuta esit veya bundan büyük bir boyutu olan bir geçerli öngörü birimine uygulanabilir. Önceden belirlenen boyut 8x8 veya 16x'16'dir. Öngörü blogu filtresi (260), öngörü modu kod çözücüden (230) alinan geçerli öngörü biriminin iç öngörü moduna göre uyarlamali olarak öngörü blogu üretici (250) tarafindan üretilen öngörü blogunu Süzer. Öngörü blogu filtresi (260) öngörü blogu üreticiye (250) entegre edilebilir. Öngörü blogu süzme yöntemi, Sekil 2'deki iç öngörücüdeki (140) öngörü blogu son islemcisinde (144) kullanilan yöntemle aynidir. Bir baska deyisle, bir referans pikseli ile referans pikselinin bitisigindeki öngörü blogunda bulunan pikseller arasindaki piksel degeri farklarini azaltmak adina, öngörü blogu filtresi (260) uyarlamali olarak iç öngörü moduna göre referans pikselinin bitisigindeki öngörü blogunda bulunan piksellerin bazilarini veya tümünü Süzer. Referans pikselinin bitisigindeki pikseller öngörü blogunda bulunur. Düzlemsel modda, bir referans pikselinin bitisigindeki öngörü blogunda bulunan pikseller, referans pikseli kullanilarak üretilir, dolayisiyla da herhangi bir filtre uygulanmaz. DC modunda, öngörü pikselini üretmek için referans piksellerinin bir ortalamasi kullanilir, dolayisiyla bir filtre uygulanir. Öngörü biriminin boyutuna (öngörü blogunun boyutu) göre farkli tipte bir filtre kullanilabilir. Büyük boyutlu bir öngörü biriminde, küçük boyutlu bir öngörü biriminde kullanilanla ayni filtre veya daha fazla pürüzsüzlestirme etkisi olan güçlü bir filtre kullanilabilir. Görüntü yeniden Olusturucu (270), iç öngörü moduna göre öngörü birimlerine ait birimler seklinde öngörü blogu filtresi (260) veya öngörü blogu üreticiden (250) bir öngörü blogunu alir. Görüntü yeniden Olusturucu (270) dönüsüm birimlerine ait birimler seklinde artik sinyal kodu çözücü (220) tarafindan yeniden olusturulmus bir artik blogu alir. Görüntü yeniden Olusturucu (270) alinan öngörü blogunu ve artik blogu toplayarak yeniden olusturulmus bir görüntü üretir. Görüntü, kodlama birimlerine ait birimler seklinde yeniden olusturulabilir. Mevcut bulus burada bazi örnek düzenlemelere istinaden gösterilmis ve açiklanmis olmasina karsin, teknik alanda uzman kisiler için bulusun ekli istemlerde belirlenen kapsamini asmadan bulusta sekil ve detay bakimindan çesitli degisikliklerin yapilabilecegi asikardir. Asagidaki yapilandirrnalarin mevcut bulusun parçalarini tarif etmeyen örnekler oldugu anlasilmalidir: Yapilandirma 1. Bir iç öngörü kod çözme cihazi olup, asagidakileri içermektedir: alinan bir bit akisindan öngörü biriini üzerindeki boyut bilgisini ve iç Öngörü bilgisini, nieemlenmis artik katsayilari eski durumuna getirmek için yapilandirilan bir entropi kod çözücü; entropi kod çözücüden alinan geçerli öngörü birimi üzerindeki boyut bilgisi ve iç öngörü bilgisini temel alarak geçerli öngörü biriminin iç öngörü modunu eski durumuna getirmek için yapilandirilan bir öngörü modu kod çözücü; öngörü modu kod çözücüden alinan iç öngörü moduna göre bir artik sinyali eski durumunda getirmek için yapilandirilan bir artik sinyal kod çözücü; öngörü modu kod çözücüden alinan geçerli öngörü biriminin iç öngörü modunu temel alarak referans piksellerini uyarlamali olarak süzmek ve geçerli öngörü biriminin kullanilamaz referans piksellerini üretmek için yapilandirilan bir referans piksel üretici; öngörü modu kod çözücüden alinan iç öngörü moduna karsilik gelen referans piksellerini kullanarak bir öngörü blogunu üretmek için yapilandirilan bir öngörü blogu üretici; öngörü modu kod çözücüden alinan iç öngörü moduna göre öngörü blogu üreticiden üretilen öngörü blogunu uyarlamali olarak filtrelemek için yapilandirilan bir öngörü blogu filtresi; ve öngörü modu kod çözücüden alinan iç öngörü moduna göre öngörü birimlerinin birim cinsinden öngörü blogu filtresi veya öngörü blogu üreticiden öngörü blogu almak ve artik sinyal kod çözücüden alinan eski duruma getirilmis artik blogu kullanarak yeniden olusturulmus görüntüyü üretmek için yapilandirilan bir görüntü yeniden Olusturucu. Yapilandirma 2. Yapilandirma 1"e göre iç öngörü kod çözme cihazi olup, özelligi referans piksel üreticinin 45°"lik yöne sahip 3, 6 veya 9 numaralari iç öngörü modu ile yatay mod veya dikey mod arasinda yöne sahip iç öngörü modlarindaki öngörü biriminin boyutuna göre referans piksellerini uyarlamali olarak süzmesidir. Yapilandirma 3. Yapilandirma l"e göre iç öngörü kod çözme cihazi olup, özelligi referans piksel üreticinin önceden belirlenmis boyuttan daha küçük öngörü biriminin referans Yapilandirma 4. Yapilandirma l,e göre iç öngörü modu kod çözme cihazi olup, özelligi, birinci yönsel mod ile ikinci yönselmodun yatay mod veya dikey mod ile yatay mod veya dikey moda göre 45°`lik yöne sahip 3, 6 veya 9 numarali iç öngörü modu arasinda mevcut olmasi durumunda birinci yönselmodun ikinci yönsel moda kiyasla 45°°lik yöne sahip iç öngörü moduna daha yakin yönlülüge sahip olmasi, referans piksel üreticinin ikinci yönselmodun referans piksellerini süzmesi durumunda referans piksel üreticinin ayni zamanda birinci yönselmodun referans piksellerini süzmesidir. Yapilandirma 5. Yapilandirma l,e göre iç öngörü kod çözme cihazi olup, özelligi, iç öngörü modunun düzlemsel mod olmasi durumunda öngörü blogu üreticinin köse referans pikseli, sol referans pikseli ve üst referans pikselini kullanarak öngörü blogunun öngörülen piksellerini üretmesidir. Yapilandirma 6. Yapilandirma l°e göre iç öngörü kod çözme cihazi olup, özelligi, iç öngörü modunun dikey mod olmasi durumunda, referans piksel üreticinin referans piksellerini süzmemesi ve öngörü blogu filtresinin öngörü blogundaki bazi pikselleri süzmek amaciyla öngörü blogunun üretilmesi için kullanilmayan referans piksellerini kullanmasidir. Yapilandirma 7. Yapilandirma 1,e göre iç öngörü kod çözme Cihazi olup, özelligi, iç öngörü modunun dikey moda (6 numarali mod) göre 45°°1ik yöne sahip iç öngörü modu veya iç öngörü moduna yön bakimindan yakin olan önceden belirlenmis sayida iç öngörü modundan biri olmasi durumunda, öngörü blogu üreticinin üst referans pikselleri ve sol referans piksellerini kullanarak öngörü blogunu üretmesidir. TR